28) Sūrat Al-Qaşaş

28) سُورَة القَصَص

028001.Tâ-Sîn-Mîm.1

028002.Bunlar apaçık Kitab’ın âyetleridir.

028003.İman eden bir kavm için Mûsâ ile Firavun’un haberlerinden bir kısmınısana gerçek olarak anlatacağız.

028004.Şüphe yok ki, Firavun yeryüzünde (ülkesinde) büyüklük taslamış ve orahalkını sınıflara ayırmıştı. Onlardan bir kesimi eziyor, oğullarınıboğazlıyor, kadınlarını ise sağ bırakıyordu. Şüphesiz o bozgunculardandı.

028005.Biz ise, istiyorduk ki yeryüzünde ezilmekte olanlara lütufta bulunalım,onları önderler yapalım ve onları varisler kılalım.

028006.Yeryüzünde onları kudret sahibi kılalım ve onların eliyle Firavun’a, Hâmân’a veordularına, çekinegeldikleri şeyleri gösterelim.

028007.Mûsâ’nın annesine, “Onu emzir, başına bir şey gelmesinden korktuğunzaman onu denize (Nil’e) bırak, korkma, üzülme. Çünkü biz onu sanadöndüreceğiz ve onu peygamberlerden kılacağız” diye ilham ettik.

028008.Nihayet Firavun ailesi kendilerine düşman ve üzüntü kaynağı olacak olano çocuğu bulup aldı. Şüphesiz Firavun, (veziri) Hâmân ve onların askerlerihata yapıyorlardı.

028009.Firavun’un karısı şöyle dedi: “Bana da, sana da göz aydınlığı (birçocuk)! Sakın onu öldürmeyin. Belki bize faydası dokunur, ya da onu evlatediniriz.” Oysaki onlar (olacak şeylerin) farkında değillerdi.

028010.Mûsâ’nın anasının kalbi bomboş kaldı. Eğer biz (çocuğu ile ilgilisözümüze) inancını koruması için kalbine güç vermeseydik, neredeyse bunuaçıklayacaktı.

028011.Annesi, Mûsâ’nın kız kardeşine, “Onu takip et” dedi. O da Mûsâ’yı,onlar farkına varmadan uzaktan gözledi.

028012.Biz, daha önce onun, süt analarının sütünü emmemesini sağladık. Kızkardeşi, “Size onun bakımını, sizin adınıza üslenecek ve ona içtenlik veşefkatle davranacak bir aile göstereyim mi?” dedi.

028013.Böylece biz, anasının gözü aydın olsun ve üzülmesin, Allah’ın va’dininhak olduğunu bilsin diye onu anasına geri döndürdük. Fakat onların pekçoğu bunu bilmezler.

028014.Mûsâ olgunluk çağına ulaşıp gelişimini tamamlayınca biz ona ilim ve hikmetverdik. Biz iyilik edenleri böyle mükafatlandırırız.

028015.Mûsâ halkın habersiz olduğu bir sırada şehre girdi. Orada biri kenditarafından, diğeri düşmanı tarafından; kavga eden iki adam gördü. Kenditarafından olan, düşmanına karşı ondan yardım istedi. Mûsâ da ona biryumruk indirip onu öldürdü. Mûsâ, “Bu şeytanın işidir. O gerçekten apaçıkbir saptırıcı düşmandır” dedi.2

028016.Mûsâ, “Rabbim! Şüphesiz ben nefsime zulmettim. Beni affet” dedi. Allahda onu affetti. Şüphesiz o, çok bağışlayandır, çok merhamet edendir.

028017.“Rabbim! Bana verdiğin nimetle asla suçlulara arka çıkmayacağım” dedi.

028018.Korkarak, etrafı gözetleyerek şehirde sabahladı. Bir de ne görsün, dünkendisinden yardım isteyen yine feryat ederek ondan yardım istiyordu. Mûsâda ona, “Belli ki sen azgın bir kimsesin” dedi.

028019.Mûsâ, ikisinin de düşmanı olan adamı yakalamak isteyince adam, “EyMûsâ! Dün birini öldürdüğün gibi, beni de öldürmek mi istiyorsun. Senancak yeryüzünde bir zorba olmak istiyorsun, arabuluculardan olmakistemiyorsun” dedi.

028020.Şehrin öbür ucundan koşarak bir adam geldi. “Ey Mûsâ! İleri gelenlerseni öldürmek için aralarında senin durumunu görüşüyorlar. Şehirden hemençık. Şüphesiz ben sana öğüt verenlerdenim” dedi.

028021.Mûsâ korku içinde etrafı gözetleyerek şehirden çıktı ve “Ey Rabbim!Beni bu zalim kavimden kurtar” dedi.

028022.(Şehirden çıkıp) Medyen’e doğru yöneldiğinde, “Umarım Rabbim beni doğru yolailetir” dedi.

028023.Medyen suyuna varınca, suyun başında (hayvanlarını) sulamakta olanbazı insanlar gördü. Bunların yanında da koyunlarını suya salmamak içinuğraşan iki kız gördü. Mûsâ onlara, “(Koyunlarınızı burada tutmaktaki)maksadınız ne?” dedi. Onlar, “Çobanlar sulayıp çekilinceye kadar bizkoyunlarımızı sulayamayız. Babamız ise çok yaşlı bir adamdır” dediler.

028024.Bunun üzerine Mûsâ onların koyunlarını suladı. Sonra gölgeye çekilip,“Rabbim! Bana göndereceğin her hayra muhtacım” dedi.

028025.Nihayet kızlardan biri utana utana yürüyerek ona gelip, “Bizim içinkoyunlarımızı sulamanın ücretini vermek üzere babam seni çağırıyor” dedi.Mûsâ onun (Şuayb’ın) yanına gelip başından geçenleri ona anlatınca Şuayb,“Korkma o zalim kavimden kurtuldun” dedi.

028026.Kızlardan biri, “Babacığım, onu ücretle tut. Her hâlde ücretletuttuklarının en hayırlısı, güçlü ve güvenilir olan bu adam olacaktır”dedi.

028027.Şuayb, “Ben, sekiz yıl bana çalışmana karşılık şu iki kızımdan birisinisana nikahlamak istiyorum. Eğer sen bunu on yıla tamamlarsan o da sendenolur. Ben seni zora koşmak da istemiyorum. İnşaallah beni salihkimselerden bulacaksın” dedi.

028028.Mûsâ şöyle dedi: “Bu seninle benim aramda bir iş. İki süreden hangisinitamamlarsam bana bir husûmet yok. Allah söylediklerimize vekildir.”

028029.Mûsâ süreyi tamamlayıp ailesiyle yola çıkınca, Tûr tarafında bir ateş görmüş veailesine, “Siz burada kalın, ben bir ateş gördüm, (oraya gidiyorum). Umarımoradan size bir haber ya da ısınmanız için ateşten bir kor getiririm”dedi.

028030.Mûsâ, ateşin yanına gelince o mübarek yerdeki vadinin sağ tarafındakiağaçtan şöyle seslenildi: “Ey Mûsâ! Şüphesiz ben, evet, ben âlemlerinRabbi olan Allah’ım.”

028031.“Değneğini (yere) at.” (Mûsâ değneğini attı). Onu bir yılanmış gibisüratle hareket eder görünce arkasına bakmadan dönüp kaçtı. (Bu seferşöyle seslenildi:) “Ey Mûsâ! Beri gel, korkma. Çünkü sen güvenlikteolanlardansın.”

028032.“Elini koynuna sok. (Alaca hastalığı gibi) bir hastalık sebebiyleolmaksızın bembeyaz bir hâlde çıksın. Korkudan açılan kolunu kendine çek(toparlan). İşte bunlar, Firavun ve ileri gelen adamlarına (göstermeniçin) Rabbin tarafından (sana verilen) iki delildir. Çünkü onlar fasık birkavimdirler.”

028033.Mûsâ, şöyle dedi: “Ey Rabbim! Şüphesiz ben onlardan birisini öldürdüm.Onların da beni öldürmelerinden korkuyorum.”

028034.“Kardeşim Hârûn’un dili benimkinden daha düzgündür. Onu da benimlebirlikte, beni doğrulayan bir yardımcı olarak gönder. Çünkü ben, onlarınbeni yalanlamalarından korkuyorum.”

028035.Allah, “Kardeşinle seni destekleyeceğiz ve size bir iktidar vereceğizde âyetlerimiz sayesinde size (kötü bir amaçla) ulaşamayacaklar. Siz vesize uyanlar galip gelecek olanlardır” dedi.

028036.Mûsâ onlara delillerimizi apaçık olarak getirince onlar, “Bu ancak uydurulmuşbir sihirdir. Biz geçmiş atalarımızın zamanında böyle bir şeyin varlığınıduymadık” dediler.

028037.Mûsâ, “Katından kimin hidayet getirdiğini ve bu yurdun (güzel)sonucunun kimin olacağını Rabbim daha iyi bilir. Doğrusu zalimlerkurtuluşa eremezler” dedi.

028038.Firavun, “Ey ileri gelenler! Sizin benden başka bir ilahınız olduğunubilmiyorum. Ey Hâmân! Benim için bir ateş yakıp tuğla pişir de bana birkule yap! Belki Mûsâ’nın ilahına çıkar bakarım(!) Şüphesiz ben onunmutlaka yalancılardan olduğunu sanıyorum” dedi.

028039.O ve askerleri yeryüzünde haksız yere büyüklük tasladılar ve gerçektenbize döndürülmeyeceklerini sandılar.

028040.Biz de onu ve askerlerini yakaladık ve onları denize attık (Oradaboğuldular). Zalimlerin sonunun nasıl olduğuna bak!

028041.Biz onları, ateşe çağıran öncüler kıldık. Kıyamet günü de kendilerineyardım edilmeyecektir.

028042.Bu dünyada onları lanete uğrattık. Kıyamet gününde de onlar iğrençkılınmış kimselerden olacaklardır.

028043.Andolsun, ilk nesilleri yok ettikten sonra Mûsâ’ya -düşünüp ibretalsınlar diye- insanların kalp gözünü açan deliller ve bir hidayetrehberi, bir rahmet olarak Kitab’ı (Tevrat’ı) verdik.

028044.Ey Muhammed! Mûsâ’ya o emri verdiğimiz zaman sen (vadinin) batı tarafındadeğildin. (O olayı) görenlerden de değildin.4

028045.Fakat biz (Mûsâ’dan sonra) birçok nesiller meydana getirdik.Üzerlerinden uzun çağlar geçti. Sen Medyen halkı arasında yaşıyordeğildin, âyetlerimizi onlardan okuyup öğreniyor da değildin. Fakat biz(bu haberi) göndereniz.

028046.Yine biz (Mûsâ’ya) seslendiğimiz zaman Tûr’un yan tarafında dadeğildin. Fakat Rabbinden bir rahmet olarak, senden önce kendilerinehiçbir uyarıcı gelmeyen bir kavmi, düşünüp öğüt alsınlar diye uyarman için(o haberleri) sana bildiriyoruz.

028047.Kendi yaptıkları sebebiyle başlarına bir musibet gelip de, “EyRabbimiz! Bize bir Peygamber gönderseydin de âyetlerine uysaydık vemü’minlerden olsaydık” diyecek olmasalardı, seni peygamber olarakgöndermezdik.

028048.Onlara katımızdan gerçek gelince, “Mûsâ’ya verilen (mucize)lerinbenzeri niçin buna da verilmedi” dediler. Onlar daha önce Mûsâ’ya verilen(mucize)leri inkar etmemişler miydi? Onlar, “İki sihirbaz birbirlerinedestek oluyor” dediler. “Biz hepsini inkar ediyoruz” dediler.

028049.De ki: “Eğer doğru söyleyenler iseniz, Allah katından, doğruya buikisinden (Tevrat ve Kur’an’dan) daha çok ulaştıran bir kitap getirin de,ben ona uyayım.”

028050.Eğer (bu konuda) sana cevap veremezlerse bil ki onlar sadece kendinefislerinin arzularına uymaktadırlar. Kim, Allah’tan bir yol göstermeolmaksızın kendi nefsinin arzusuna uyandan daha sapıktır. Şüphesiz Allahzalimler toplumunu doğruya iletmez.

028051.Andolsun, düşünüp öğüt alsınlar diye o sözü (Kur’an âyetlerini) onlara peşpeşeulaştırdık.

028052.Bu Kur’an’dan önce kendilerine kitap verdiklerimiz var ya, işte onlarona da inanırlar.

028053.Kur’an kendilerine okunduğu zaman, “Ona inandık, şüphesiz o Rabbimizdengelen gerçektir. Şüphesiz biz ondan önce de müslümandık” derler.

028054.İşte onların, sabredip kötülüğü iyilikle savmaları ve kendilerine rızıkolarak verdiklerimizden Allah yolunda harcamaları karşılığında,mükafatları kendilerine iki kez verilecektir.

028055.Boş sözü işittikleri vakit ondan yüz çevirirler ve, “Bizim işlerimizbize, sizin işleriniz de size. Selam olsun size (bizden size zarargelmez). Biz cahilleri istemeyiz” derler.

028056.Şüphesiz sen sevdiğin kimseyi doğru yola iletemezsin. Fakat Allah,dilediği kimseyi doğru yola eriştirir. O doğru yola gelecekleri daha iyibilir.

028057.Onlar, “Sizinle beraber doğru yolu tutarsak, kendi yurdumuzdankoparılıp çıkarılırız” dediler. Biz onları tarafımızdan bir rızık olarak,her türlü meyve ve mahsullerin kendisinde toplandığı, saygın ve güvenliklibir yere yerleştirmedik mi? Fakat onların çoğu bilmezler.

028058.Biz nimetler içinde şımaran nice memleket halkını helak etmişizdir.İşte kendilerinden sonra içlerinde pek az oturulmuş yurtları! (O yurtlara)biz varis olduk, biz.

028059.Rabbin, ülkelerin merkezî yerlerine, kendilerine âyetlerimizi okuyanbir peygamber göndermedikçe memleketleri helak edici değildir. Zaten biz,halkları zalim olmadıkça memleketleri helak etmeyiz.

028060.(Dünyalık olarak) size verilen her şey, dünya hayatının geçimliği ve süsüdür.Allah’ın katındaki ise daha hayırlı ve daha kalıcıdır. Hâlâ aklınızı kullanmıyormusunuz?

028061.Kendisine güzel bir vaadde bulunduğumuz ve o vaad edilen şeyekavuşacak olan kimse, dünya hayatının geçimliklerinden yararlandırdığımız,sonra da kıyamet günü (hesaba çekilmek için) huzura getirilecek kimse gibimidir?

028062.Allah’ın onlara seslenerek, “Hani benim, var olduğunu iddia ettiğinizortaklarım?” diyeceği günü hatırla!

028063.Haklarında azap hükmü gerçekleşenler, “Ey Rabbimiz! İşte şunlar bizimazdırdıklarımızdır. Kendimiz azdığımız gibi onları da azdırdık. Şimdi deonlardan uzaklaşıp sana döndük. Zaten (gerçekte) onlar bize tapmıyorlardı”diyeceklerdir.

028064.Onlara, “Haydi ortaklarınızı çağırın!” denir. Onlar da çağırırlar fakatortakları onlara cevap veremez. Azabı görürler. Keşke onlar (dünyada iken)doğru yola gelselerdi.

028065.Allah’ın onlara seslenerek, “Peygamberlere ne cevap verdiniz? diyeceğigünü hatırla.”

028066.O gün onlara karşı bütün haberler kapanmıştır. Artık birbirlerine desoramazlar.

028067.Ama tövbe edip iman eden ve salih amel işleyen kimsenin kurtuluşaerenlerden olması umulur.

028068.Rabbin dilediğini yaratır ve seçer. Onların ise seçim hakkı yoktur.Allah, onların ortak koştuklarından uzaktır ve yücedir.

028069.Rabbin, onların sinelerinin gizlediğini de açığa vurduklarını da bilir.

028070.O, Allah’tır. O’ndan başka hiçbir ilah yoktur. Dünyada da ahirette dehamd O’na mahsustur. Hüküm yalnızca O’nundur. Kesinlikle O’nadöndürüleceksiniz.

028071.De ki: “Ne dersiniz? Allah, üzerinize geceyi kıyamete kadar sürekli kılsaydı,Allah’tan başka hangi ilah size bir aydınlık getirir? Hâlâ duymayacak mısınız?”

028072.De ki: “Ne dersiniz? Allah, üzerinize gündüzü kıyamete kadar süreklikılsaydı, Allah’tan başka hangi ilah size içinde dinleneceğiniz bir gecegetirebilir? Hâlâ görmeyecek misiniz?”

028073.Allah, rahmetinden ötürü geceyi içinde dinlenesiniz; gündüzü de,lütfundan isteyesiniz ve şükredesiniz diye sizin için yarattı.

028074.Allah’ın, onlara seslenerek, “Hani benim, var olduğunu iddia ettiğinizortaklarım”? diyeceği günü hatırla.

028075.Her ümmetten bir şahit çıkarırız ve (kafirlere), “Kesin delilinizigetirin” deriz. Onlar da gerçeğin Allah’a ait olduğunu bilirler ve(Allah’a ortak diye) uydurdukları şeyler kendilerini yüzüstü bırakıpkaybolup gitmişlerdir.

028076.Şüphesiz Kârûn, Mûsâ’nın kavmindendi. Onlara karşı azgınlık etti. Bizona, anahtarlarını (bile taşımak) güçlü bir topluluğa ağır gelecekhazineler verdik. Hani, kavmi kendisine şöyle demişti: “Böbürlenme! ÇünküAllah böbürlenip şımaranları sevmez.”

028077.“Allah’ın sana verdiği şeylerde ahiret yurdunu ara. Dünyadan danasibini unutma. Allah’ın sana iyilik yaptığı gibi sen de iyilik yap veyeryüzünde bozgunculuk isteme. Çünkü Allah bozguncuları sevmez.”

028078.Kârûn, “Bunlar bana bendeki bilgi ve beceriden dolayı verilmiştir” dedi. O,Allah’ın kendinden önceki nesillerden, ondan daha kuvvetli ve daha çok malbiriktirmiş kimseleri helak etmiş olduğunu bilmiyor muydu? Suçluluklarıkesinleşmiş olanlara günahları konusunda soru sorulmaz (Çünkü Allah hepsinibilir).

028079.Kârûn, zineti ve görkemi içerisinde kavminin karşısına çıktı. Dünyahayatını arzu edenler, “Keşke Kârûn’a verilen (servet) gibi bizim de(servetimiz) olsaydı. Şüphesiz o büyük bir servet sahibidir” dediler.

028080.Kendilerine ilim verilmiş olanlar ise, “Yazıklar olsun size! İman edipde iyi işler yapanlara Allah’ın vereceği mükafat daha hayırlıdır. Ona daancak sabredenler kavuşturulur” dediler.

028081.Sonunda onu da, sarayını da yerin dibine batırdık. Allah’a karşı onayardım edebilecek adamları da yoktu. Kendisini savunupkurtarabileceklerden de değildi!

028082.Daha dün onun yerinde olmayı arzu edenler, “Vay! Demek ki Allah,kullarından dilediği kimselere rızkı bol verir ve (dilediğine) kısarmış.Allah bize lütfetmiş olmasaydı, bizi de yerin dibine geçirirdi. Demek kikafirler iflah olmayacak” demeye başladılar.

028083.İşte ahiret yurdu. Biz onu yeryüzünde büyüklük taslamayan vebozgunculuk çıkarmayanlara has kılarız. Sonuç, Allah’a karşı gelmektensakınanlarındır.

028084.Kim bir iyilik getirirse ona bundan daha hayırlısı vardır. Kim de birkötülük getirirse, bilsin ki, kötülük işleyenler ancak yapmaktaolduklarının cezasına çarptırılırlar.

028085.Kur’an’ı sana farz kılan Allah, şüphesiz seni dönülecek bir yere döndürecektir.De ki: “Rabbim hidayetle geleni ve apaçık bir sapıklık içinde olanı daha iyibilir.”5

028086.Sen, bu kitabın sana verileceğini ummuyordun. Ancak o Rabbinden birrahmet olarak sana verildi. Öyle ise kafirlere sakın arka çıkma.

028087.Allah’ın âyetleri sana indirildikten sonra, sakın seni onlardançevirmesinler. Rabbin’e çağır ve sakın Allah’a ortak koşanlardan olma!

028088.Sen Allah ile beraber başka bir ilaha ibadet etme. Ondan başka hiçbirilah yoktur. Onun zatından başka her şey yok olacaktır. Hüküm yalnızcaO’nundur ve kesinlikle O’na döndürüleceksiniz.