18) Sūrat Al-Kahf

18) سُورَة الكَهف

018001.Hamd, kuluna Kitab’ı (Kur’an’ı) indiren ve onda hiçbir eğrilik yapmayanAllah’a mahsustur.

018002,3,4.(Allah onu), katından gelecek şiddetli bir azap ile (inanmayanları)uyarmak, salih ameller işleyen mü’minleri, içlerinde ebedi olarakkalacakları güzel bir mükâfat (cennet) ile müjdelemek ve “Allah bir çocukedindi” diyenleri de uyarmak için dosdoğru bir kitap kıldı.

018003.

018004.

018005.Bu konuda ne kendilerinin, ne de atalarının hiçbir bilgisi yoktur. Ne büyük birsöz (bu) ağızlarından çıkan! Onlar ancak yalan söylüyorlar.

018006.Demek sen, bu söze (Kur’an’a) inanmazlarsa, arkalarından üzülerek âdetakendini tüketeceksin!1

018007.İnsanların hangisinin daha güzel amel yaptığını deneyelim diye şüphesizbiz yeryüzündeki şeyleri ona bir zinet yaptık.

018008.Biz, elbette (zamanı gelince) yeryüzündeki her şeyi bir kuru toprakhaline getireceğiz.

018009.Yoksa sen, (sadece) Ashab-ı Kehf ve Ashab-ı Rakîm’i mi bizim ibretverici delillerimizden sandın?2

018010.Hani o gençler mağaraya sığınmışlardı da, “Ey Rabbimiz! Bize katındanbir rahmet ver ve içinde bulunduğumuz şu durumda bize kurtuluş vedoğruluğa ulaşmayı kolaylaştır” demişlerdi.

018011.Bunun üzerine biz de nice yıllar onların kulaklarını (dış dünyaya)kapattık. (Onları uyuttuk)

018012.Sonra onları uyandırdık ki, iki zümreden hangisinin bekledikleri süreyidaha iyi hesap ettiğini bilelim.

018013.Biz sana onların haberlerini gerçek olarak anlatıyoruz: Şüphesiz onlarRablerine inanmış birkaç genç yiğitti. Biz de onların hidayetleriniartırmıştık.3

018014,15.Kalkıp da, “Rabbimiz, göklerin ve yerin Rabbidir. Ondan başkasınaasla ilah demeyiz. Yoksa andolsun ki saçma bir söz söylemiş oluruz.Şunlar, şu kavmimiz, ondan başka tanrılar edindiler. Onlar hakkında açıkbir delil getirselerdi ya! Artık kim Allah’a karşı yalan uydurandan dahazalimdir?” dediklerinde onların kalplerine kuvvet vermiştik.

018015.

018016.(İçlerinden biri şöyle dedi:) “Madem ki onlardan ve Allah’tan başkasına tapmaktaolduklarından yüz çevirip ayrıldınız, o halde mağaraya çekilin ki, Rabbiniz sizerahmetini yaysın ve içinde bulunduğunuz durumda yararlanacağınız şeylerhazırlasın.”4

018017.(Orada olsaydın) güneş doğduğunda onun; mağaralarının sağ tarafınakaydığını, batarken de onlara dokunmadan sol tarafa gittiğini görürdün.Kendileri ise mağaranın geniş bir yerinde idiler. Bu, Allah’ınmucizelerindendir. Allah kime hidayet ederse işte o, doğru yolu bulandır.Kimi de şaşırtırsa, artık ona doğru yolu gösterecek bir dost bulamazsın.

018018.Uykuda oldukları halde sen onları uyanık sanırsın. Biz onları sağa solaçeviriyorduk. Köpekleri de mağaranın girişinde iki kolunu uzatmış(yatmakta idi.) Onları görseydin, mutlaka onlardan yüz çevirip kaçardın vegördüklerin yüzünden için korku ile dolardı.

018019.Böylece biz, birbirlerine sorsunlar diye onları uyandırdık. İçlerindenbiri: “Ne kadar kaldınız”? dedi. (Bir kısmı) “Bir gün, ya da bir gündenaz”, dediler. (Diğerleri de) şöyle dediler: “Ne kadar kaldığınızı Rabbinizdaha iyi bilir. Şimdi siz birinizi şu gümüş para ile kente gönderin debaksın; (şehir halkından) hangisinin yiyeceği daha temiz ve lezzetli iseondan size bir rızık getirsin. Ayrıca, çok nazik davransın (da dikkatçekmesin) ve sizi hiçbir kimseye sakın sezdirmesin.”

018020.“Çünkü onlar sizi ele geçirirlerse ya taşlayarak öldürürler, yahutkendi dinlerine döndürürler. O zaman da bir daha asla kurtuluşaeremezsiniz.”

018021.Böylece biz, (insanları) onların halinden haberdar ettik ki, Allah’ın va’dininhak olduğunu ve kıyametin gerçekleşmesinde de hiçbir şüphe olmadığını bilsinler.Hani onlar (olayın mucizevi tarafını ve asıl hikmetini bırakmışlar da)aralarında onların durumunu tartışıyorlardı. (Bazıları), “Onların üstüne birbina yapın, Rableri onların halini daha iyi bilir” dediler. Duruma hakim olanlarise, “Üzerlerine mutlaka bir mescit yapacağız” dediler.

018022.(Ey Muhammed!) Bazıları bilmedikleri şey hakkında atıp tutarak: “Onlarüç kişidirler, dördüncüleri köpekleridir” diyecekler. Yine, “Beşkişidirler, altıncıları köpekleridir” diyecekler. Şöyle de diyecekler:“Yedi kişidirler, sekizincileri köpekleridir.” De ki: “Onların sayısınıRabbim daha iyi bilir. Zaten onları pek az kimse bilir. O halde onlarhakkında (Kur’an’daki) apaçık tartışma (yı aktarmak) dan başka tartışmayagirme ve bunlar hakkında onlardan hiçbirine bir şey sorma.

018023.Hiçbir şey hakkında sakın “yarın şunu yapacağım” deme!

018024.Ancak, “Allah dilerse yapacağım” de. Unuttuğun zaman Rabbini an ve“Umarım Rabbim beni, bundan daha doğru olana ulaştırır” de.

018025.Onlar mağaralarında üç yüz yıl kaldılar. Buna dokuz daha eklediler.

018026.De ki: “Kaldıkları süreyi Allah daha iyi bilir. Göklerin ve yeringaybını bilmek O’na aittir. O ne güzel görür, O ne güzel işitir! Onların,ondan başka hiçbir dostu da yoktur. O hükmüne hiçbir kimseyi ortak etmez.”

018027.Rabbinin kitabından sana vahyedileni oku. O’nun kelimelerinideğiştirecek hiçbir kimse yoktur. O’ndan başka asla bir sığınak dabulamazsın.

018028.Sabah akşam Rablerine, O’nun rızasını dileyerek dua edenlerle birlikte ol. Dünyahayatının zînetini arzu edip de gözlerini onlardan ayırma. Kalbini bizi anmaktangafil kıldığımız, boş arzularına uymuş ve işi hep aşırılık olmuş kimselere boyuneğme.

018029.De ki: “Hak, Rabbinizdendir. Artık dileyen iman etsin, dileyen inkaretsin.” Biz zalimlere öyle bir ateş hazırladık ki, onun alevden duvarlarıkendilerini çepeçevre kuşatmıştır. (Susuzluktan) feryat edip yardımdilediklerinde, maden eriyiği gibi, yüzleri yakıp kavuran bir su ilekendilerine yardım edilir. O ne kötü bir içecektir! Cehennem ne korkunçbir yaslanacak yerdir.5

018030.Gerçek şu ki iman edip iyi işler yapanlara gelince, elbette biz iyi işyapanların ecrini zayi etmeyiz.

018031.İşte onlar için içlerinden ırmaklar akan Adn cennetleri vardır. Oradatahtlar üzerine kurularak altın bileziklerle süslenecekler, ince ve kalınipekten yeşil giysiler giyeceklerdir. O ne güzel karşılıktır! Cennet de negüzel bir yaslanacak yerdir!

018032.Onlara şu iki adamı örnek ver: Onlardan birine iki üzüm bağı vermiş,bağların çevresini hurmalarla donatmış, ikisinin arasına da bir ekinlikkoymuştuk.

018033.Her iki bağ da meyvelerini vermiş ve ürünlerinden hiçbir şeyi eksikbırakmamıştı. Bu iki bağın arasından bir de nehir fışkırtmıştık.

018034.Derken onun büyük bir serveti oldu. Arkadaşıyla konuşurken ona dedi ki:“Benim malım seninkinden daha çok. Adamlardan yana da senden dahaüstünüm.”

018035.Derken kendine zulmederek bağına girdi. Şöyle dedi: “Bunun sonsuza değin yokolacağını sanmıyorum.”

018036.“Kıyametin kopacağını da sanmıyorum. Rabbime döndürülsem bile andolsunbundan daha iyi bir sonuç bulurum.”

018037.Arkadaşı ona cevap vererek dedi ki: “Seni topraktan, sonra bir damladöl suyundan yaratan, sonra da seni (eksiksiz) bir insan şeklindedüzenleyen Allah’ı inkâr mı ediyorsun?”

018038.“Fakat O Allah benim Rabbimdir. Ben Rabbime hiç kimseyi ortak koşmam.”

018039,40.“Bağına girdiğinde ‘Mâşaallah! Kuvvet yalnız Allah’ındır’ deseydinya!.. Eğer benim malımı ve çocuklarımı kendininkilerden daha azgörüyorsan, belki Rabbim bana, senin bağından daha iyisini verir.Seninkinin üzerine de gökten bir afet indirir de bağ kupkuru ve yalçın birtoprak haline geliverir.”

018040.

018041.“Ya da suyu çekiliverir de (bırak bir daha bulmayı) artık onuarayamazsın bile.”

018042.Derken bütün serveti helak edildi. (Yıkılmış) çardakları üzerine çökmüşhaldeki bağına yaptığı harcamalar karşısında ellerini oğuşturuyor ve şöylediyordu: “Keşke Rabbime hiçbir kimseyi ortak koşmasaydım...”

018043.Onun, Allah’tan başka kendisine yardım edebilecek kimseleri yoktu.Kendi kendini kurtaracak güçte de değildi.

018044.İşte bu durumda velayet (himaye ve koruyuculuk) yalnızca hak olanAllah’a mahsustur. Onun mükâfatı da daha hayırlıdır, vereceği sonuç dadaha hayırlıdır.

018045.Onlara dünya hayatının örneğini ver: (Dünya hayatı), göktenindirdiğimiz yağmur gibidir ki, onun sebebiyle yeryüzünün bitkileri boyverip birbirine karışırlar. Fakat bütün bu canlılık sonunda rüzgarınsavurduğu kuru bir çer çöpe döner. Allah, her şey üzerinde kudretsahibidir.

018046.Mallar ve evlatlar, dünya hayatının süsüdür. Baki kalacak salih ameller ise,Rabbinin katında, sevap olarak da ümit olarak da daha hayırlıdır.

018047.Dağları yürüteceğimiz ve senin yeryüzünü çırılçıplak göreceğin günübir hatırla. Biz onları mahşerde toplarız da içlerinden hiçbirinibırakmayız.

018048.Hepsi saf saf Rabbinin huzuruna çıkarılırlar. Onlara, “Andolsun, siziilk önce yarattığımız gibi bize geldiniz. Oysa siz, sizin için hesabaçekileceğiniz bir zaman belirlemediğimizi sanmıştınız” denir.

018049.Kitap ortaya konur. Suçluları, kitabın içindekilerden korkuya kapılmışgörürsün. “Eyvah bize! Bu nasıl bir kitaptır ki küçük, büyük hiçbir şeybırakmadan hepsini sayıp dökmüş!” derler. Onlar bütün yaptıklarınıkarşılarında bulurlar. Senin Rabbin hiç kimseye zulmetmez.

018050.Hani biz meleklere, “Adem için saygı ile eğilin” demiştik de İblis’tenbaşka hepsi saygı ile eğilmişlerdi. İblis ise cinlerdendi de Rabbinin emridışına çıktı. Şimdi siz, beni bırakıp da İblis’i ve neslini, kendinizedostlar mı ediniyorsunuz? Halbuki onlar sizin için birer düşmandırlar. Bu,zalimler için ne kötü bir bedeldir!

018051.Ben onları ne göklerin ve yerin yaratılışına, ne de kendilerininyaratılışına şahit tuttum. Saptıranları da hiçbir zaman yardımcı edinmişdeğilim.

018052.(Ey Muhammed!) Allah’ın, “Ortağım olduklarını iddia ettikleriniziçağırın” diyeceği, onların da çağıracakları, fakat kendilerine(çağırdıklarının) cevap vermeyecekleri ve bizim de aralarına bir uçurumkoyacağımız günü hatırla!

018053.Suçlular (o gün) ateşi görünce onun içine düşeceklerini iyiceanlayacaklar ve ondan kurtuluş yolu da bulamayacaklardır.

018054.Andolsun, biz bu Kur’an’da insanlar için her türlü misali değişik şekillerdeaçıkladık. Fakat insan tartışmaya her şeyden daha çok düşkündür.

018055.İnsanlara hidayet geldikten sonra onların inanmalarına ve Rab’lerindenmağfiret dilemelerine, ancak, öncekilerin başına gelenlerin kendibaşlarına da gelmesi, ya da kendilerine azabın göz göre göre gelmesi(yönündeki beklentileri) engel olmuştur.

018056.Biz, peygamberleri ancak müjdeleyiciler ve uyarıcılar olarakgöndeririz. İnkar edenler ise, hakkı batılla çürütmek için mücadeleederler. Âyetlerimizi ve kendilerine yapılan uyarıları alaya alırlar.

018057.Kim, kendisine Rabbinin âyetleri hatırlatılıp da onlardan yüz çevirenve elleriyle yaptığını unutandan daha zalimdir? Şüphesiz biz, onuanlamamaları için, kalplerine perdeler gerdik, kulaklarına da ağırlıklarkoyduk. Sen onları hidayete çağırsan da artık ebediyen hidayetbulamazlar.6

018058.Rabbin, çok bağışlayıcıdır, merhamet sahibidir. Eğer yaptıklarıyüzünden onları (dünyada) cezaya çarptırsaydı, elbette azaplarını çarçabukverirdi. Hayır, onlar için belirlenmiş bir gün vardır ki (o gün gelince)hiçbir kurtuluş çaresi bulamazlar.

018059.İşte zulmettiklerinde yok ettiğimiz memleketler... Helak edilmeleriiçin de belli bir zaman tayin etmiştik.

018060.Hani Mûsâ beraberindeki gence şöyle demişti: “İki denizin birleştiğiyere varıncaya kadar durmayacağım, ya da uzun zaman gideceğim.”

018061.Onlar iki denizin birleştiği yere varınca balıklarını unuttular. Balıkdenizde yolunu tutup kayıp gitti.

018062.Oradan uzaklaştıklarında Mûsâ beraberindeki gence “Öğle yemeğimizi getir, buyolculuğumuzdan dolayı çok yorgun düştük” dedi.

018063.Genç, “Gördün mü! Kayaya sığındığımız sırada balığı unutmuşum.–Doğrusu onu sana söylememi bana ancak şeytan unutturdu- Balık şaşılacakbir şekilde denizde yolunu tutup gitmişti” dedi.

018064.Mûsâ: “İşte aradığımız bu idi” dedi. Bunun üzerine tekrar izlerinitakip ederek gerisin geri döndüler.

018065.Derken kullarımızdan bir kul buldular ki, biz ona katımızdan bir rahmetvermiş, kendisine tarafımızdan bir ilim öğretmiştik.7

018066.Mûsâ ona, “Sana öğretilen bilgilerden bana, doğruya iletici bir bilgiöğretmen için sana tabi olayım mı?” dedi.

018067.Adam şöyle dedi: “Doğrusu sen benimle beraberliğe asla sabredemezsin.”

018068.“İç yüzünü kavrayamadığın bir şeye nasıl sabredebilirsin?”

018069.Mûsâ, “İnşaallah beni sabırlı bulacaksın. Hiçbir işte de sana karşıgelmeyeceğim” dedi.

018070.O da şöyle dedi: “O halde eğer bana tabi olacaksan, ben sanasöylemedikçe hiçbir şey hakkında bana soru sormayacaksın.”

018071.Derken yola koyuldular. Nihayet, bir gemiye bindiklerinde (adam) gemiyideldi. Mûsâ, “Sen onu içindekileri boğmak için mi deldin? Doğrusu,şaşılacak bir iş yaptın.” dedi.

018072.Adam, “Sen benimle beraberliğe asla sabredemezsin, demedim mi?” dedi.

018073.Mûsâ, “Unuttuğum için bana çıkışma ve bu işimde bana güçlük çıkarma!”dedi.8

018074.Yine yola koyuldular. Nihayet bir erkek çocukla karşılaştıklarında adam(hemen) onu öldürdü. Mûsâ, “Bir cana karşılık olmaksızın suçsuz birini miöldürdün? Andolsun çok kötü bir iş yaptın!” dedi.

018075.Adam, “Sana, benimle beraberliğe asla sabredemezsin demedim mi?” dedi.

018076.Mûsâ, “Eğer bundan sonra sana bir şey hakkında soru sorarsam, artıkbenimle arkadaşlık etme.Doğrusu, tarafımdan (dilenecek son) özre ulaştın(bu son özür dileyişim)” dedi.10

018077.Yine yola koyuldular. Nihayet bir şehir halkına varıp onlardan yiyecekistediler. Halk onları konuk etmek istemedi. Derken orada yıkılmaya yüztutmuş bir duvar gördüler. Adam hemen o duvarı doğrulttu. Mûsâ,“İsteseydin bu iş için bir ücret alırdın” dedi.

018078.Adam, “İşte bu birbirimizden ayrılmamız demektir” dedi. “Şimdi sanasabredemediğin şeylerin içyüzünü anlatacağım.”11

018079.“O gemi, denizde çalışan bir takım yoksul kimselere ait idi. Onuyaralamak istedim, çünkü onların ilerisinde, her gemiyi zorla ele geçirenbir kral vardı.”

018080.“Çocuğa gelince, anası babası mü’min insanlardı. Onları azgınlığa veküfre sürüklemesinden korktuk.”

018081.“Böylece, Rablerinin onlara, bu çocuğun yerine daha hayırlı ve dahamerhametli bir çocuk vermesini diledik.”

018082.“Duvar ise şehirdeki iki yetim çocuğa ait idi. Altında onlara ait birdefine vardı. Babaları da iyi bir insandı. Rabbin, onların olgunluk çağınaulaşmalarını ve Rabbinden bir rahmet olarak definelerini çıkarmalarınıistedi. Bunları ben kendi görüşüme göre yapmadım. İşte senin,sabredemediğin şeylerin içyüzü budur.”

018083.(Ey Muhammed!) Bir de sana Zülkarneyn hakkında soru soruyorlar. De ki:“Size ondan bir anı okuyacağım.”

018084.Biz onu yeryüzünde kudret sahibi kıldık ve kendisine her konuda (amacınaulaşabileceği) bir yol verdik.

018085.O da (Batı’ya gitmek istedi ve) bir yol tuttu.

018086.Güneşin battığı yere varınca, onu siyah balçıklı bir su gözesinde batar(gibi) buldu. Orada (kâfir) bir kavim gördü. “Ey Zülkarneyn! Ya (onları)cezalandırırsın ya da haklarında iyilik yolunu tutarsın” dedik.

018087.Zülkarneyn, “Her kim zulmederse, biz onu cezalandıracağız. Sonra oRabbine döndürülür. O da kendisini görülmedik bir azaba uğratır” dedi.

018088.“Her kim de iman eder ve salih amel işlerse ona mükafat olarak dahagüzeli var. (Üstelik) ona emrimizden kolay olanı söyleyeceğiz.”

018089.Sonra yine (doğuya doğru) bir yol tuttu.

018090.Güneşin doğduğu yere ulaşınca onu, kendileriyle güneş arasına örtükoymadığımız bir halk üzerine doğar buldu.

018091.İşte böyle. Şüphesiz biz onun yanındakileri ilmimizle kuşatmışızdır.

018092.Sonra yine bir yol tuttu.

018093.İki dağ arasına ulaşınca, bunların önünde, neredeyse hiçbir sözüanlamayan bir halk buldu.

018094.Dediler ki: “Ey Zülkarneyn! Ye’cüc ve Me’cüc (adlı kavimler) yeryüzündebozgunculuk yapmaktadırlar. Onlarla bizim aramıza bir engel yapmankarşılığında sana bir vergi verelim mi?”12

018095.Zülkarneyn, “Rabbimin bana verdiği (imkan ve kudret, sizin vereceğinizvergiden) daha hayırlıdır. Şimdi siz bana gücünüzle yardım edin de,sizinle onların arasına sağlam bir engel yapayım” dedi.

018096.“Bana (yeterince) demir madenigetirin” dedi. İki yamacın arasındakiboşluğu (dağlarla) bir hizaya getirince “körükleyin!” dedi. Demiri eritipkor (gibi) yapınca da, “Bana erimiş bakır getirin, bunun üzerineboşaltayım” dedi.

018097.Artık onu ne aşabildiler, ne de delebildiler.

018098.Zülkarneyn, “Bu, Rabbimin bir rahmetidir. Rabbimin vaadi (kıyametin kopma vakti)gelince onu yerle bir eder. Rabbimin vaadi gerçektir” dedi.

018099.O gün biz onları bırakırız, dalga dalga birbirlerine karışırlar. Sonrasûra üfürülür de onları toptan bir araya getiririz.

018100,101.O gün cehennemi; gözleri Zikr’ime (Kur’an’a) karşı perdeli olan veonu dinleme zahmetine dahi katlanamayan kafirlerin karşısına (bütündehşetiyle) dikeriz!

018101.

018102.İnkar edenler, beni bırakıp da kullarımı dost edineceklerini misandılar? Biz cehennemi kâfirlere konak olarak hazırladık.

018103,104.(Ey Muhammed!) De ki: “Amelce en çok ziyana uğrayan; iyi işyaptıklarını sandıkları halde dünya hayatındaki çabaları kaybolup gidenkimseleri size haber verelim mi?”

018104.

018105.Onlar, Rab’lerinin âyetlerini ve O’na kavuşacaklarını inkar eden,böylece amelleri boşa çıkan, o yüzden de kıyamet gününde amelleri için birterazi kurmayacağımız kimselerdir.

018106.İşte böyle. İnkar etmeleri, âyetlerimi ve Peygamberlerimi alay konusuyapmaları yüzünden onların cezası cehennemdir.

018107,108.Şüphesiz, inanıp yararlı işler yapanlara gelince onlar için,içlerinde ebedi kalacakları Firdevs cennetleri bir konaktır. Oradanayrılmak istemezler.

018108.

018109.De ki: “Rabbimin sözlerini yazmak için denizler mürekkep olsa ve bir okadar da ilave etsek (denizlere deniz katsak); Rabbimin sözleri tükenmedenönce denizler tükenirdi.”

018110.De ki: “Ben de ancak sizin gibi bir insanım, (Ne var ki) bana, ‘Sizinilah’ınız ancak bir tek ilâhtır” diye vahyolunuyor. Kim Rabbine kavuşmayıumuyorsa yararlı bir iş yapsın ve Rabbine ibadette kimseyi ortakkoşmasın.”