28) Sūrat Al-Qaşaş

 Printed format

28) سُورَة القَصَص

Ţā-Sīn-Mīm َ028-001. Ta, Sin, Mim! طَا-سِين-مِيم
Tilka 'Āyātu Al-Kitābi Al-Mubīni َ028-002. Bu, (haqqı batildən ayıran, mِ´cüzələri, hِkmləri) açıq-aydın Kitabın ayələridir! تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْمُبِينِ
Natlū `Alayka Min Naba'i Mūsá Wa Fir`awna Bil-Ĥaqqi Liqawmin Yu'uminūna َ028-003. Biz inanan bir tayfa üçün sənə Musanın və Fir´onun hekayətindən (bir qismini) olduğu kimi sِyləyəcəyik. نَتْلُو عَلَيْكَ مِنْ نَبَإِ مُوسَى وَفِرْعَوْنَ بِالْحَقِّ لِقَوْم ٍ يُؤْمِنُونَ
'Inna Fir`awna `Alā Fī Al-'Arđi Wa Ja`ala 'Ahlahā Shiya`āan Yastađ`ifu Ţā'ifatan Minhum Yudhabbiĥu 'Abnā'ahum Wa Yastaĥyī Nisā'ahum  ۚ  'Innahu Kāna Mina Al-Mufsidīna َ028-004. Həqiqətən, Fir´on yer üzündə (Misirdə) baş qaldırıb onun əhalisini zümrələrə bِlmüşdü. (Fir´on) onların arasında olan bir tayfanı (İsrail oğullarını) gücsüz (aciz) gِrüb onların (yeni doğulan) oğlan uşaqlarını ِldürür, qızlarını isə sağ buraxırdı. O, həqiqətən, (yer üzündə) fitnə-fəsad tِrədənlərdən idi! إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلاَ فِي الأَرْضِ وَجَعَلَ أَهْلَهَا شِيَعا ً يَسْتَضْعِفُ طَائِفَة ً مِنْهُمْ يُذَبِّحُ أَبْنَاءَهُمْ وَيَسْتَحْيِي نِسَاءَهُمْ  ۚ  إِنَّه ُُ كَانَ مِنَ الْمُفْسِدِينَ
Wa Nurīdu 'An Namunna `Alá Al-Ladhīna Astuđ`ifū Fī Al-'Arđi Wa Naj`alahum 'A'immatan Wa Naj`alahumu Al-Wārithīna َ028-005. Bis isə istəyirdik ki, o yerdə zəif düşüb əzilənlərə (İsrail oğullarına) mərhəmət gِstərək, onları (xeyirxah işlərdə) ِndə gedənlər və (Fir´onun mülkünə) varislər edək. وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّة ً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ
Wa Numakkina Lahum Fī Al-'Arđi Wa Nuriya Fir`awna Wa Hāmāna Wa Junūdahumā Minhum Mā Kānū Yaĥdharūna َ028-006. Və onları yer üzündə (Misirdə, Şamda) yerləşdirib mِhkəmləndirək, Fir´ona, (vəziri) Hamana və ordularına onların qorxub çəkindikləri şeyi (İsrail oğullarından birinin əli ilə məhv edilib hakimiyyətlərinə son qoyulmasını) gِstərək. وَنُمَكِّنَ لَهُمْ فِي الأَرْضِ وَنُرِيَ فِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَجُنُودَهُمَا مِنْهُمْ مَا كَانُوا يَحْذَرُونَ
Wa 'Awĥaynā 'Ilá 'Ummi Mūsá 'An 'Arđi`īhi  ۖ  Fa'idhā Khifti `Alayhi Fa'alqīhi Fī Al-Yammi Wa Lā Takhāfī Wa Lā Taĥzanī  ۖ  'Innā Rāddūhu 'Ilayki Wa Jā`ilūhu Mina Al-Mursalīna َ028-007. Biz Musanın anasına (ilham yolu ilə, yaxud rِ´yada): "Onu (Musanı) əmizdir; elə ki ondan ِtrü qorxdun, onu dəryaya (Nil çayına) at. (Uşağın suda boğulacağından) qorxma və (ayrılığına da) kədərlənmə. Biz onu sənə qaytaracaq, ِzünü də (şəriət sahibi olan) peyğəmbərlərdən edəcəyik!" - deyə bildirdik. وَأَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّ مُوسَى أَنْ أَرْضِعِيه ِِ  ۖ  فَإِذَا خِفْتِ عَلَيْهِ فَأَلْقِيه ِِ فِي الْيَمِّ وَلاَ تَخَافِي وَلاَ تَحْزَنِي  ۖ  إِنَّا رَادُّوهُ~ُ إِلَيْكِ وَجَاعِلُوه ُُ مِنَ الْمُرْسَلِينَ
Fāltaqaţahu 'Ālu Fir`awna Liyakūna Lahum `Adūwāan Wa Ĥazanāan  ۗ  'Inna Fir`awna Wa Hāmāna Wa Junūdahumā Kānū Khāţi'īna َ028-008. (Musa doğulduqdan sonra anası bir müddət onu əmizdirdi, sonra mamaçanın onun oğlu olduğunu Fir´ona xəbər verəcəyindən qorxaraq kِrpəsini bir sandığa qoyub Allaha dua edərək Nil çayına atdı. Bu zaman Fir´on zِvcəsi ilə oturub Nilə tamaşa edirdi. Suyun üzündə bir sandığın üzdüyünü gِrən Fir´on xidmətçilərə onu tutub gətirməyi əmr etdi). Fir´onun adamları axırda ِzlərinə düşmən kəsiləcək və başlarına bəla olacaq Musanı (içində olduğu sandıqla birlikdə) gِtürüb gəldilər. Həqiqətən, Fir´on, Haman və onların əsgərləri (küfr etdiklərinə, mə´sum uşaqları ِldürdüklərinə gِrə) günahkar idilər. فَالْتَقَطَهُ آلُ فِرْعَوْنَ لِيَكُونَ لَهُمْ عَدُوّا ً وَحَزَنا ً  ۗ  إِنَّ فِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَجُنُودَهُمَا كَانُوا خَاطِئِينَ
Wa Qālat Amra'atu Fir`awna Qurratu `Aynin Lī Wa Laka  ۖ  Lā Taqtulūhu `Asá 'An Yanfa`anā 'Aw Nattakhidhahu Waladāan Wa Hum Lā Yash`urūna َ028-009. Fir´onun qadını (Asiyə) dedi: "Bu uşaq mənim də, sənin də gِz bəbəyimiz (gِzaydınlığımız, gِzümüzə sevinc olsun). Onu ِldürməyin. Ola bilsin ki, (o bِyüyəndə) bizə bir fayda verər, yaxud da onu oğulluğa gِtürərik!" Onlar (işin nə yerdə olduğunu, bu uşağın əlində həlak olacaqlarını) bilmirdilər. وَقَالَتْ امْرَأَةُ فِرْعَوْنَ قُرَّةُ عَيْن ٍ لِي وَلَكَ  ۖ  لاَ تَقْتُلُوه ُُ عَسَى أَنْ يَنفَعَنَا أَوْ نَتَّخِذَه ُُ وَلَدا ً وَهُمْ لاَ يَشْعُرُونَ
Wa 'Aşbaĥa Fu'uādu 'Ummi Mūsá Fārighāan  ۖ  'In Kādat Latubdī Bihi Lawlā 'An Rabaţnā `Alá Qalbihā Litakūna Mina Al-Mu'uminīna َ028-010. (Oğlunun Fir´onun əlinə düşdüyünü bildikdən sonra) Musanın anasının ürəyi bomboş (sevimli balasının fikrindən başqa hər şeydən xali) olmuşdu. Əgər (Allahın və´dinə) inananlardan olsun deyə, ürəyinə səbir (səbat) əta etməsəydik, az qala onu (saraya gətirilmiş kِrpənin ِzünkü olduğunu) büruzə verəcəkdi. (Dəhşətindən və ya sevincindən: "Bu uşaq mənimdir!" - deyəcəkdi). وَأَصْبَحَ فُؤَادُ أُمِّ مُوسَى فَارِغا ً  ۖ  إِنْ كَادَتْ لَتُبْدِي بِه ِِ لَوْلاَ أَنْ رَبَطْنَا عَلَى قَلْبِهَا لِتَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ
Wa Qālat Li'khtihi Quşşīhi  ۖ  Fabaşurat Bihi `An Junubin Wa Hum Lā Yash`urūna َ028-011. O, (Musanın Məryəm, yaxud Gülsüm adlı) bacısına: "Onun dalınca get! (Əhvalatdan xəbər tut!)" - dedi. O da (saraya yol tapıb Fir´onun adamları onun kim olduğunu) hiss etmədən uzaqdan-uzağa (Musanı) gِrdü. وَقَالَتْ لِأخْتِه ِِ قُصِّيه ِِ  ۖ  فَبَصُرَتْ بِه ِِ عَنْ جُنُب ٍ وَهُمْ لاَ يَشْعُرُونَ
Wa Ĥarramnā `Alayhi Al-Marāđi`a Min Qablu Faqālat Hal 'Adullukum `Alá 'Ahli Baytin Yakfulūnahu Lakum Wa Hum Lahu Nāşiĥūna َ028-012. Bundan (anası saraya gəlməmişdən) qabaq Biz ona (Musaya) süd analarını (ِzgə qadınların dِşünü əmməyi) qadağan etmişdik. (Musanın bacısı Fir´on əhlinə) belə dedi: "Sizin üçün o uşağa süd verməyi (ona baxmağı) tə´min edəcək, həm də ona qarşı xeyirxah olacaq (onunla yaxşı davranacaq) bir ailəni (ev əhlini) sizə nişan verimmi?" وَحَرَّمْنَا عَلَيْهِ الْمَرَاضِعَ مِنْ قَبْلُ فَقَالَتْ هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَى أَهْلِ بَيْت ٍ يَكْفُلُونَه ُُ لَكُمْ وَهُمْ لَه ُُ نَاصِحُونَ
Faradadnāhu 'Ilá 'Ummihi Kay Taqarra `Aynuhā Wa Lā Taĥzana Wa Lita`lama 'Anna Wa`da Al-Lahi Ĥaqqun Wa Lakinna 'Aktharahum Lā Ya`lamūna َ028-013. Beləliklə, gِzü aydın olsun, (oğlunun ayrılığına) kədərlənməsin və Allahın və´dinin haqq olduğunu bilsin deyə, (Musanı) anasına qaytardıq. Lakin onların (insanların, yaxud Fir´on əhlinin) əksəriyyəti (Allahın və´dinin doğru olduğunu) bilməz! فَرَدَدْنَاهُ~ُ إِلَى أُمِّه ِِ كَيْ تَقَرَّ عَيْنُهَا وَلاَ تَحْزَنَ وَلِتَعْلَمَ أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقّ ٌ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لاَ يَعْلَمُونَ
Wa Lammā Balagha 'Ashuddahu Wa Astawá 'Ātaynāhu Ĥukmāan Wa `Ilmāan  ۚ  Wa Kadhalika Najzī Al-Muĥsinīna َ028-014. (Musa) yetkinləşib kamilləşəndə (otuz-qırx yaşlarına çatanda) ona hikmət və elm (şəriət elmi) verdik. Biz yaxşı əməl sahiblərini belə mükafatlandırırıq! وَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّه ُُ وَاسْتَوَى آتَيْنَاه ُُ حُكْما ً وَعِلْما ً  ۚ  وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ
Wa Dakhala Al-Madīnata `Alá Ĥīni Ghaflatin Min 'Ahlihā Fawajada Fīhā Rajulayni Yaqtatilāni Hādhā Min Shī`atihi Wa Hadhā Min `Adūwihi  ۖ  Fāstaghāthahu Al-Ladhī Min Shī`atihi `Alá Al-Ladhī Min `Adūwihi Fawakazahu Mūsá Faqađá `Alayhi  ۖ  Qāla Hādhā Min `Amali Ash-Shayţāni  ۖ  'Innahu `Adūwun Muđillun Mubīnun َ028-015. (Musa) şəhərə əhalisi xəbərsizkən (günorta istirahət vaxtı) girdi. Orada iki nəfərin vuruşduğunu gِrdü. Onlardan biri ِz adamlarından (yəhudilərdən), digəri isə düşmənlərindən (qibtilərdən) idi. (Musanın) adamlarından olan kəs düşməninə qarşı ondan imdad istədi. Musa onu (əli, yaxud əsası ilə) vurub ِldürdü və dedi: "Bu, Şeytan əməlindəndir. Həqiqətən, o, açıq-aşkar bir düşməndir, (insanı haqq yoldan) azdırandır!" وَدَخَلَ الْمَدِينَةَ عَلَى حِينِ غَفْلَة ٍ مِنْ أَهْلِهَا فَوَجَدَ فِيهَا رَجُلَيْنِ يَقْتَتِلاَنِ هَذَا مِنْ شِيعَتِه ِِ وَهَذَا مِنْ عَدُوِّه ِِ  ۖ  فَاسْتَغَاثَهُ الَّذِي مِنْ شِيعَتِه ِِ عَلَى الَّذِي مِنْ عَدُوِّه ِِ فَوَكَزَه ُُ مُوسَى فَقَضَى عَلَيْهِ  ۖ  قَالَ هَذَا مِنْ عَمَلِ ا Qāla Rabbi 'Innī Žalamtu Nafsī Fāghfir Lī Faghafara Lahu  ۚ  'Innahu Huwa Al-Ghafūru Ar-Raĥīmu َ028-016. (Musa) dedi: "Ey Rəbbim! Şübhəsiz ki, mən (bu qibtini vurub ِldürməklə) ِzüm-ِzümə zülm etdim. Buna gِrə məni bağışla!" (Allah Musanı) bağışladı. Həqiqətən, O, (bəndələrini) bağışlayandır, rəhm edəndir! قَالَ رَبِّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي فَاغْفِرْ لِي فَغَفَرَ لَهُ~ُ  ۚ  إِنَّه ُُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ
Qāla Rabbi Bimā 'An`amta `Alayya Falan 'Akūna Žahīrāan Lilmujrimīna َ028-017. (Musa) dedi: "Ey Rəbbim! Mənə bəxş etdiyin ne´mət haqqı (günahımı bağışlamağına and içirəm ki) mən əsla günahkarlara arxa olamayacağam!" قَالَ رَبِّ بِمَا أَنْعَمْتَ عَلَيَّ فَلَنْ أَكُونَ ظَهِيرا ً لِلْمُجْرِمِينَ
Fa'aşbaĥa Fī Al-Madīnati Khā'ifāan Yataraqqabu Fa'idhā Al-Ladhī Astanşarahu Bil-'Amsi Yastaşrikhuhu  ۚ  Qāla Lahu Mūsá 'Innaka Laghawīyun Mubīnun َ028-018. Beləliklə, (Musa qibtini ِldürdüyündən) qorxaraq səhəri şəhərdə nigaranlıq içində qarşıladı. (Bir də nə gِrsə yaxşıdır!) Dünən ondan imdad diləyən kəs (bu gün də başqa bir qibti ilə vuruşaraq) fəryad çəkib yenə onu kِməyə çağırdı. Musa ona dedi: "Sən (gündə biri ilə vuruşduğun üçün), doğrudan da, açıq-aşkar bir azğınsan!" فَأَصْبَحَ فِي الْمَدِينَةِ خَائِفا ً يَتَرَقَّبُ فَإِذَا الَّذِي اسْتَنصَرَه ُُ بِالأَمْسِ يَسْتَصْرِخُه ُُ  ۚ  قَالَ لَه ُُ مُوسَى إِنَّكَ لَغَوِيّ ٌ مُبِين ٌ
Falammā 'An 'Arāda 'An Yabţisha Bial-Ladhī Huwa `Adūwun Lahumā Qāla Yā Mūsá 'Aturīdu 'An Taqtulanī Kamā Qatalta Nafsāan Bil-'Amsi  ۖ  'In Turīdu 'Illā 'An Takūna Jabbārāan Fī Al-'Arđi Wa Mā Turīdu 'An Takūna Mina Al-Muşliĥīna َ028-019. (Musa) onların hər ikisinin (həm ِzünün, həm də onu kِməyə səsləyən yəhudinin) düşməni (olan bu ikinci qibtini) yaxalamaq istədikdə (həmin yəhudi Musanın ona hücum etmək istədiyini zənn edərək) dedi: "Ya Musa! Sən dünən birini vurub ِldürdüyün kimi, mənidəmi ِldürmək istəyirsən? Sən yer üzündə (Misir torpağında) ancaq bir zalım olmaq istəyirsən! Sən xeyirxahlıq (insanları islah) edənlərdən olmaq istəmirsən!" فَلَمَّا أَنْ أَرَادَ أَنْ يَبْطِشَ بِالَّذِي هُوَ عَدُوّ ٌ لَهُمَا قَالَ يَامُوسَى أَتُرِيدُ أَنْ تَقْتُلَنِي كَمَا قَتَلْتَ نَفْسا ً بِالأَمْسِ إِنْ  ۖ  تُرِيدُ إِلاَّ أَنْ تَكُونَ جَبَّارا ً<
Wa Jā'a Rajulun Min 'Aqşá Al-Madīnati Yas`á Qāla Yā Mūsá 'Inna Al-Mala'a Ya'tamirūna Bika Liyaqtulūka Fākhruj 'Innī Laka Mina An-Nāşiĥīna َ028-020. (Yəhudinin bu sِzündən sonra dünən ِldürülən qibtinin qatilinin Musa olduğu bütün Misir xalqına bəlli oldu. Bu xəbər Fir´ona çatdıqda o, Musadan qisas almaq istədi). Şəhərin kənarından (Fir´onun şəhərin ucqarında yerləşən sarayından) bir nəfər çaparaq gəlib dedi: "Ya Musa! Ə´yan-əşraf səni ِldürmək barəsində məsləhət-məşvərət edirlər. Elə bu saat (şəhərdən) çıx get. Mən, həqiqətən, sənin xeyirxahlarındanam!" وَجَاءَ رَجُل ٌ مِنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ يَسْعَى قَالَ يَامُوسَى إِنَّ الْمَلَأَ يَأْتَمِرُونَ بِكَ لِيَقْتُلُوكَ فَاخْرُجْ إِنِّي لَكَ مِنَ النَّاصِحِينَ
Fakharaja Minhā Khā'ifāan Yataraqqabu  ۖ  Qāla Rabbi Najjinī Mina Al-Qawmi Až-Žālimīna َ028-021. (Musa) qorxu içində (ətrafına) gِz qoya-qoya oradan (şəhərdən) çıxıb: "Ey Rəbbim! Məni bu zalım tayfanın əlindən qurtar!" - dedi. فَخَرَجَ مِنْهَا خَائِفا ً يَتَرَقَّبُ  ۖ  قَالَ رَبِّ نَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ
Wa Lammā Tawajjaha Tilqā'a Madyana Qāla `Asá Rabbī 'An Yahdiyanī Sawā'a As-Sabīl َ028-022. O, Mədyən tərəfə yِnəldiyi zaman dedi: "Ola bilsin ki, Rəbbim mənə (Mədyənə aparıb çıxaran) doğru yolu gِstərsin!" وَلَمَّا تَوَجَّه ََ تِلْقَاءَ مَدْيَنَ قَالَ عَسَى رَبِّي أَنْ يَهْدِيَنِي سَوَاءَ السَّبِيل
Wa Lammā Warada Mā'a Madyana Wajada `Alayhi 'Ummatan Mina An-Nāsi Yasqūna Wa Wajada Min Dūnihimu Amra'tayni Tadhūdāni  ۖ  Qāla Mā Khaţbukumā  ۖ  Qālatā Lā Nasqī Ĥattá Yuşdira Ar-Ri`ā'u  ۖ  Wa 'Abūnā Shaykhun Kabīrun َ028-023. (Musa) Mədyən kənarındakı bir quyuya çatanda onun başında (heyvanlarını sulayan) bir dəstə adam və onlardan başqa (qoyunlarını ِzgə heyvanlara qarışmasın deyə) geri çəkən iki qadın (qız) gِrüb dedi: "Sizə nə olub (dərdiniz nədir)?" Onlar: "اobanlar (heyvanlarını) sulayıb getməmiş biz (qoyunlarımıza) su vermirik. Atamız da ixtiyar bir qocadır (buna gِrə qoyunları sulamağa biz gətiririk)", - deyə cavab verdilər. وَلَمَّا وَرَدَ مَاءَ مَدْيَنَ وَجَدَ عَلَيْهِ أُمَّة ً مِنَ النَّاسِ يَسْقُونَ وَوَجَدَ مِنْ دُونِهِمُ امْرَأتَيْنِ تَذُودَانِ  ۖ  قَالَ مَا خَطْبُكُمَا  ۖ  قَالَتَا لاَ نَسْقِي حَتَّى يُصْدِرَ الرِّعَاءُ
Fasaqá Lahumā Thumma Tawallá 'Ilá Až-Žilli Faqāla Rabbi 'Innī Limā 'Anzalta 'Ilayya Min Khayrin Faqīrun َ028-024. (Musa) onlar üçün (yaxınlıqdakı başqa bir quyudan su çəkib qoyunlarını) suladı, sonra da kِlgəyə çəkilib dedi: "Ey Rəbbim! Mən Sənin mənə nazil edəcəyin xeyirə mِhtacam!" (Musa yeddi gün idi ki, çِldəki otlardan başqa yeməyə bir şey tapmırdı. Buna gِrə də Allahdan yemək üçün bir ruzi dilədi). فَسَقَى لَهُمَا ثُمَّ تَوَلَّى إِلَى الظِّلِّ فَقَالَ رَبِّ إِنِّي لِمَا أَنزَلْتَ إِلَيَّ مِنْ خَيْر ٍ فَقِير ٌ
Fajā'at/hu 'Iĥdāhumā Tamshī `Alá Astiĥyā'in Qālat 'Inna 'Abī Yad`ūka Liyajziyaka 'Ajra Mā Saqayta Lanā  ۚ  Falammā Jā'ahu Wa Qaşşa `Alayhi Al-Qaşaşa Qāla Lā Takhaf  ۖ  Najawta Mina Al-Qawmi Až-Žālimīna َ028-025. Sonra (o iki qadından, qızdan) biri utana-utana (Musanın) yanına gəlib dedi: "Atam qoyunlarımızı sulamağının haqqını verməkdən ِtrü səni çağırır!" (Musa gِrdüyü işin müqabilində heç bir muzd, mükafat almamaq üçün ürəyində and içdi). (Musa qocanın) yanına gəldikdə başına gələnləri (Fir´onla olan əhvalatı) ona sِylədi. O kişi (Şüeyb peyğəmbər) dedi: "Qorxma, artıq zalım tayfanın əlindən qurtarmısan!" فَجَاءَتْهُ إِحْدَاهُمَا تَمْشِي عَلَى اسْتِحْيَاء ٍ قَالَتْ إِنَّ أَبِي يَدْعُوكَ لِيَجْزِيَكَ أَجْرَ مَا سَقَيْتَ لَنَا  ۚ  فَلَمَّا جَاءَه ُُ وَقَصَّ عَلَيْهِ الْقَصَصَ قَالَ لاَ تَخَفْ  ۖ  نَجَوْتَ مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ
Qālat 'Iĥdāhumā Yā 'Abati Asta'jirhu  ۖ  'Inna Khayra Mani Asta'jarta Al-Qawīyu Al-'Amīnu َ028-026. (O iki qızın) biri dedi: "Atacan! Onu muzdla (çoban) tut, çünki bu güclü, e´tibarlı adam (indiyə qədər) muzdla tutduqlarının ən yaxşısıdır!" قَالَتْ إِحْدَاهُمَا يَاأَبَتِ اسْتَأْجِرْهُ إِنَّ  ۖ  خَيْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِيُّ الأَمِينُ
Qāla 'Innī 'Urīdu 'An 'Unkiĥaka 'Iĥdá Abnatayya Hātayni `Alá 'An Ta'juranī Thamāniyata Ĥijajin  ۖ  Fa'in 'Atmamta `Ashrāan Famin `Indika  ۖ  Wa Mā 'Urīdu 'An 'Ashuqqa `Alayka  ۚ  Satajidunī 'In Shā'a Al-Lahu Mina Aş-Şāliĥīna َ028-027. (Şüeyb) dedi: "Səkkiz il mənə xidmət etmək (qoyunlarımı otarmaq) şərti ilə qızlarımın birini sənə ərə verərəm. Əgər sən (həmin müddəti) tamamlayıb on ilə çatdırsan, bu, artıq sənin tərəfindən (olan bir lütfdür). Mən (on il müddətinə şərt kəsməklə) sənə əziyyət vermək istəmirəm. İnşallah, mənim saleh (əhdə vəfa edən) kəslərdən olduğumu gِrəcəksən!" قَالَ إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أُنكِحَكَ إِحْدَى ابْنَتَيَّ هَاتَيْنِ عَلَى أَنْ تَأْجُرَنِي ثَمَانِيَةَ حِجَج ٍ  ۖ  فَإِنْ أَتْمَمْتَ عَشْرا ً فَمِنْ عِنْدِكَ  ۖ  وَمَا أُرِيدُ أَنْ أَشُقَّ عَلَيْكَ  ۚ  سَتَجِدُنِي إِ Qāla Dhālika Baynī Wa Baynaka  ۖ  'Ayyamā Al-'Ajalayni Qađaytu Falā `Udwāna `Alayya Wa  ۖ  Allāhu `Alá Mā Naqūlu Wa Kīlun َ028-028. (Musa) dedi: "Bu (dediyin) mənimlə sənin aranda (olan bir təəhhüddür, onu pozmaq olmaz). Bu iki müddətdən hansını yerinə yetirməkdən mənə qarşı heç bir zor ola bilməz. (İstəsəm səkkiz, istəsəm on il xidmət edərəm. Bundan artıq işləməyimi tələb etməyə haqqın yoxdur). Allah da dediyimizə şahiddir (vəkildir)!" قَالَ ذَلِكَ بَيْنِي وَبَيْنَكَ  ۖ  أَيَّمَا الأَجَلَيْنِ قَضَيْتُ فَلاَ عُدْوَانَ عَلَيَّ  ۖ  وَاللَّهُ عَلَى مَا نَقُولُ وَكِيل ٌ
Falammā Qađá Mūsá Al-'Ajala Wa Sāra Bi'ahlihi 'Ānasa Min Jānibi Aţ-Ţūri Nārāan Qāla Li'hlihi Amkuthū 'Innī 'Ānastu Nārāan La`allī 'Ātīkum Minhā Bikhabarin 'Aw Jadhwatin Mina An-Nāri La`allakum Taşţalūna َ028-029. Musa (onillik xidmət) müddətini başa vurub ailəsi ilə birlikdə (Misirə tərəf) yola çıxdığı zaman Tur dağı tərəfdə bir od gِrdü. O, ailəsinə dedi: "Siz (mən qayıdanadək burada) durun. Mən bir od gِrdüm. Bəlkə, gedib ondan sizə bir xəbər, yaxud bir gِz gətirim ki, qızınasınız!" فَلَمَّا قَضَى مُوسَى الأَجَلَ وَسَارَ بِأَهْلِهِ آنَسَ مِنْ جَانِبِ الطُّورِ نَارا ً قَالَ لِأهْلِهِ امْكُثُوا إِنِّي آنَسْتُ نَارا ً لَعَلِّي آتِيكُمْ مِنْهَا بِخَبَرٍ أَوْ جَذْوَة ٍ مِنَ النَّارِ لَعَلَّكُمْ تَصْطَل Falammā 'Atāhā Nūdī Min Shāţi'i Al-Wādī Al-'Aymani Fī Al-Buq`ati Al-Mubārakati Mina Ash-Shajarati 'An Yā Mūsá 'Innī 'Anā Al-Lahu Rabbu Al-`Ālamīna َ028-030. (Musa) odun yanına gəlib çatdıqda vadinin sağ tərəfində olan mübarək (bərəkətli) yerdəki ağacdan belə bir nida gəldi: "Ya Musa! Aləmlərin Rəbbi olan Allah Mənəm! فَلَمَّا أَتَاهَا نُودِي مِنْ شَاطِئِ الْوَادِي الأَيْمَنِ فِي الْبُقْعَةِ الْمُبَارَكَةِ مِنَ الشَّجَرَةِ أَنْ يَامُوسَى إِنِّي أَنَا اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ
Wa 'An 'Alqi `Aşāka  ۖ  Falammā Ra'āhā Tahtazzu Ka'annahā Jānnun Wallá Mudbirāan Wa Lam Yu`aqqib  ۚ  Yā Mūsá 'Aqbil Wa Lā Takhaf  ۖ  'Innaka Mina Al-'Āminīna َ028-031. Əsanı (yerə) at!" (Musa əsanı yerə atdı). O əsanın ilan kimi qıvrıldığını gِrdükdə dِnüb qaçdı, heç dala da baxmadı. (Biz ona belə buyurduq: ) "Ya Musa! Bəri gəl, qorxma! Sən əmin-amanlıq içindəsən! وَأَنْ أَلْقِ عَصَاكَ  ۖ  فَلَمَّا رَآهَا تَهْتَزُّ كَأَنَّهَا جَانّ ٌ وَلَّى مُدْبِرا ً وَلَمْ يُعَقِّبْ  ۚ  يَامُوسَى أَقْبِلْ وَلاَ تَخَفْ إِنَّكَ  ۖ  مِنَ الآمِنِينَ
Asluk Yadaka Fī Jaybika Takhruj Bayđā'a Min Ghayri Sū'in Wa Ađmum 'Ilayka Janāĥaka Mina Ar-Rahbi  ۖ  Fadhānika Burhānāni Min Rabbika 'Ilá Fir`awna Wa Mala'ihi  ۚ  'Innahum Kānū Qawmāan Fāsiqīna َ028-032. Əlini qoynuna qoy ki, əlin (oradan) eyibsiz-qüsursuz, ağappaq (parlaq bir nur kimi) çıxsın. Əlini (qanadını) ِzünə tərəf çək (yenidən qoynuna qoy) ki, (ilanın, yaxud əlinin parıltısının səni bürüdüyü) vahimə çəkilib getsin. Bu, Fir´ona və onun ə´yanlarına qarşı sənin Rəbbindən olan iki mِ´cüzədir. Onlar, həqiqətən, (Allahın itaətindən çıxmış) fasiq bir tayfadırlar!" (Musa birinci dəfə əlini qoynuna qoyub çıxartdıqda o, baxanlara bir nur kəsilib gِzlərini qamaşdırar, onları qorxuya salar, ikinci dəfə qoyub çıxartdıqda isə adi halına düşərdi). اسْلُكْ يَدَكَ فِي جَيْبِكَ تَخْرُجْ بَيْضَاءَ مِنْ غَيْرِ سُوء ٍ وَاضْمُمْ إِلَيْكَ جَنَاحَكَ مِنَ الرَّهْبِ  ۖ  فَذَانِكَ بُرْهَانَانِ مِنْ رَبِّكَ إِلَى فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ~ِ  ۚ  إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْما ً Qāla Rabbi 'Innī Qataltu Minhum Nafsāan Fa'akhāfu 'An Yaqtulūni َ028-033. (Musa) dedi: "Ey Rəbbim! Mən onlardan bir nəfəri ِldürmüşəm, qorxuram ki, onlar da məni ِldürərlər. قَالَ رَبِّ إِنِّي قَتَلْتُ مِنْهُمْ نَفْسا ً فَأَخَافُ أَنْ يَقْتُلُونِ
Wa 'Akhī Hārūnu Huwa 'Afşaĥu Minnī Lisānāan Fa'arsilhu Ma`iya Rid'āan Yuşaddiqunī  ۖ  'Innī 'Akhāfu 'An Yukadhdhibūni َ028-034. Qardaşım Harunun dili mənimkindən daha bəlağətlidir. Onu da mənimlə dediklərimi (Fir´on əhlinə izah edib) təsdiqləyəcək bir kِməkçi gِndər. Onların məni yalançı hesab edəcəklərindən qorxuram!" وَأَخِي هَارُونُ هُوَ أَفْصَحُ مِنِّي لِسَانا ً فَأَرْسِلْهُ مَعِيَ رِدْءا ً يُصَدِّقُنِي  ۖ  إِنِّي أَخَافُ أَنْ يُكَذِّبُونِ
Qāla Sanashuddu `Ađudaka Bi'akhīka Wa Naj`alu Lakumā Sulţānāan Falā Yaşilūna 'Ilaykumā  ۚ  Bi'āyātinā 'Antumā Wa Mani Attaba`akumā Al-Ghālibūna َ028-035. (Allah) buyurdu: "Sənin arxanı qardaşınla mِhkəmləndirəcək, ikinizə də dəlil (mِ´cüzə və qüdrət) verəcəyik. Onlar ayələrimiz sayəsində sizə heç bir pislik edə bilməyəcəklər. Siz də, sizə (iman gətirib) tabe olanlar da (Fir´ona və ə´yanlarına) mütləq qalib gələcəksiniz!" قَالَ سَنَشُدُّ عَضُدَكَ بِأَخِيكَ وَنَجْعَلُ لَكُمَا سُلْطَانا ً فَلاَ يَصِلُونَ إِلَيْكُمَا  ۚ  بِآيَاتِنَا أَنْتُمَا وَمَنِ اتَّبَعَكُمَا الْغَالِبُونَ
Falammā Jā'ahum Mūsá Bi'āyātinā Bayyinātin Qālū Mā Hādhā 'Illā Siĥrun Muftaráan Wa Mā Sami`nā Bihadhā Fī 'Ābā'inā Al-'Awwalīna َ028-036. Musa açıq-aşkar ayələrimizlə (Fir´on əhlinin) yanına gəldikdə onlar: "Bu (sənin tərəfindən) uydurulmuş sehrdən başqa bir şey deyildir. Biz ِz ulu babalarımızdan bu barədə (sizin təbliğ etdiyiniz din, risalət haqqında) heç bir şey eşitməmişik!" - dedilər. فَلَمَّا جَاءَهُمْ مُوسَى بِآيَاتِنَا بَيِّنَات ٍ قَالُوا مَا هَذَا إِلاَّ سِحْر ٌ مُفْتَرى ً وَمَا سَمِعْنَا بِهَذَا فِي آبَائِنَا الأَوَّلِينَ
Wa Qāla Mūsá Rabbī 'A`lamu Biman Jā'a Bil-Hudá Min `Indihi Wa Man Takūnu Lahu `Āqibatu Ad-Dāri  ۖ  'Innahu Lā Yufliĥu Až-Žālimūna َ028-037. Musa dedi: "Rəbbim ضz dərgahından kimin hidayətlə (doğru yola rəhbərliklə) gəldiyini və axirət yurdunun (gِzəl aqibətinin) kimə nəsib olacağını daha yaxşı bilir. Həqiqətən, zalımlar nicat tapmazlar! (Muradlarına yetişməzlər!) وَقَالَ مُوسَى رَبِّي أَعْلَمُ بِمَنْ جَاءَ بِالْهُدَى مِنْ عِنْدِه ِِ وَمَنْ تَكُونُ لَه ُُ عَاقِبَةُ الدَّارِ  ۖ  إِنَّهُ لاَ يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ
Wa Qāla Fir`awnu Yā 'Ayyuhā Al-Mala'u Mā `Alimtu Lakum Min 'Ilahin Ghayrī Fa'awqid Lī Yā Hāmānu `Alá Aţ-Ţīni Fāj`al Lī Şarĥāan La`allī 'Aţţali`u 'Ilá 'Ilahi Mūsá Wa 'Innī La'ažunnuhu Mina Al-Kādhibīna َ028-038. Fir´on (istehza ilə) dedi: "Ey ə´yanlar! Mən sizin üçün ِzümdən başqa bir tanrı olduğunu bilmirəm. Ey Haman! Mənim üçün od qalayıb palçıqdan kərpic bişir və bir qüllə tikdir ki, (ora qalxıb) bəlkə, Musanın tanrısına tamaşa edim. Axı mən onu, həqiqətən, yalançı sayıram! وَقَالَ فِرْعَوْنُ يَاأَيُّهَا الْمَلَأُ مَا عَلِمْتُ لَكُمْ مِنْ إِلَه ٍٍ غَيْرِي فَأَوْقِدْ لِي يَاهَامَانُ عَلَى الطِّينِ فَاجْعَل لِي صَرْحا ً لَعَلِّي أَطَّلِعُ إِلَى إِلَه ِِ مُوسَى وَإِنِّي لَأَظُنُّه ُُ مِنَ الْكَاذِبِينَ
Wa Astakbara Huwa Wa Junūduhu Fī Al-'Arđi Bighayri Al-Ĥaqqi Wa Žannū 'Annahum 'Ilaynā Lā Yurja`ūna َ028-039. (Fir´on) və əsgərləri yer üzündə nahaq yerə təkəbbür gِstərdilər və elə güman etdilər ki, (ِləndən sonra bir də dirlib) hüzurumuza qaytarılmaycaqlar! وَاسْتَكْبَرَ هُوَ وَجُنُودُه ُُ فِي الأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَظَنُّوا أَنَّهُمْ إِلَيْنَا لاَ يُرْجَعُونَ
Fa'akhadhnāhu Wa Junūdahu Fanabadhnāhum Fī Al-Yammi  ۖ  Fānžur Kayfa Kāna `Āqibatu Až-Žālimīna َ028-040. Buna gِrə də onu və əsgərlərini tutub dənizə atdıq. (Ya Rəsulum!) Bir gِr zalımların axırı necə oldu! فَأَخَذْنَاه ُُ وَجُنُودَه ُُ فَنَبَذْنَاهُمْ فِي الْيَمِّ  ۖ  فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الظَّالِمِينَ
Wa Ja`alnāhum 'A'immatan Yad`ūna 'Ilá An-Nāri  ۖ  Wa Yawma Al-Qiyāmati Lā Yunşarūna َ028-041. Biz onları (dünyada insanları) cəhənnəm oduna (küfrə, şirkə) çağıran rəhbərlər etdik. Qiyamət günü onlara (Allahın əzabından qurtarmaq üçün) heç bir kِmək edilməyəcəkdir! وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّة ً يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ  ۖ  وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ لاَ يُنصَرُونَ
Wa 'Atba`nāhum Fī Hadhihi Ad-Dunyā La`natan  ۖ  Wa Yawma Al-Qiyāmati Hum Mina Al-Maqbūĥīna َ028-042. Bu dünyada onlara lə´nət damğası vurduq (hamı onlara lə´nət oxuyar), qiyamət günü isə onlar çirkin (iyrənc, Allahın rəhmətindən kənar edilmiş) kimsələr olacaqlar. وَأَتْبَعْنَاهُمْ فِي هَذِهِ الدُّنْيَا لَعْنَة ً  ۖ  وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ هُمْ مِنَ الْمَقْبُوحِينَ
Wa Laqad 'Ātaynā Mūsá Al-Kitāba Min Ba`di Mā 'Ahlaknā Al-Qurūna Al-'Ūlá Başā'ira Lilnnāsi Wa Hudáan Wa Raĥmatan La`allahum Yatadhakkarūna َ028-043. Əvvəlki nəsilləri məhv etdikdən sonra insanlara (İsrail oğullarına) bir nur, doğru yolu gِstərən rəhbər və rəhmət olaraq Musaya Kitab verdik ki, bəlkə, (onun vasitəsilə) ِyüd-nəsihət qəbul etsinlər. وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ مِنْ بَعْدِ مَا أَهْلَكْنَا الْقُرُونَ الأُولَى بَصَائِرَ لِلنَّاسِ وَهُدى ً وَرَحْمَة ً لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ
Wa Mā Kunta Bijānibi Al-Gharbīyi 'Idh Qađaynā 'Ilá Mūsá Al-'Amra Wa Mā Kunta Mina Ash-Shāhidīn َ028-044. (Ya Rəsulum!) Biz Musaya vəhy etdiyimiz (peyğəmbərlik bəxş edib Fir´on əhlinin yanına getməsini buyurduğumuz) zaman sən (Tur dağının) qərb tərəfində (Musanı gِzləyənlər arasında) deyildin. Sən (buna) şahid olanlardan da deyildin! (Sənin yəhudilərə və ərəb müşriklərinə bu xəbərləri doğru sِyləməyin yalnız Allahdan nazil olan vəhylərdir!) وَمَا كُنتَ بِجَانِبِ الْغَرْبِيِّ إِذْ قَضَيْنَا إِلَى مُوسَى الأَمْرَ وَمَا كُنتَ مِنَ الشَّاهِدِين
Wa Lakinnā 'Ansha'nā Qurūnāan Fataţāwala `Alayhimu Al-`Umuru  ۚ  Wa Mā Kunta Thāwīāan Fī 'Ahli Madyana Tatlū `Alayhim 'Āyātinā Wa Lakinnā Kunnā Mursilīna َ028-045. Lakin Biz (Musadan sonra) neçə-neçə nəsillər yaratdıq. Onlar uzun ِmür sürdülər. (Vəhy kəsildi; bir çox xəbərlər unudulub getdi, şəriət təhrif olundu). Sən ayələrimizi onlara oxuyarkən Mədyən əhli arasında deyildin. (Sən Mədyəndə deyildin ki, onların əhvalını bilib Məkkə əhlinə xəbər verəsən. Buna gِrə də onlar sənin bu xəbərləri Mədyən camaatından ِyrəndiyini deyə bilməzlər). Lakin Biz (bu əhvalatları onlara olduğu kimi xəbər vermək üçün səni) peyğəmbər gِndərdik. [Və ya: Ancaq (bu xəbərləri sənə) gِndərən Bizik]. وَلَكِنَّا أَنشَأْنَا قُرُونا ً فَتَطَاوَلَ عَلَيْهِمُ الْعُمُرُ  ۚ  وَمَا كُنتَ ثَاوِيا ً فِي أَهْلِ مَدْيَنَ تَتْلُوا عَلَيْهِمْ آيَاتِنَا وَلَكِنَّا كُنَّا مُرْسِلِينَ
Wa Mā Kunta Bijānibi Aţ-Ţūri 'Idh Nādaynā Wa Lakin Raĥmatan Min Rabbika Litundhira Qawmāan Mā 'Atāhum Min Nadhīrin Min Qablika La`allahum Yatadhakkarūna َ028-046. Və Biz (Musaya) xitab etdiyimiz (Tِvratı verdiyimiz) zaman da sən Tur dağının yanında deyildin. Lakin səndən əvvəl ِzlərinə peyğəmbər gəlməmiş bir tayfanı (Allahın əzabı ilə) qorxudasan deyə, Rəbbindən bir mərhəmət olaraq (sənə bunları ِyrədib onlara peyğəmbər gِndərdik). Bəlkə, ِyüd-nəsihət qəbul etsinlər! وَمَا كُنتَ بِجَانِبِ الطُّورِ إِذْ نَادَيْنَا وَلَكِنْ رَحْمَة ً مِنْ رَبِّكَ لِتُنذِرَ قَوْما ً مَا أَتَاهُمْ مِنْ نَذِير ٍ مِنْ قَبْلِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ
Wa Lawlā 'An Tuşībahum Muşībatun Bimā Qaddamat 'Aydīhim Fayaqūlū Rabbanā Lawlā 'Arsalta 'Ilaynā Rasūlāan Fanattabi`a 'Āyātika Wa Nakūna Mina Al-Mu'uminīna َ028-047. ضz əlləri ilə etdikləri əməlləri (qazandıqları günahları) üzündən onlara bir müsibət üz verincə: "Ey Rəbbimiz! Barı, bizə bir peyğəmbər gِndərəydin ki, biz də Sənin ayələrinə uyub mِ´minlərdən olaydıq!" - deməsəydilər, səni onlara peyğəmbər gِndərməzdik. (Onların bəhanəsini kəsmək üçün belə etdik). وَلَوْلاَ أَنْ تُصِيبَهُمْ مُصِيبَة ٌ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ فَيَقُولُوا رَبَّنَا لَوْلاَ أَرْسَلْتَ إِلَيْنَا رَسُولا ً فَنَتَّبِعَ آيَاتِكَ وَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ
Falammā Jā'ahumu Al-Ĥaqqu Min `Indinā Qālū Lawlā 'Ūtiya Mithla Mā 'Ūtiya Mūsá  ۚ  'Awalam Yakfurū Bimā 'Ūtiya Mūsá Min Qablu  ۖ  Qālū Siĥrāni Tažāharā Wa Qālū 'Innā Bikullin Kāfirūna َ028-048. Dərgahımızdan onlara (müşriklərə) haqq (Qur´an və Peyğəmbər) gəldikdə onlar: "Musaya verilən (mِ´cüzələr) nə üçün eynilə ona da verilmədi?" - dedilər. Məgər onlar daha ِncə Musaya verilənləri danıb: "İki sehr (Tِvrat və Qur´an) bir-birilə kِməkləşdi və biz (iki sehrbazın - Musanın və Muhəmmədin) hər birini inkar etdik!" - deməmişdilərmi? فَلَمَّا جَاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنَا قَالُوا لَوْلاَ أُوتِيَ مِثْلَ مَا أُوتِيَ مُوسَى  ۚ  أَوَلَمْ يَكْفُرُوا بِمَا أُوتِيَ مُوسَى مِنْ قَبْلُ  ۖ  قَالُوا سِحْرَانِ تَظَاهَرَا وَقَالُوا إِنَّا بِكُلّ ٍ كَ Qul Fa'tū Bikitābin Min `Indi Al-Lahi Huwa 'Ahdá Minhumā 'Attabi`hu 'In Kuntum Şādiqīna َ028-049. (Ya Rəsulum!) De: "Əgər doğru deyirsinizsə, Allahın dərgahından bu ikisindən (Qur´andan və Tِvratdan) daha doğru yol gِstərən bir kitab gətirin, mən də ona tabe olum!" قُلْ فَأْتُوا بِكِتَاب ٍ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ هُوَ أَهْدَى مِنْهُمَا أَتَّبِعْهُ إِنْ كُنتُمْ صَادِقِينَ
Fa'in Lam Yastajībū Laka Fā`lam 'Annamā Yattabi`ūna 'Ahwā'ahum  ۚ  Wa Man 'Ađallu Mimmani Attaba`a Hawāhu Bighayri Hudáan Mina Al-Lahi  ۚ  'Inna Al-Laha Lā Yahdī Al-Qawma Až-Žālimīna َ028-050. Əgər sənə (sənin bu təklifinə) cavab verməsələr, bil ki, onlar ِz nəfslərinə uymuşlar. Allahdan bir dəlil (hidayət) olmayınca ِz nəfsinə uyandan (Rəbbinə şərik qoşandan, küfr edəndən) haqq yolu daha çox azmış kim ola bilər?! Allah zalım tayfanı doğru yolda müvəffəq etməz! فَإِنْ لَمْ يَسْتَجِيبُوا لَكَ فَاعْلَمْ أَنَّمَا يَتَّبِعُونَ أَهْوَاءَهُمْ  ۚ  وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَوَاه ُُ بِغَيْرِ هُدى ً مِنَ اللَّهِ  ۚ  إِنَّ اللَّهَ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ
Wa Laqad Waşşalnā Lahumu Al-Qawla La`allahum Yatadhakkarūna َ028-051. Həqiqətən, Biz sِzü (Qur´anı, keçmişlərə aid xəbərləri) onlar üçün bir-birinin ardınca (müfəssəl) izah etdik ki, bəlkə, ِyüd-nəsihət qəbul etsinlər. (Bunlardan ibrət alıb iman gətirsinlər!) وَلَقَدْ وَصَّلْنَا لَهُمُ الْقَوْلَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ
Al-Ladhīna 'Ātaynāhumu Al-Kitāba Min Qablihi Hum Bihi Yu'uminūna َ028-052. (Qur´andan) əvvəl kitab vermiş olduğumuz kəslər (mِ´min yəhudi və xaçpərəstlər) ona inanırlar. الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِه ِِ هُمْ بِه ِِ يُؤْمِنُونَ
Wa 'Idhā Yutlá `Alayhim Qālū 'Āmannā Bihi 'Innahu Al-Ĥaqqu Min Rabbinā 'Innā Kunnā Min Qablihi Muslimīna َ028-053. Onlara (Qur´an) oxunduğu zaman: "Biz ona inandıq. Doğrudan da, Rəbbimizdən (nazil olmuş) haqdır. Biz ondan əvvəl də müsəlman (təkallahlı, Allahın vəhdaniyyətini qəbul edib yalnız Ona itaət və ibadət edən kəslər) idik!" - deyirlər. وَإِذَا يُتْلَى عَلَيْهِمْ قَالُوا آمَنَّا بِهِ~ِ إِنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّنَا إِنَّا كُنَّا مِنْ قَبْلِه ِِ مُسْلِمِينَ
'Ūlā'ika Yu'utawna 'Ajrahum Marratayni Bimā Şabarū Wa Yadra'ūna Bil-Ĥasanati As-Sayyi'ata Wa Mimmā Razaqnāhum Yunfiqūna َ028-054. (İki kitaba - Tِvrata və Qur´ana inandıqları üçün müşriklərin gِrdükləri əzab-əziyyətə) səbr etdiklərinə gِrə onlara iki dəfə mükafat veriləcəkdir. Onlar pisliyi yaxşılıqla dəf edər və ِzlərinə verdiyimiz ruzidən (ehtiyacı olanlara) sərf edərlər. أُوْلَائِكَ يُؤْتَوْنَ أَجْرَهُمْ مَرَّتَيْنِ بِمَا صَبَرُوا وَيَدْرَءُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ
Wa 'Idhā Sami`ū Al-Laghwa 'A`rađū `Anhu Wa Qālū Lanā 'A`mālunā Wa Lakum 'A`mālukum Salāmun `Alaykum Lā Nabtaghī Al-Jāhilīna َ028-055. Onlar boş (yersiz) bir sِz eşitdikləri zaman ondan üz çevirib: "Bizim əməllərimiz bizə, sizin əməlləriniz də sizə aiddir. (Hərə ِz əməlinə cavabdehdir). Sizə salam olsun! (Salamat qalın. Bizimki bizdə, sizinki də sizdə!) Biz cahilləri (cahillərlə yoldaşlıq etmək, onların sِz-sِhbətinə qulaq asmaq, sonra da onlarla çənə-boğaz olmaq) istəmirik!" - deyirlər. وَإِذَا سَمِعُوا اللَّغْوَ أَعْرَضُوا عَنْهُ وَقَالُوا لَنَا أَعْمَالُنَا وَلَكُمْ أَعْمَالُكُمْ سَلاَمٌ عَلَيْكُمْ لاَ نَبْتَغِي الْجَاهِلِينَ
'Innaka Lā Tahdī Man 'Aĥbabta Wa Lakinna Al-Laha Yahdī Man Yashā'u  ۚ  Wa Huwa 'A`lamu Bil-Muhtadīna َ028-056. (Ya Rəsulum!) Şübhəsiz ki, sən istədiyini doğru yola yِnəldə bilməzsən. Amma Allah dilədiyini doğru yola salar. Doğru yolda olacaq kəsləri (ِz əzəli elmi ilə) daha yaxşı O bilir! (Və buna gِrə də onları haqq yola müvəffəq edir!) إِنَّكَ لاَ تَهْدِي مَنْ أَحْبَبْتَ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ  ۚ  وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ
Wa Qālū 'In Nattabi`i Al-Hudá Ma`aka Nutakhaţţaf Min 'Arđinā  ۚ  'Awalam Numakkin Lahum Ĥaramāan 'Āmināan Yujbá 'Ilayhi Thamarātu Kulli Shay'in Rizqāan Min Ladunnā Wa Lakinna 'Aktharahum Lā Ya`lamūna َ028-057. (Qüreyşlilər) dedilər: "Əgər biz səninlə bilikdə haqq yolu (islam dinini) tutub getsək, (əksəriyyəti təşkil edən müşriklərin əli ilə) yurdumuzdan tezliklə didərgin salınarıq". Məgər Biz onları ضzümüzdən bir ruzi olaraq hər yerin meyvəsinin (hər cür meyvənin) daşınıb gətirildiyi, (daxilində Kə´bə yerləşən) qorxusuz-xətərsiz (müqəddəs) bir yerdə (Məkkədə) sakin etmədikmi? Lakin onların əksəriyyəti (Allahın onlara bəxş etdiyi bu ne´mətin qədrini) bilməz! وَقَالُوا إِنْ نَتَّبِعِ الْهُدَى مَعَكَ نُتَخَطَّفْ مِنْ أَرْضِنَا  ۚ  أَوَلَمْ نُمَكِّنْ لَهُمْ حَرَما ً آمِنا ً يُجْبَى إِلَيْهِ ثَمَرَاتُ كُلِّ شَيْء ٍ رِزْقا ً مِنْ لَدُنَّا وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لاَ ي
Wa Kam 'Ahlaknā Min Qaryatin Baţirat Ma`īshatahā  ۖ  Fatilka Masākinuhum Lam Tuskan Min Ba`dihim 'Illā Qalīlāan  ۖ  Wa Kunnā Naĥnu Al-Wārithīna َ028-058. Biz xoş güzəranına naşükür olub qürrələnən neçə-neçə məmləkəti (məmləkət əhlini) həlak etdik. Bu onların ِzlərindən sonra yalnız az bir hissəsi məskun olan (bomboş, xaraba qalmış) yurdlarıdır. Onlara Biz varis olduq. وَكَمْ أَهْلَكْنَا مِنْ قَرْيَة ٍ بَطِرَتْ مَعِيشَتَهَا  ۖ  فَتِلْكَ مَسَاكِنُهُمْ لَمْ تُسْكَنْ مِنْ بَعْدِهِمْ إِلاَّ قَلِيلا ً  ۖ  وَكُنَّا نَحْنُ الْوَارِثِينَ
Wa Mā Kāna Rabbuka Muhlika Al-Qurá Ĥattá Yab`atha Fī 'Ummihā Rasūlāan Yatlū `Alayhim 'Āyātinā  ۚ  Wa Mā Kunnā Muhlikī Al-Qurá 'Illā Wa 'Ahluhā Žālimūna َ028-059. (Ya Rəsulum!) Sənin Rəbbin mərkəzlərinə (ən bِyük şəhərlərinə) ayələrimizi oxuyan bir peyğəmbər gِndərməmiş məmləkətləri məhv etmədi. Biz yalnız əhalisi zalım olan məmləkətləri yox etdik! وَمَا كَانَ رَبُّكَ مُهْلِكَ الْقُرَى حَتَّى يَبْعَثَ فِي أُمِّهَا رَسُولا ً يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آيَاتِنَا  ۚ  وَمَا كُنَّا مُهْلِكِي الْقُرَى إِلاَّ وَأَهْلُهَا ظَالِمُونَ
Wa Mā 'Ūtītum Min Shay'in Famatā`u Al-Ĥayāati Ad-Dunyā Wa Zīnatuhā  ۚ  Wa Mā `Inda Al-Lahi Khayrun Wa 'Abqá  ۚ  'Afalā Ta`qilūna َ028-060. Sizə verilən hər hansı bir şey (dِvlət, ِvlad, xoş güzəran) ancaq bu fani dünyanın malı və bərbəzəyidir. Allah yanında olan (ne´mətlər) isə daha yaxşı və daha baqidir (əbədidir). Məgər ağıla gəlməzsiniz?! (Fani dünya malını axirətin əbədi ne´mətlərindən üstün tutursunuz!) وَمَا أُوتِيتُمْ مِنْ شَيْء ٍ فَمَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَزِينَتُهَا  ۚ  وَمَا عِنْدَ اللَّهِ خَيْر ٌ وَأَبْقَى  ۚ  أَفَلاَ تَعْقِلُونَ
'Afaman Wa`adnāhu Wa`dāan Ĥasanāan Fahuwa Lāqīhi Kaman Matta`nāhu Matā`a Al-Ĥayāati Ad-Dunyā Thumma Huwa Yawma Al-Qiyāmati Mina Al-Muĥđarīna َ028-061. Məgər verdiyimiz gِzəl bir və´də (Cənnətə) qovuşan kimsə, (əvvəlcə) fani dünya malı bəxş etdiyimiz, sonra da qiyamət günü (cəhənnəm oduna) gətiriləcək kimsə ilə eyni ola bilərmi?! أَفَمَنْ وَعَدْنَاه ُُ وَعْداً حَسَنا ً فَهُوَ لاَقِيه ِِ كَمَنْ مَتَّعْنَاه ُُ مَتَاعَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ثُمَّ هُوَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مِنَ الْمُحْضَرِينَ
Wa Yawma Yunādīhim Fayaqūlu 'Ayna Shurakā'iya Al-Ladhīna Kuntum Taz`umūna َ028-062. (Allah) həmin gün onlara xitab edib belə buyuracaqdır: "Mənim şəriklərim olduqlarını iddia etdikləriniz (bütlər, tanrılar) haradadırlar?! وَيَوْمَ يُنَادِيهِمْ فَيَقُولُ أَيْنَ شُرَكَائِيَ الَّذِينَ كُنتُمْ تَزْعُمُونَ
Qāla Al-Ladhīna Ĥaqqa `Alayhimu Al-Qawlu Rabbanā Hā'uulā' Al-Ladhīna 'Aghwaynā 'Aghwaynāhum Kamā Ghawaynā  ۖ  Tabarra'nā 'Ilayka  ۖ  Mā Kānū 'Īyānā Ya`budūna َ028-063. Haqlarında hِkm (və´d etdiyimiz əzab) vacib olanlar (şeytanlar və müşriklərin rəisləri) deyəcəklər: "Ey Rəbbimiz! Bunlar bizim (haqq yoldan) azdırdığımız kimsələrdir. ضzümüz nə cür azmışdıqsa, onları da elə azdırdıq. Biz onlardan uzaqlaşıb (onlarla əlaqəmizi kəsib) Sənə tərəf gəldik. Əslində onlar bizə ibadət etmirdilər (yalnız ِz nəfslərinə uyurdular). قَالَ الَّذِينَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ رَبَّنَا هَاؤُلاَء الَّذِينَ أَغْوَيْنَا أَغْوَيْنَاهُمْ كَمَا غَوَيْنَا  ۖ  تَبَرَّأْنَا إِلَيْكَ  ۖ  مَا كَانُوا إِيَّانَا يَعْبُدُونَ
Wa Qīla Ad`ū Shurakā'akum Fada`awhum Falam Yastajībū Lahum Wa Ra'aw Al-`Adhāba  ۚ  Law 'Annahum Kānū Yahtadūna َ028-064. (Müşriklərə) belə deyiləcək: "Şəriklərinizi çağırın!" (Müşriklər) ortaqlarını çağıracaq, lakin onlar (müşriklərə) cavab verməyəcəklər. Onlar mütləq əzabı gِrəcəklər. Əgər onlar (dünyada) doğru yola gəlmiş olsaydılar (axirətdə əzab gِrməzdilər). وَقِيلَ ادْعُوا شُرَكَاءَكُمْ فَدَعَوْهُمْ فَلَمْ يَسْتَجِيبُوا لَهُمْ وَرَأَوْا الْعَذَابَ  ۚ  لَوْ أَنَّهُمْ كَانُوا يَهْتَدُونَ
Wa Yawma Yunādīhim Fayaqūlu Mādhā 'Ajabtumu Al-Mursalīna َ028-065. (Allah) həmin gün onlara xitab edib belə buyuracaqdır: "Peyğəmbərlərə nə cavab verdiniz?" وَيَوْمَ يُنَادِيهِمْ فَيَقُولُ مَاذَا أَجَبْتُمُ الْمُرْسَلِينَ
Fa`amiyat `Alayhimu Al-'Anbā'u Yawma'idhin Fahum Lā Yatasā'alūna َ028-066. O gün (canlarını qurtaracaq) xəbərlər (cavablar) onlardan gizli qalacaqdır (bütün bəhanələri kəsiləcəkdir). Onlar (qiyamətin heybətindən) bir-birindən hal-əhval belə tuta bilməyəcəklər. (Hər kəs ِz hayında olacaqdır). فَعَمِيَتْ عَلَيْهِمُ الأَنْبَاءُ يَوْمَئِذ ٍ فَهُمْ لاَ يَتَسَاءَلُونَ
Fa'ammā Man Tāba Wa 'Āmana Wa `Amila Şāliĥāan Fa`asá 'An Yakūna Mina Al-Mufliĥīna َ028-067. Tِvbə edərək iman gətirib yaxşı işlər gِrənlərə gəldikdə isə, onların nicat tapmaları mümkündür. فَأَمَّا مَنْ تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحا ً فَعَسَى أَنْ يَكُونَ مِنَ الْمُفْلِحِينَ
Wa Rabbuka Yakhluqu Mā Yashā'u Wa Yakhtāru  ۗ  Mā Kāna Lahumu Al-Khiyaratu  ۚ  Subĥāna Al-Lahi Wa Ta`ālá `Ammā Yushrikūna َ028-068. Rəbbin istədiyini yaradar və (istədiyini də peyğəmbər) seçər. Onların (bəndələrin istədiklərini etməyə) heç bir ixtiyarı yoxdur. Allah pakdır, müqəddəsdir və (müşriklərin) Ona şərik qoşduqlarından (bütlərdən) ucadır! (Allah eyibsizdir, nِqsansızdır. O, hamıdan uludur!) وَرَبُّكَ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ وَيَخْتَارُ  ۗ  مَا كَانَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ  ۚ  سُبْحَانَ اللَّهِ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ
Wa Rabbuka Ya`lamu Mā Tukinnu Şudūruhum Wa Mā Yu`linūna َ028-069. Sənin Rəbbin onların ürəklərinin gizli saxladığı və ِzlərinin də aşkar etdiyi hər şeyi (qəlblərinin sirlərini və açıq-aşkar əməllərini) bilir. وَرَبُّكَ يَعْلَمُ مَا تُكِنُّ صُدُورُهُمْ وَمَا يُعْلِنُونَ
Wa Huwa Al-Lahu Lā 'Ilāha 'Illā Huwa  ۖ  Lahu Al-Ĥamdu Fī Al-'Ūlá Wa Al-'Ākhirati  ۖ  Wa Lahu Al-Ĥukmu Wa 'Ilayhi Turja`ūna َ028-070. Odur Allah. Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur. Dünyada da, axirətdə də həmd-səna Ona məxsusdur. Hِkm Onundur. Siz Onun hüzuruna qaytarılacaqsınız! وَهُوَ اللَّهُ لاَ إِلَهَ~َ إِلاَّ هُوَ  ۖ  لَهُ الْحَمْدُ فِي الأُولَى وَالآخِرَةِ  ۖ  وَلَهُ الْحُكْمُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ
Qul 'Ara'aytum 'In Ja`ala Al-Lahu `Alaykumu Al-Layla Sarmadāan 'Ilá Yawmi Al-Qiyāmati Man 'Ilahun Ghayru Al-Lahi Ya'tīkum Biđiyā'in  ۖ  'Afalā Tasma`ūna َ028-071. (Ya Rəsulum!) De: "Bir deyin gِrək, əgər Allah gecəni qiyamətə qədər üstünüzə uzatsaydı, (haqq olan) Allahdan başqa hansı tanrı sizə bir işıq gətirə bilərdi?! Məgər (ِyüd-nəsihət) eşitmirsinizmi?" قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ جَعَلَ اللَّهُ عَلَيْكُمُ اللَّيْلَ سَرْمَدا ً إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ مَنْ إِلَه ٌٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتِيكُمْ بِضِيَاءٍ  ۖ  أَفَلاَ تَسْمَعُونَ
Qul 'Ara'aytum 'In Ja`ala Al-Lahu `Alaykumu An-Nahāra Sarmadāan 'Ilá Yawmi Al-Qiyāmati Man 'Ilahun Ghayru Al-Lahi Ya'tīkum Bilaylin Taskunūna Fīhi  ۖ  'Afalā Tubşirūna َ028-072. De: "Bir deyin gِrək, əgər Allah gündüzü qiyamətə qədər üstünüzə uzatsaydı, (haqq olan) Allahdan başqa hansı tanrı istirahət etdiyiniz gecəni sizə gətirə bilərdi?! Məgər (gecə ilə gündüzün bir-birinin əvəz etməsinin Allahdan sizə bir lütf olmasını) gِrmürsünüzmü?" قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ جَعَلَ اللَّهُ عَلَيْكُمُ النَّهَارَ سَرْمَدا ً إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ مَنْ إِلَه ٌٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتِيكُمْ بِلَيْل ٍ تَسْكُنُونَ فِيهِ~ِ  ۖ  أَفَلاَ تُبْصِرُونَ
Wa Min Raĥmatihi Ja`ala Lakumu Al-Layla Wa An-Nahāra Litaskunū Fīhi Wa Litabtaghū Min Fađlihi Wa La`allakum Tashkurūna َ028-073. (Allah) ِz mərhəmətindən dolayı sizi üçün gecəni (qaranlıq) və gündüzü (işıq) yaratdı ki, (gecəni) dincələsiniz, (gündüzü isə) Onun lütfündən ruzi diləyib axtarasınız. Bəlkə, (bu ne´mətə gِrə Allaha) şükür edəsiniz! وَمِنْ رَحْمَتِه ِِ جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ لِتَسْكُنُوا فِيه ِِ وَلِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِه ِِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
Wa Yawma Yunādīhim Fayaqūlu 'Ayna Shurakā'iya Al-Ladhīna Kuntum Taz`umūna َ028-074. O gün (qiyamət günü Allah müşriklərə) müraciət edib belə buyuracaqdır: "Şəriklərim olduqlarını iddia etdikləriniz (bütlər, tanrılar) haradadırlar?" وَيَوْمَ يُنَادِيهِمْ فَيَقُولُ أَيْنَ شُرَكَائِيَ الَّذِينَ كُنتُمْ تَزْعُمُونَ
Wa Naza`nā Min Kulli 'Ummatin Shahīdāan Faqulnā Hātū Burhānakum Fa`alimū 'Anna Al-Ĥaqqa Lillahi Wa Đalla `Anhum Mā Kānū Yaftarūna َ028-075. (O gün) hər ümmətdən (ِz peyğəmbərləri olmaqla) bir şahid çıxardacaq və (müşriklərə): "(Allah şərik qoşmağınızın lüzumu barədə) tutarlı dəlilinizi gətirin!" - deyəcəyik. Onlar haqqın yalnız Allaha məxsus olduğunu biləcəklər. Uydurub düzəltdikləri (bütlər) isə qeyb olacaqlar! (Onları qoyub qaçacaqlar!) وَنَزَعْنَا مِنْ كُلِّ أُمَّة ٍ شَهِيدا ً فَقُلْنَا هَاتُوا بُرْهَانَكُمْ فَعَلِمُوا أَنَّ الْحَقَّ لِلَّهِ وَضَلَّ عَنْهُمْ مَا كَانُوا يَفْتَرُونَ
'Inna Qārūna Kāna Min Qawmi Mūsá Fabaghá `Alayhim  ۖ  Wa 'Ātaynāhu Mina Al-Kunūzi Mā 'Inna Mafātiĥahu Latanū'u Bil-`Uşbati 'Ūlī Al-Qūwati 'Idh Qāla Lahu Qawmuhu Lā Tafraĥ  ۖ  'Inna Al-Laha Lā Yuĥibbu Al-Fariĥīna َ028-076. Həqiqətən, Qarun Musa qِvmündən (Musanın əmisi oğlu) idi. Onlara (İsrail oğullarına) qarşı (zülm etməkdə, Musanın üzünə ağ olmaqda və ِzünü yuxarı tutmaqda) həddini aşmışdı. Biz ona açarlarını bir dəstə güclü adamın zorla daşıya biləcəyi xəzinələr vermişdik. Qِvmü ona belə dedi: "(Malına qürrələnib) sevinmə. Şübhəsiz ki, Allah (malına qürrələnib) sevinənləri sevməz! إِنَّ قَارُونَ كَانَ مِنْ قَوْمِ مُوسَى فَبَغَى عَلَيْهِمْ  ۖ  وَآتَيْنَاه ُُ مِنَ الْكُنُوزِ مَا إِنَّ مَفَاتِحَه ُُ لَتَنُوءُ بِالْعُصْبَةِ أُولِي الْقُوَّةِ إِذْ قَالَ لَه ُُ قَوْمُهُ لاَ تَفْرَحْ  ۖ  إِنَّ ال<
Wa Abtaghi Fīmā 'Ātāka Al-Lahu Ad-Dāra Al-'Ākhirata  ۖ  Wa Lā Tansa Naşībaka Mina Ad-Dunyā  ۖ  Wa 'Aĥsin Kamā 'Aĥsana Al-Lahu 'Ilayka  ۖ  Wa Lā Tabghi Al-Fasāda Fī Al-'Arđi  ۖ  'Inna Al-Laha Lā Yuĥibbu Al-Mufsidīna َ028-077. Allahın sənə verdiyindən ِzünə axirət qazan (malını Allah yolunda sərf et). Dünyadakı nəsibini də unutma. (O maldan qismətinin ancaq bir kəfən olduğunu bil. Pulunu mə´nasız yerə sağa-sola səpələmə; səhhətinin, sərvətinin, gəncliyinin qədrini bil. Sabah səni Allahın əzabından qurtara biləcək yaxşı əməllər et). Allah sənə (sərvət verməklə) yaxşılıq etdiyi kimi, sən də (varından yoxsullara, qohum-əqrabaya xərcləməklə) yaxşılıq et. Yer üzündə fitnə-fəsad tِrətməyə cəhd gِstərmə. Həqiqətən, Allah fitnə-fəsad tِrədənləri sevməz!" وَابْتَغِ فِيمَا آتَاكَ اللَّهُ الدَّارَ الآخِرَةَ  ۖ  وَلاَ تَنسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيَا  ۖ  وَأَحْسِنْ كَمَا أَحْسَنَ <
Qāla 'Innamā 'Ūtītuhu `Alá `Ilmin `Indī  ۚ  'Awalam Ya`lam 'Anna Al-Laha Qad 'Ahlaka Min Qablihi Mina Al-Qurūni Man Huwa 'Ashaddu Minhu Qūwatan Wa 'Aktharu Jam`āan  ۚ  Wa Lā Yus'alu `An Dhunūbihimu Al-Mujrimūna َ028-078. (Qarun) dedi: "Bu (var-dِvlət) mənə yalnız məndə olan elm (Tِvratı gِzəl bilmək, yaxud əlkimyaya yaxşı bələd olmaq, ticarətdən baş çıxartmaq) sayəsində verilmişdir. Məgər o (Qarun) Allahın ondan əvvəl ِzündən daha qüvvətli və daha varlı olan neçə-neçə kəsləri məhv etdiyini bilmirdimi? Günahkarlar ِz günahları barəsində sorğu-sual olunmazlar. (Onların günahkar olduqları üzlərindən bilinər və buna gِrə də heç bir sorğu-sual edilmədən cəhənnəm oduna atılarlar). قَالَ إِنَّمَا أُوتِيتُه ُُ عَلَى عِلْمٍ عِندِي  ۚ  أَوَلَمْ يَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ قَدْ أَهْلَكَ مِنْ قَبْلِه ِِ مِنَ القُرُونِ مَنْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُ قُوَّة ً وَأَكْثَرُ جَمْعا ً  ۚ  وَلاَ يُسْأَلُ عَ<
Fakharaja `Alá Qawmihi Fī Zīnatihi  ۖ  Qāla Al-Ladhīna Yurīdūna Al-Ĥayāata Ad-Dunyā Yālayta Lanā Mithla Mā 'Ūtiya Qārūnu 'Innahu Ladhū Ĥažžin `Ažīmin َ028-079. (Bir gün Qarun) faxir libas geyib ِ zinəti (ehtişamı) içində (dِrd min vəznəli-çuxalı ə´yanın, qızıl-gümüş yəhərli atların müşayiətilə) qِvmünün qarşısına çıxdı. Dünyaya həris olanlar dedilər: "Kaş ki, Qaruna verilən (dِvlət) bizə də veriləydi. Həqiqətən, o, bِyük bəxt (qismət) sahibidir!" فَخَرَجَ عَلَى قَوْمِه ِِ فِي زِينَتِه ِِ  ۖ  قَالَ الَّذِينَ يُرِيدُونَ الْحَيَاةَ الدُّنيَا يَالَيْتَ لَنَا مِثْلَ مَا أُوتِيَ قَارُونُ إِنَّه ُُ لَذُو حَظٍّ عَظِيم ٍ
Wa Qāla Al-Ladhīna 'Ūtū Al-`Ilma Waylakum Thawābu Al-Lahi Khayrun Liman 'Āmana Wa `Amila Şāliĥāan Wa Lā Yulaqqāhā 'Illā Aş-Şābirūna َ028-080. (Axirət barəsində) elm verilmiş kəslər isə belə dedilər: "Vay halınıza! (Ay yazıqlar!) İman gətirib yaxşı əməl edən kimsə üçün Allahın mükafatı (təmənnasında olduğunuz var-dِvlətdən, dəbdəbədən) daha yaxşıdır. Buna (bu ne´mətə) yalnız səbr edənlər (Allaha itaət və ibadət etməyi fani dünya malından üstün tutanlar, həyatın çətinliklərinə dِzənlər) qovuşarlar!" وَقَالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَيْلَكُمْ ثَوَابُ اللَّهِ خَيْر ٌ لِمَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحا ً وَلاَ يُلَقَّاهَا إِلاَّ الصَّابِرُونَ
Fakhasafnā Bihi Wa Bidārihi Al-'Arđa Famā Kāna Lahu Min Fi'atin Yanşurūnahu Min Dūni Al-Lahi Wa Mā Kāna Mina Al-Muntaşirīna َ028-081. Nəhayət, (Musanın duasını qəbul buyurub bir zəlzələ nəticəsində) onu (Qarunu) sarayı ilə birlikdə yerə gِmdük. Allaha qarşı ona yardım edə biləcək (Allahın əzabından onu qurtaracaq) bir camaat da yox idi. O ِzü də ِzünə heç bir kِmək edə bilmədi. (Bu qədər cah-calalın, dəbdəbənin müqabilində nə ِzü, nə də başqası Allahın əzabını ondan dəf etməyə qadir olmadı. Allahın əzab vermək istədiyi bir kimsəni Allahın ضzündən başqa o əzabdan heç kəs qurtara bilməz!) فَخَسَفْنَا بِه ِِ وَبِدَارِهِ الأَرْضَ فَمَا كَانَ لَه ُُ مِنْ فِئَة ٍ يَنصُرُونَه ُُ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَمَا كَانَ مِنَ المُنْتَصِرِينَ
Wa 'Aşbaĥa Al-Ladhīna Tamannaw Makānahu Bil-'Amsi Yaqūlūna Wayka'anna Al-Laha Yabsuţu Ar-Rizqa Liman Yashā'u Min `Ibādihi Wa Yaqdiru  ۖ  Lawlā 'An Manna Al-Lahu `Alaynā Lakhasafa Binā  ۖ  Wayka'annahu Lā Yufliĥu Al-Kāfirūna َ028-082. Dünən (dünyada) onun (Qarunun) yerində olmaq istəyənlər ertəsi gün səhər belə deyirdilər: "Vay (biz heç bilməmişik)! Sən demə, Allah ضz bəndələrindən istədiyinin ruzisini artırarmış da, azaldarmış da! Əgər Allah bizə lütf etməsəydi, yəqin ki, bizi də yerə gِmərdi. Sən demə, kafirlər nicat tapmayacaqlarmış!" وَأَصْبَحَ الَّذِينَ تَمَنَّوْا مَكَانَه ُُ بِالأَمْسِ يَقُولُونَ وَيْكَأَنَّ اللَّهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِه ِِ وَيَقْدِرُ  ۖ  لَوْلاَ أَنْ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا لَخَسَفَ بِنَا  ۖ  وَيْكَأَنَّهُ لاَ يُفْلِحُ ا Tilka Ad-Dāru Al-'Ākhiratu Naj`aluhā Lilladhīna Lā Yurīdūna `Ulūwāan Fī Al-'Arđi Wa Lā Fasādāan Wa  ۚ  Al-`Āqibatu Lilmuttaqīna َ028-083. Biz bu axirət yurdunu yer üzündə təkəbbürlük etməyənlərə və fitnə-fəsad tِrətməyənlərə qismət edərik. (Ən gِzəl) aqibət ancaq Allahdan qorxub pis əməllərdən çəkinənlərindir! تِلْكَ الدَّارُ الآخِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذِينَ لاَ يُرِيدُونَ عُلُوّا ً فِي الأَرْضِ وَلاَ فَسَادا ً  ۚ  وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ
Man Jā'a Bil-Ĥasanati Falahu Khayrun Minhā  ۖ  Wa Man Jā'a Bis-Sayyi'ati Falā Yujzá Al-Ladhīna `Amilū As-Sayyi'āti 'Illā Mā Kānū Ya`malūna َ028-084. Hər kəs (Rəbbinin hüzuruna) yaxşı əməllə (səmimi-qəlbdən imanla) gəlsə, ona bundan (əməlindən) daha yaxşısı verilər (Cənnətə nail olar). Hər kəs pis əməllə gəlsə, (bilsin ki) pis əməllər edənlərə ancaq əməllərinin cəzası verilər! (Cəzaları pislikləri qədər olar, onlara heç bir haqsızlıq edilməz!) مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَه ُُ خَيْر ٌ مِنْهَا  ۖ  وَمَنْ جَاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلاَ يُجْزَى الَّذِينَ عَمِلُوا السَّيِّئَاتِ إِلاَّ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ
'Inna Al-Ladhī Farađa `Alayka Al-Qur'āna Larādduka 'Ilá Ma`ādin  ۚ  Qul Rabbī 'A`lamu Man Jā'a Bil-Hudá Wa Man Huwa Fī Đalālin Mubīnin َ028-085. (Ya Rəsulum!) Qur´anı (oxumağı və təbliğ etməyi, yaxud hِkmlərinə əməl etməyi) sənə vacib buyuran (Allah) qayıdacağın yerə (hicrət edərək çıxdığın Məkkəyə) səni yenə də qaytaracaqdır. De: "Rəbbim hidayətlə (doğru yolu gِstərən rəhbərlə) gələni də (yaxud doğru yolda olanı da), haqq yoldan açıq-aşkar azanı da (hamıdan) yaxşı tanıyır!" إِنَّ الَّذِي فَرَضَ عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لَرَادُّكَ إِلَى مَعَاد ٍ  ۚ  قُلْ رَبِّي أَعْلَمُ مَنْ جَاءَ بِالْهُدَى وَمَنْ هُوَ فِي ضَلاَل ٍ مُبِين ٍ
Wa Mā Kunta Tarjū 'An Yulqá 'Ilayka Al-Kitābu 'Illā Raĥmatan Min Rabbika  ۖ  Falā Takūnanna Žahīrāan Lilkāfirīna َ028-086. Sən Qur´anın sənin ِzünə nazil olacağına ümid etmirdin. Ancaq o, Rəbbindən bir mərhəmət olaraq sənə gِndərildi. Buna gِrə də heç vaxt kafirlərə arxa olma! (Kafirlər Peyğəmbər əleyhissəlama cürbəcür və´dlər verməklə onu ِz atalarının dininə də´vət edirdilər. O isə kafirlərin bu və´dini Allahın kِməyi ilə həmişə rədd edirdi). وَمَا كُنتَ تَرْجُوا أَنْ يُلْقَى إِلَيْكَ الْكِتَابُ إِلاَّ رَحْمَة ً مِنْ رَبِّكَ  ۖ  فَلاَ تَكُونَنَّ ظَهِيرا ً لِلْكَافِرِينَ
Wa Lā Yaşuddunnaka `An 'Āyāti Al-Lahi Ba`da 'Idh 'Unzilat 'Ilayka  ۖ  Wa Ad`u 'Ilá Rabbika  ۖ  Wa Lā Takūnanna Mina Al-Mushrikīna َ028-087. (Ya Rəsulum!) Allahın ayələri sənə nazil edildikdən sonra ehtiyatlı ol ki, (kafirlər) səni (onları təbliğ etməkdən) çəkindirə bilməsinlər. (İnsanları) Rəbbinə (ibadətə) də´vət et və əsla müşriklərdən olma! وَلاَ يَصُدُّنَّكَ عَنْ آيَاتِ اللَّهِ بَعْدَ إِذْ أُنزِلَتْ إِلَيْكَ  ۖ  وَادْعُ إِلَى رَبِّكَ  ۖ  وَلاَ تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِينَ
Wa Lā Tad`u Ma`a Al-Lahi 'Ilahāan 'Ākhara  ۘ  Lā 'Ilāha 'Illā Huwa  ۚ  Kullu Shay'in Hālikun 'Illā Wajhahu Lahu  ۚ  Al-Ĥukmu Wa 'Ilayhi Turja`ūna َ028-088. Və Allahla yanaşı başqa heç bir tanrıya ibadət etmə. Allahdan başqa heç bir tanrı yoxdur. Allahdan başqa hər şey məhvə məhkumdur. Hِkm Onundur. Siz (qiyamət günü) məhz Onun hüzuruna qaytarılacaqsınız! (Peyğəmbər əleyhissəlam üçün icrası əsla mümkün olmayan bu şeyləri ona qadağan etmək və tez-tez xatırlatmaq əslində müşriklərin və kafirlərin əllərini ondan üzmələri və mə´nasız təkliflərlə onu narahat etməmələri üçündür). وَلاَ تَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلَها ً آخَرَ  ۘ  لاَ إِلَهَ~َ إِلاَّ هُوَ  ۚ  كُلُّ شَيْءٍ هَالِك ٌ إِلاَّ وَجْهَه ُُ  ۚ  لَهُ الْحُكْمُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ
Next Sūrah