َ020-002. Biz Qur´anı sənə məşəqqət çəkməyin üçün nazil etmədik! (Peyğəmbər ayaq üstə, barmaqlarının ucunda durub o qədər namaz qılmışdı ki, mübarək qıçları şişmişdi).
مَا أَنْزَلْنَا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقَى
'Illā Tadhkiratan Liman Yakhshá
َ020-003. (Biz onu Allahın əzabından) qorxan bir kimsəyə yalnız ِyüd-nəsihət olaraq (gِndərdik).
إِلاَّ تَذْكِرَة ً لِمَنْ يَخْشَى
Tanzīlāan Mimman Khalaqa Al-'Arđa Wa As-Samāwāti Al-`Ulā
َ020-004. O, yeri və uca gِyləri yaradandan (Allahdan) nazil olmuşdur.
Wa 'In Tajhar Bil-Qawli Fa'innahu Ya`lamu As-Sirra Wa 'Akhfá
َ020-007. (Ey insan!) Sən (dua edərkən) səsini ucaltsanda (ucaltmasan da, heç bir fərqi yoxdur). اünki Allah sirri də, sirdən daha gizli olanı da (məxfini də) bilir. (Allah nəinki qəlblərin sirlərindən, hətta ani olaraq ürəklərdən keçən gizli niyyətlərdən də xəbərdardır. Buna gِrə də ِzünü yorub uca səslə dua, yaxud zikr etmə. Əsas məsələ Allaha edilən ibadətin səmimiyyətidir).
َ020-010. (Musa Şüeybi Mədyəndə qoyub anasına və qardaşına baş çəkmək üçün zِvcəsi ilə birlikdə Misirə gedərkən Tur dağının qərbində yerləşən Tuva vadisində gecə vaxtı bir uşağı dünyaya gəlmişdi. Onlar zil qaranlıq gecədə işıqsız qalıb yolu itirmişdilər). O zaman (Musa qarşıda) bir od gِrüb ailəsinə belə demişdi: "Siz (yerinizdə) durun. Mənim gِzümə bir od sataşdı. Bəlkə, ondan sizə bir gِz gətirdim, yaxud odun yanında bir bələdçi tapdım!"
َ020-015. O saat (qiyamət saatı) mütləq gələcəkdir. Mənim onu az qala açmağım gəlir ki, hər kəs etdiyi əməlin əvəzini (mükafatını, yaxud cəzasını) alsın. (Və ya: Mən onu az qala ضzümdən belə gizlədirəm; və ya: Mən onu ضzümdən başqa hamıdan gizlədirəm. Yaxud: Mən onu zorla gizlədirəm, çünki qiyamətin yaxınlaşması hər addımda ِzünü müxtəlif əlamətlərlə biruzə verir).
Wa Ađmum Yadaka 'Ilá Janāĥika Takhruj Bayđā'a Min Ghayri Sū'in 'Āyatan 'Ukhrá
َ020-022. Əlini qoltuğunun altına qoy ki, əlin (oradan sənin peyğəmbərliyinin həqiqiliyinə dəlalət edən) başqa bir mِ´cüzə olaraq eyibsiz-qüsursuz, ağappaq çıxsın (günəş şüası kimi gِzqamaşdırıcı şəfəq saçsın).
َ020-023. Və Biz də (bununla) sənə ən bِyük mِ´cüzələrimizdən (bir neçəsini) gِstərək.
لِنُرِيَكَ مِنْ آيَاتِنَا الْكُبْرَى
Adh/hab 'Ilá Fir`awna 'Innahu Ţaghá
َ020-024. (Ya Musa! Bu mِ´cüzələrlə bir peyğəmbər kimi) Fir´onun yanına get! O, həqiqətən, azğınlaşıb həddini aşmışdır (Allahlıq iddiasına düşmüşdür)".
اذْهَبْ إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّه ُُ طَغَى
Qāla Rabbi Ashraĥ Lī Şadrī
َ020-025. (Musa) dedi: "Ey Rəbbim! (Peyğəmbərliyi yerinə yerinə yetirməyə qadir olmaq, Fir´onla danışmağa cür´ət etmək və bu yolda bütün məşəqqətlərə tab gətirə bilmək üçün) kِksümü açıb genişlət;
قَالَ رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي
Wa Yassir Lī 'Amrī
َ020-026. İşimi yüngülləşdir;
وَيَسِّرْ لِي أَمْرِي
Wa Aĥlul `Uqdatan Min Lisānī
َ020-027. Dilimdəki düyünü aç (pəltəkliyimi gِtür) ki,
وَاحْلُلْ عُقْدَة ً مِنْ لِسَانِي
Yafqahū Qawlī
َ020-028. Sِzümü yaxşı anlasınlar!
يَفْقَهُوا قَوْلِي
Wa Aj`al Lī Wazīrāan Min 'Ahlī
َ020-029. Və mənə ِz ailəmdən bir vəzir (kِməkçi) ver -
وَاجْعَلْ لِي وَزِيرا ً مِنْ أَهْلِي
Hārūna 'Akhī
َ020-030. Qardaşım Harunu!
هَارُونَ أَخِي
Ashdud Bihi 'Azrī
َ020-031. Onunla arxamı mِhkəmləndir.
اشْدُدْ بِهِ~ِ أَزْرِي
Wa 'Ashrik/hu Fī 'Amrī
َ020-032. Onu işimə ortaq et (ona da peyğəmbərlik ver) ki,
وَأَشْرِكْهُ فِي أَمْرِي
Kay Nusabbiĥaka Kathīrāan
َ020-033. Səni çox təqdis edib şə´ninə təriflər deyək.
كَيْ نُسَبِّحَكَ كَثِيرا ً
Wa Nadhkuraka Kathīrāan
َ020-034. Və Səni çox zikr edək (daim yada salıb şükr-səna edək).
وَنَذْكُرَكَ كَثِيرا ً
'Innaka Kunta Binā Başīrāan
َ020-035. Sən, şübhəsiz ki, Bizi gِrürsən!"
إِنَّكَ كُنْتَ بِنَا بَصِيرا ً
Qāla Qad 'Ūtīta Su'ulaka Yā Mūsá
َ020-036. (Allah) buyurdu: "Dilədiyin sənə verildi, ya Musa!
قَالَ قَدْ أُوتِيتَ سُؤْلَكَ يَامُوسَى
Wa Laqad Manannā `Alayka Marratan 'Ukhrá
َ020-037. Sənə (bundan əvvəl də) bir dəfə ne´mət bəxş etmişdik
وَلَقَدْ مَنَنَّا عَلَيْكَ مَرَّةً أُخْرَى
'Idh 'Awĥaynā 'Ilá 'Ummika Mā Yūĥá
َ020-038. Anana vəhy olunacaq şeyi vəhy etdiyimiz zaman.
َ020-039. (O zaman ki, Mən anana buyurmuşdum: ) "(Musanı) bir sandığa qoyub çaya (Nilə) at. Qoy çay onu sahilə çıxartsın və Mənə də, ona düşmən olan birisi (Fir´on) onu (sudan tapıb) gِtürsün". (Ya Musa!) Gِzümün qabağında boya-başa çatdırılasan deyə, ضz tərəfimdən (insanların ürəklərində) sənə bir sevgi yaratdım. (Mərhəmət nəzərim heç vaxt üstündən əskik olmadı. Elə etdim ki, Fir´on ِzü, arvadı Asiyə və ətrafındakıların hamısı səni sevdi).
'Idh Tamshī 'Ukhtuka Fataqūlu Hal 'Adullukum `Alá Man Yakfuluhu ۖ Faraja`nāka 'Ilá 'Ummika Kay Taqarra `Aynuhā Wa Lā Taĥzana ۚ Wa Qatalta Nafsāan Fanajjaynāka Mina Al-Ghammi Wa Fatannāka Futūnāan ۚ Falabithta Sinīna Fī 'Ahli Madyana Thumma Ji'ta `Alá Qadarin Yā Mūsá
َ020-040. O zaman bacın (sənin ardınca guya yad bir adam kimi saraya) gedib (oradakılara) deyirdi: "Sizə ona baxa biləcək (süd verəcək) birisini gِstərimmi?" (Onlar razılıq verdilər, anan saraya gəldi). Artıq (salamat qalmağına gِrə) gِzü aydın olsun və kədərlənməsin deyə, səni anana qaytardıq. Sən (on iki yaşında ikən tayfadan olan bir yəhudi ilə mübahisə edən) bir nəfəri (bir qibtini) vurub ِldürdün. Sonra Biz səni (Mədyənə qaçırtmaqla) o qəmdən qurtardıq. Biz səni bir çox sınaqlardan keçirtdik (cürbəcür bəlalara, mِhnətlərə düçar edib hamısından salamat qurtardıq). İllərlə Mədyən əhli içində (Şüeybin yanında) qaldın. Sonra da müəyyən olunmuş vaxta (qırx yaşına) gəlib çatdın, Ya Musa!
َ020-045. Onlar: "Ey Rəbbimiz! (Fir´onun mِ´cüzə gِstərməyimizə hِvsələsi çatmayıb) bizə şiddətli cəza verməsindən və ya azğınlaşaraq həddini aşmasından (dikbaşlıq etməsindən) qorxuruq!" - dedilər.
Fa'tiyāhu Faqūlā 'Innā Rasūlā Rabbika Fa'arsil Ma`anā Banī 'Isrā'īla Wa Lā Tu`adhdhibhum ۖ Qad Ji'nāka Bi'āyatin Min Rabbika Wa ۖ As-Salāmu `Alá Mani Attaba`a Al-Hudá
َ020-047. Onun yanına gedib deyin: "Biz ikimiz də sənin Rəbbinin peyğəmbəriyik. İsrail oğullarını bizimlə gِndər (Şama getməklərinə mane olma) və onlara işgəncə vermə. Biz sənin yanına Rəbbindən dəlillə (mِ´cüzə ilə) gəlmişik. Haqq yolu tutub gedənlərə salam olsun!
'Innā Qad 'Ūĥiya 'Ilaynā 'Anna Al-`Adhāba `Alá Man Kadhdhaba Wa Tawallá
َ020-048. Bizə vəhy olundu ki, (Allahın vəhdaniyyətini və ayələrini, qiyaməti və peyğəmbərləri) yalan hesab edənləri və (haqdan) üz dِndərənləri (axirətdə) əzab gِzləyir!"
َ020-052. (Musa) belə cavab verdi: "Onlara dair bilik yalnız Rəbbimin dərgahında olan bir kitabdadır (lِvhi-məhfuzdadır). Rəbbim (heç bir şeydə) xəta etməz və (heç bir şeyi) unutmaz!"
Al-Ladhī Ja`ala Lakumu Al-'Arđa Mahdāan Wa Salaka Lakum Fīhā Subulāan Wa 'Anzala Mina As-Samā'i Mā'an Fa'akhrajnā Bihi 'Azwājāan Min NabātinShattá
َ020-053. O (bِyük Allah) ki, yer üzünü sizin üçün dِşəmiş (dِşək etmiş), orada sizin üçün yollar salmış, gِydən yağmur yağdırmışdır. Biz o yağmurla nِvbənِv bitkilərdən cütlər yetişdirmişik.
َ020-054. (Onlardan nuşcanlıqla) yeyin, həm də heyvanlarınızı otarın. Həqiqətən, bunda (gِrdüyümüz bu işlərdə) ağıl sahibləri üçün (Allahın vəhdaniyyətinə, qüdrətinə dəlalət edən) əlamətlər vardır!
Minhā Khalaqnākum Wa Fīhā Nu`īdukum Wa Minhā Nukhrijukum Tāratan 'Ukhrá
َ020-055. Sizi (ulu babanız Adəmi) də onda (o torpaqdan) yaratdıq. Sizi (ِləndən sonra) ora qaytaracaq və (qiyamət günü) bir daha oradan (dirildib) çıxardacağıq.
Wa Laqad 'Araynāhu 'Āyātinā Kullahā Fakadhdhaba Wa 'Abá
َ020-056. Biz, ayələrimizin (dəlillərimizin və mِ´cüzələrimizin) hamısını ona (Fir´ona) gِstərdik. Lakin (Fir´on) onları yalan sayıb (heç birini) qəbul etmədi.
Falana'tiyannaka Bisiĥrin Mithlihi Fāj`al Baynanā Wa Baynaka Maw`idāan Lā Nukhlifuhu Naĥnu Wa Lā 'Anta Makānāan Sūáan
َ020-058. Elədə biz sənə eyni ilə onun kimi bir sehr gِstərəcəyik. Bizimlə ِz aranda bir vaxt tə´yin et. Nə biz, nə də sən və´dimizə xilaf çıxmayaq. Bu (ikimizə də) əlverişli bir yerdə olsun!" (Gِrək kim-kimə qalib gələcək!)
َ020-060. (Bu sِhbətdən sonra) Fir´on dِnüb getdi, nəhayət, bütün hiylə (və sehr) vasitələrini (sehrbazlarını) yığıb (və´d olunmuş vaxtda həmin yerə) gəldi.
َ020-061. Musa onlara (sehrbazlara) dedi: "(Ay yazıqlar!) Vay sizin halınıza! Allaha iftira yaxmayın, yoxsa O sizi əzabla məhv edər. (Allaha) iftira yaxan naümid olar (muradına çatmaz)".
َ020-062. Onlar (bu Musa heç sehrbaza oxşamır; əgər qalib gəlsək, heç; yox əgər qalib gələ bilməsək, ona iman gətirərik, deyə) ِz aralarında ِz işləri barədə mübahisə edir və xəlvətcə pıçıldaşırdılar.
Qālū 'In Hadhāni Lasāĥirāni Yurīdāni 'An Yukhrijākum Min 'Arđikum Bisiĥrihimā Wa Yadh/habā Biţarīqatikumu Al-Muthlá
َ020-063. Onlar (uzun-uzadı mübahisədən sonra Musadan və Harundan qorxub astaca bir-birinə) dedilər: "Bu ikisi, əlbəttə, sehrbazdır. Onlar ِz sehrləri ilə sizi yurdunuzdan qovub çıxartmaq və sizin ən gِzəl yolunuzu (dininizi, təriqətinizi) yox etmək (ə´yan-əşrafınızı ِz tərəflərinə çəkmək) istəyirlər.
Fa'ajmi`ū KaydakumThumma A'tū Şaffāan ۚ Wa Qad 'Aflaĥa Al-Yawma Mani Asta`lá
َ020-064. Ona gِrə də bütün hiylə (sehr) vasitələrinizi toplayın, sonra da (meydana) səf-səf gəlin. Bu gün qalib gələn nicat tapacaqdır! (Mətləbinə yetişəcəkdir!)"
Qāla Bal 'Alqū ۖ Fa'idhā Ĥibāluhum Wa `Işīyuhum Yukhayyalu 'Ilayhi Min Siĥrihim 'Annahā Tas`á
َ020-066. O (Musa) dedi: "Xeyr, (əvvəlcə) siz tullayın!" (Sehrbazlar əllərindəkini yerə atan kimi) onların sehri üzündən birdən (Musaya) elə gəldi ki, onların ipləri və dəyənəkləri hərəkətə gəlib (ilan kimi qarnı üstə) sürünür.
َ020-067. Musanın canına qorxu düşdü. (O qorxdu ki, camaat sehrlə mِ´cüzə arasında fərq qoya bilməyib iman gətirməsin).
فَأَوْجَسَ فِي نَفْسِه ِِ خِيفَة ً مُوسَى
Qulnā Lā Takhaf 'Innaka 'Anta Al-'A`lá
َ020-068. Biz ona belə buyurduq: "Qorxma, üstün gələcək mütləq sənsən!
قُلْنَا لاَ تَخَفْ إِنَّكَ أَنْتَ الأَعْلَى
Wa 'Alqi Mā Fī Yamīnika Talqaf Mā Şana`ū ۖ 'Innamā Şana`ū Kaydu Sāĥirin ۖ Wa Lā Yufliĥu As-Sāĥiru Ĥaythu 'Atá
َ020-069. Sağ əlindəki əsanı yerə tulla, onların düzüb qoşduqlarını (bütün kəndirləri və dəyənəkləri bir anda) udsun. Onların düzəltdikləri sehrbaz hiyləsindən (əfsundan) başqa bir şey deyildir. Sehrbaz isə, hara gedirsə getsin, mətləbinə çatmaz!"
Fa'ulqiya As-Saĥaratu Sujjadāan Qālū 'Āmannā Birabbi Hārūna Wa Mūsá
َ020-070. (Musa əsasını yerə atan kimi o bir əjdahaya dِnüb sehrbazların iplərini, kəndirlərini və dəyənəklərini yerli-dibli uddu). Nəhayət, sehrbazlar: "Biz Harunun və Musanın Rəbbinə (rəbbül-aləminə) iman gətirdik!" - deyib səcdəyə qapandılar.
Qāla 'Āmantum Lahu Qabla 'An 'Ādhana Lakum ۖ 'Innahu Lakabīrukumu Al-Ladhī `Allamakumu As-Siĥra ۖ Fala'uqaţţi`anna 'Aydiyakum Wa 'Arjulakum Min Khilāfin Wa La'uşallibannakum Fī Judhū`i An-Nakhli Wa Lata`lamunna 'Ayyunā 'Ashaddu `Adhābāan Wa 'Abqá
َ020-071. O (Fir´on) dedi: "Mən sizə izin verməmişdən əvvəl siz ona iman gətirdiniz, çünki o, əslində sizə sehr ِyrədən bِyüyünüzdür. (Heç eybi yoxdur). Mən də sizin əl-ayağınızı çarpaz kəsdirib xurma ağaclarının kِtüklərindən asacağam. Onda hansımızın (mən Fir´onun, yoxsa Musanın Allahının) əzabının daha şiddətli və daha sürəkli olduğunu biləcəksiniz!"
Qālū Lan Nu'uthiraka `Alá Mā Jā'anā Mina Al-Bayyināti Wa Al-Ladhī Faţaranā ۖ Fāqđi Mā 'Anta Qāđin ۖ 'Innamā Taqđī Hadhihi Al-Ĥayāata Ad-Dunyā
َ020-072. (Sehrbazlar) dedilər: "Biz heç vaxt səni bizə gələn bu açıq mِ´cüzələrdən və bizi yaradandan üstün tutmayacağıq. İndi nə hِkm edəcəksənsə, et. Sən ancaq bu dünyada hِkm edə bilərsən!
'Innā 'Āmannā Birabbinā Liyaghfira Lanā Khaţāyānā Wa Mā 'Akrahtanā `Alayhi Mina As-Siĥri Wa ۗ Allāhu Khayrun Wa 'Abqá
َ020-073. Biz, həqiqətən, Rəbbimizə iman gətirdik ki, O bizi günahlarımıza və sənin bizi məcbur etdiyin sehrə (sehrlə məşğul olmağımıza) gِrə bağışlasın/ Allah (sən Fir´ondan) daha xeyirli və (Onun günahkarlara verəcəyi əzab) daha baqidir!"
'Innahu Man Ya'ti Rabbahu Mujrimāan Fa'inna Lahu Jahannama Lā Yamūtu Fīhā Wa Lā Yaĥyā
َ020-074. Kim Rəbbinin hüzuruna günahkar kimi gələrsə, onu Cəhənnəm (cəhənnəm əzabı) gِzləyir. O, orada nə ِlər, nə də yaşayar. (Cəhənnəm əhli nə ِlü kimi ِlü, nə də diri kimi diridir, əbədi əzaba düçar olub bir gün gِrməz).
Wa Laqad 'Awĥaynā 'Ilá Mūsá 'An 'Asri Bi`ibādī Fāđrib Lahum Ţarīqāan Fī Al-Baĥri Yabasāan Lā Takhāfu Darakāan Wa Lā Takhshá
َ020-077. (İzzət və cəlalıma) and olsun ki, Biz Musaya belə vəhy etdik: "Qullarımla gecə yola çıx, (əsanı suya vurmaqla) onlar üçün dənizdə quru bir yol aç. (Fir´onun) sizə yetişməsindən qorxma, (suya qərq olmaqdan da) əndişəyə düşmə!"
َ020-079. Fir´on (mənəm sizin ən bِyük rəbbiniz, deyərək) ِz tayfasını yoldan çıxartdı və (onları) doğru yola aparmadı.
وَأَضَلَّ فِرْعَوْنُ قَوْمَه ُُ وَمَا هَدَى
Yā Banī 'Isrā'īla Qad 'Anjaynākum Min `Adūwikum Wa Wā`adnākum Jāniba Aţ-Ţūri Al-'Aymana Wa Nazzalnā `Alaykumu Al-Manna Wa As-Salwá
َ020-080. Ey israil oğulları! Sizi düşməninizdən (Fir´onun əlindən) xilas etdik. (Tِvratın nazil olması üçün) sizə Tur dağının sağ tərəfini və´d buyurduq. Sizə (gِydən) qüdrət halvası və bildirçin endirdik!
Kulū Min Ţayyibāti Mā Razaqnākum Wa Lā Taţghaw Fīhi Fayaĥilla `AlaykumGhađabī ۖ Wa Man Yaĥlil `Alayhi Ghađabī Faqad Hawá
َ020-081. Sizə verdiyimiz ruzilərin təmizindən (halalından) yeyin, lakin bunda həddi aşmayın (israfçılıq, xəsislik və nankorluq etməyin, ehtiyacı olana şər´i qayda üzrə kِmək gِstərin), yoxsa qəzəbimə düçar olarsınız. Qəzəbimə düçar olan isə mütləq uçuruma düşüb bədbəxt (cəhənnəmlik) olar.
َ020-086. Musa qəzəbli, kədərli halda camaatının yanına qayıdıb dedi: "Ey ümmətim! Məgər Rəbbiniz (Tِvratı nazil etmək, keçmiş günahlarınızı bağışlamaq, gِydən qüdrət halvası və bildirçin endirmək haqqında) sizə gِzəl bir və´d verməmişdimi? Yoxsa (mənim sizdən ayrılmağımdan) uzun bir müddət keçdi? (Nə tez hər şeyi unudub nankor oldunuz?) Yaxud Rəbbinizdən sizə bir qəzəb gəlməsini istəyib mənə verdiyiniz və´də xilaf çıxdınız?"
Qālū Mā 'Akhlafnā Maw`idaka Bimalkinā Wa Lakinnā Ĥummilnā 'Awzārāan Min Zīnati Al-Qawmi Faqadhafnāhā Fakadhalika 'Alqá As-Sāmirīyu
َ020-087. Onlar dedilər: "Biz sənə verdiyimiz və´də ِz ixtiyarımızla xilaf çıxmadıq. Amma biz (Fir´on) tayfasının (bir bayram günü əmanət olaraq aldığımız) zinətlərindən ibarət ağır bir yüklə yüklənmişdik. Onları ("əmanətə xəyanət haramdır"-deyərək günahdan qurtulmaq məqsədilə oda) atdıq. Samiri də bizim kimi (ِzündə olan bəzək şeylərini oda) atdı".
َ020-088. (Oda atılmış qızıl-gümüş əridikdən sonra Samiri çuxurun içində) onlara bِyürən bir buzov heykəli (düzəldib) çıxartdı. (Samiri və onun yoldan çıxartdığı bir neçə kişi) dedilər: "(Ey İsrail oğulları!) Bu sizin tanrınızdır. Musanın da tanrısı budur, lakin unutmuşdur". (Musa heykəli itirmiş, onu axtarıb tapmaqdan ِtrü Tur dağına getmişdir).
'Afalā Yarawna 'Allā Yarji`u 'Ilayhim Qawlāan Wa Lā Yamliku Lahum Đarrāan Wa Lā Naf`āan
َ020-089. (Məgər bu cansız heykələ sitayiş edənlər) buzovun onların heç bir sِzünə cavab verə bilmədiyini və onlara nə bir zərər, nə də bir xeyir verməyə qadir olmadığını gِrmürdülərmi?! (Nə bِyük cəhalət!)
Wa Laqad Qāla Lahum Hārūnu Min Qablu Yā Qawmi 'Innamā Futintum Bihi ۖ Wa 'Inna Rabbakumu Ar-Raĥmānu Fa Attabi`ūnī Wa 'Aţī`ū 'Amrī
َ020-090. Harun isə bundan (Musa Tur dağından qayıtmamışdan) əvvəl onlara belə demişdi: "Ey ümmətim! Siz bununla (hansınızın əqidəcə mِhkəm, hansınızın şəkkak olduğunu ayırd etmək məqsədilə Allah tərəfindən) yalnız imtahana çəkildiniz. Sizin Rəbbiniz, şübhəsiz ki, Rəhmandır. Mənə tabe olub əmrimə itaət edin!"
َ020-093. (Mِ´minləri də gِtürüb) arxamca gəlmədin? (Mənə bu barədə heç bir xəbər vermədin, yaxud mənim yolumla gedərək bütə tapınanları danlayıb onlara qarşı hiddətlənmədin?) Əmrimə asimi oldun? (Allahdan başqasına ibadət edənlərlə bir yerdə yaşamağı ِzünə nə cür rəva bildin?)"
َ020-094. (Harun) belə cavab verdi: "Ey anam oğlu! Saçımdan, saqqalımdan tutma. (Saqqalımı, başıma yolma). Doğrusu, sənin: "İsrail oğulları arasına ayrılıq saldın, sِzümə baxmadın!" - deyəcəyindən qorxdum.
َ020-095. (Musa: ) "Ey Samiri! Sənin (bu pis, əcaib işi gِrməkdə) məqsədin nə idi?" - deyə soruşdu.
قَالَ فَمَا خَطْبُكَ يَاسَامِرِيُّ
Qāla Başurtu Bimā Lam Yabşurū Bihi Faqabađtu Qabđatan Min 'Athari Ar-Rasūli Fanabadhtuhā Wa Kadhalika Sawwalat Lī Nafsī
َ020-096. (Samiri) belə cavab verdi: "Mən (İsrail oğularının) gِrmədiklərini (Cəbraili) gِrdüm (yaxud bilmədiklərini bildim). Mən o Rəsulun (Allah elçisinin) ləpirindən (Cəbrailin atının ayağı dəydiyi yerdən) bir ovuc torpaq gِtürdüm və onu (çaladakı od içində əriyən bəzək şeylərinə) atdım (o da dِnüb bِyürən bir buzov oldu). Beləcə, ِz nəfsim məni bu işə sِvq etdi". (Nəfsim bu işi mənə xoş gِstərdi, mən də ona uydun).
َ020-097. (Musa) dedi: "اıx get burdan. Həyatın boyu (cəza olaraq): "Bir kəs mənə toxunmasın (mən də bir kəsə toxunmayım)!" - deməli olacaqsan. (Heç kəs səni dindirməyəcək, süfrəsinə buraxmayacaq, səninlə alış-veriş etməyəcək. Heç kəslə ünsiyyət etməyib tamamailə təcrid olunmuş bir vəziyyətdə yaşayacaqsan. Dəhşət səni bürüyəcək). Hələ səni əsla qaçıb canını qurtara bilməyəcəyin daha bir və´də (qiyamət günü) gِzləyir. İndi tapınıb durduğun tanrına (bütünə) bax. Biz onu yandıracaq, sonra da (külünü) dənizə atacağıq!
Kadhālika Naquşşu `Alayka Min 'Anbā'i Mā Qad Sabaqa ۚ Wa Qad 'Ātaynāka Min Ladunnā Dhikrāan
َ020-099. (Ya Rəsulum!) Keçmişin xəbərlərinin (olub keçənlərin) bir qismini sənə belə nəql edirik. Sənə ضz dərgahımızdan (insanların düşünüb daşınması, ibrət alması üçün) Qur´an da vermişik!
Khālidīna Fīhi ۖ Wa Sā'a Lahum Yawma Al-Qiyāmati Ĥimlāan
َ020-101. Belələri (o günah yükünün) altında (yükü ilə birlikdə Cəhənnəm əzabında) əbədi qalacaqlar. Qiyamət günü onların daşıyacağı yük necə də pisdir!
Yawma Yunfakhu Fī Aş-Şūri ۚ Wa Naĥshuru Al-Mujrimīna Yawma'idhin Zurqāan
َ020-102. Surun (ikinci dəfə) çalınacağı və günahkarları (qorxudan, yaxud susuzluqadan) gِzləri gِm-gِy gِyərmiş (və ya gِzləri kor olmuş, üzləri qapqara qaralmış) halda məhşərə gətirəcəyimiz gün
َ020-108. O gün insanlar (qəbirlərindən qalxıb) heç bir başqa tərəfə meyl etmədən carçının (hamını məhşərə çağıran İsrafilin) ardınca gedəcəklər. Rəhmanın (əzəməti, heybəti) qarşısında səslər kəsiləcək, yalnız pıçıltı eşidəcəksən!
Ya`lamu Mā Bayna 'Aydīhim Wa Mā Khalfahum Wa Lā Yuĥīţūna Bihi `Ilmāan
َ020-110. (Rəbbin) onların keçmişini də, gələcəyini də bilir. (Allah insanların nə etdiklərini, nə edəcəklərini, qazanacaqları savabları və günahları, dünyada və axirətdə aqibətlərinin necə olacağını ضz əzəli elmi ilə bilir). Onların elmi isə Onu (Allahın zatını) əhatə edib qavraya bilməz!
Wa `Anati Al-Wujūhu Lilĥayyi Al-Qayyūmi ۖ Wa QadKhāba Man Ĥamala Žulmāan
َ020-111. (O gün) üzlər (bütün insanlar) əzəli, əbədi olan (məxluqatın hər işini yoluna qoyan, onları dolandıran) Allaha təslim olub zəlil bir gِrkəm alar. Zülmə (günaha) yüklənən (Allaha şərik qoşan, küfr edən) ziyana düşüb mətləbinə yetişməz (ümidsizliyə uğrayar).
Wa Kadhalika 'Anzalnāhu Qur'ānāan `Arabīyāan Wa Şarrafnā Fīhi Mina Al-Wa`īdi La`allahum Yattaqūna 'Aw Yuĥdithu LahumDhikrāan
َ020-113. (Ya Rəsulum!) Biz onu (sənə gِndərilən ilahi Kitabı) ərəbcə Qur´an olaraq nazil etdik. Biz orada (kafirlərə əzab veriləcəyinə dair) təhdidləri (cürbəcür misallarla) təkrar-təkrar izah etdik ki, bəlkə, onlar pis əməllərindən çəkinsinlər, yaxud (onu ِyüd-nəsihətlərindən) ibrət alsınlar! (Qur´an onlara ِyüd-nəsihət versin!)
Fata`ālá Al-Lahu Al-Maliku Al-Ĥaqqu ۗ Wa Lā Ta`jal Bil-Qur'āni Min Qabli 'An Yuqđá 'Ilayka Waĥyuhu ۖ Wa Qul Rabbi Zidnī `Ilmāan
َ020-114. Həqiqi hِkmdar olan Allah (hər şeydən) ucadır! (Müşriklərin Ona aid etdikləri sifətlərdən uzaqdır!) Həm də (ey Peyğəmbərim! Cəbrail tərəfindən) sənə tamam-kamal vəhy olunmadan əvvəl Qur´anı oxumağa tələsmə və: "Ey Rəbbim! Mənim elmimi artır!" - de.
Wa Laqad `Ahidnā 'Ilá 'Ādama Min Qablu Fanasiya Wa Lam Najid Lahu `Azmāan
َ020-115. Doğrusu, bundan əvvəl Adəmə də (Şeytana uymamağı) tِvsiyə etmişdik. Lakin o (tِvsiyəmizi) unutdu və Biz onda (əhdi qorumağa) əzm (səbat) gِrmədik.
Wa 'Idh Qulnā Lilmalā'ikati Asjudū Li'dama Fasajadū 'Illā 'Iblīsa 'Abá
َ020-116. Bir zaman mələklərə: "Adəmə (tə´zim, hِrmət məqsədilə) səcdə edin!" - deyə buyurmuşduq. İblisdən başqa hamısı səcdə etdi. O, (səcdədən) boyun qaçırtdı.
Faqulnā Yā 'Ādamu 'Inna Hādhā `Adūwun Laka Wa Lizawjika Falā Yukhrijannakumā Mina Al-Jannati Fatashqá
َ020-117. Biz də belə dedik: "Ey Adəm! Bu (İblis) sənin də, ِvrətinin də düşmənidir. (Ehtiyatlı olun ki) sizi (tovlayıb) Cənnətdən çıxartmasın, yoxsa (ey Adəm!) məşəqqətə düşüb bədbəxt olarsan! (Gecə-gündüz əziyyət çəkib ِz əlinin zəhməti ilə yaşamağa məcbur olarsan!)
َ020-118. Həqiqətən, sən orada (Cənnətdə) acmaq nədir, çılpaq olmaq nədir bilməzsən!
إِنَّ لَكَ أَلاَّ تَجُوعَ فِيهَا وَلاَ تَعْرَى
Wa 'Annaka Lā Tažma'u Fīhā Wa Lā Tađĥá
َ020-119. Sən orada susamaq nədir, günəşin hərarətindən əziyyət çəkmək nədir, onu da bilməzsən!"
وَأَنَّكَ لاَ تَظْمَأُ فِيهَا وَلاَ تَضْحَى
Fawaswasa 'Ilayhi Ash-Shayţānu Qāla Yā 'Ādamu Hal 'Adulluka `Alá Shajarati Al-Khuldi Wa Mulkin Lā Yablá
َ020-120. (Allahın bütün bu xəbərdarlığından sonra) Şeytan ona (Adəmə) vəsvəsə edib (pıçıldayıb) belə dedi: "Ey Adəm! Sənə (meyvəsindən yeyəcəyin təqdirdə heç vaxt ِlməyəcəyin və həmişə Cənnətdə yaşayacağın) əbədiyyət ağacını və kِhnəlib xarab olmayacaq (fənaya uğramayacaq) bir mülkü gِstərimmi?"
Fa'akalā Minhā Fabadat Lahumā Saw'ātuhumā Wa Ţafiqā Yakhşifāni `Alayhimā Min Waraqi Al-Jannati ۚ Wa `Aşá 'Ādamu Rabbahu Faghawá
َ020-121. (Adəm və Həvva) ondan (həmin ağacın meyvəsindən) yedilər və dərhal hər ikisinin ayıb yerləri gِründü. Onlar (lüt bədənlərinə) cənnət ağaclarının yarpaqlarından yapışdırmağa başladılar. Beləliklə, Adəm Rəbbinin əmrindən çıxdı, amma mətləbinə yetmədi. (Adəm Rəbbinə asi oldu və yoldan çıxdı. Qadağan olunmuş ağacın meyvəsindən yemək heç də onu Cənnətdə əbədi qalmaq arzusuna çatdırmadı, əksinə, Həvva ilə birlikdə yer üzünə endirildi).
َ020-123. (Allah Adəmə və Həvvaya) belə buyurdu: "Bir-birinizə (siz İblisə və nəslinə, İblis də sizə və nəslinizə) düşmən kəsilərək hamınız oradan (Cənnətdən yerə) enin. Məndən sizə doğru yolu gِstərən bir rəhbər (kitab, yaxud peyğəmbər) gəldiyi zaman hər kəs Mənim haqq yolumu tutub getsə, nə (dünyada) yolunu azar, nə də (axirətdə) bədbəxt olar!
Wa Man 'A`rađa `AnDhikrī Fa'inna Lahu Ma`īshatan Đankāan Wa Naĥshuruhu Yawma Al-Qiyāmati 'A`má
َ020-124. Hər kəs Mənim ِyüd-nəsihətimdən (Qur´andan) üz dِndərsə, güzəranı daralar (yaxud qəbir evində şiddətli əzaba düçar olar) və Biz qiyamət günü onu məhşərə kor olaraq gətirərik!"
Qāla Kadhālika 'Atatka 'Āyātunā Fanasītahā ۖ Wa Kadhalika Al-Yawma Tunsá
َ020-126. (Allah) buyurar: "Elədir, amma sənə ayələrimiz (mِ´cüzələrimiz, qüdrətimizə dəlalət edən əlamətlər) gəldi, sən isə (ِzünü gِrməməzliyə vurub) onları unutdun (iman gətirmədin). Bu gün eləcə də sən unudulacaqsan!"
Wa Kadhalika Najzī Man 'Asrafa Wa Lam Yu'umin Bi'āyāti Rabbihi ۚ Wa La`adhābu Al-'Ākhirati 'Ashaddu Wa 'Abqá
َ020-127. Biz (Allaha şərik qoşmaqla, küfr etməklə) həddi aşanları və Rəbbinin ayələrinə iman gətirməyənləri də belə cəzalandırırıq. Axirət əzabı isə, şübhəsiz ki, daha şiddətli, daha sürəklidir!
'Afalam Yahdi Lahum Kam 'Ahlaknā Qablahum Mina Al-Qurūni Yamshūna Fī Masākinihim ۗ 'Inna Fī Dhālika La'āyātin Li'wlī An-Nuhá
َ020-128. Məgər (kafirlərə) bəlli olmadımı ki, Biz onlardan əvvəl (indi) məskənlərində gəzib dolandıqları neçə-neçə nəsilləri məhv etdik? Həqiqətən, bunda (keçmiş ümmətlərin giriftar olduğu müsibət və fəlakətlərdə) ağıl sahibləri üçün ibrətlər vardır!
Wa Lawlā Kalimatun Sabaqat Min Rabbika Lakāna Lizāmāan Wa 'Ajalun Musammáan
َ020-129. Əgər Rəbbindən (bu ümmətin əzabının axirətə saxlanılması haqda) ِncə bir sِz (hِkm) və (lِvhi-məhfuzda bu kafirlərin əzabı üçün əzəldən) müəyyən edilmiş bir vaxt olmasaydı, şübhəsiz ki, (dünyada tezliklə) onlara da (belə bir əzab) verilməsi lazım gələrdi.
Fāşbir `Alá Mā Yaqūlūna Wa Sabbiĥ Biĥamdi Rabbika Qabla Ţulū`i Ash-Shamsi Wa Qabla Ghurūbihā ۖ Wa Min 'Ānā'i Al-Layli Fasabbiĥ Wa 'Aţrāfa An-Nahāri La`allaka Tarđá
َ020-130. (Ya Rəsulum! Elədə Məkkə müşriklərinin) dediklərinə səbr et. Günəş doğmamışdan və batmamışdan əvvəl Rəbbinə şükür edib şə´ninə tə´riflər de (sübh və əsr namazlarını qıl), gecənin bir və´dəsində (axşam və gecə saatlarında) və günorta radələrində də Rəbbini ِyüb təqdis et (şam, gecə və günorta namazlarını qıl) ki, (bunun müqabilində Allahın səni bِyük savaba, yüksək dərəcələrə, yaxud ümmətin üçün şəfaətə nail etməsindən) razı (xoşhal) olasan!
Wa Lā Tamuddanna `Aynayka 'Ilá Mā Matta`nā Bihi 'Azwājāan Minhum Zahrata Al-Ĥayāati Ad-Dunyā Linaftinahum Fīhi ۚ Wa Rizqu Rabbika Khayrun Wa 'Abqá
َ020-131. (Kafirlərin) bə´zi zümrələrini sınamaq üçün onlara dünya həyatının zinəti olaraq verdiyimiz mal-dِvlətə rəğbət gِzü ilə baxma! (Gِzünü dikmə!) Rəbbinin ruzisi (bərəkəti) həm daha xeyirli, həm də daha baqidir (sürəklidir, əbədidir)!
Wa 'Mur 'Ahlaka Biş-Şalāati Wa Aşţabir `Alayhā ۖ Lā Nas'aluka Rizqāan ۖ Naĥnu Narzuquka Wa ۗ Al-`Āqibatu Lilttaqwá
َ020-132. Əhlinə (əhli-beytə və ümmətinə) namaz qılmağı əmr et, ِzün də ona (namaza) səbirlə davam et (yaxud məişət çətinliklərinə dِz). Biz səndən ruzi istəmirik, (əksinə) sənə ruzi verən Bizik. (Gِzəl) aqibət təqva sahiblərinindir (müttəqilərindir)!
Wa Qālū Lawlā Ya'tīnā Bi'āyatin Min Rabbihi ۚ 'Awalam Ta'tihim Bayyinatu Mā Fī Aş-Şuĥufi Al-'Ūlá
َ020-133. (Kafirlər) dedilər: "Nə üçün o (Muhəmməd) Rəbbindən bizə (həqiqi peyğəmbər olmasına dəlalət edən) bir mِ´cüzə gətirmir?" Məgər (Qur´anda) onlara əvvəlki (ilahi) kitablarda (keçmiş ümmətlərin həyatına, küfrləri üzündən düçar olduqları müsibətlərə dair) olanların bəyanı (yaxud açıq-aşkar dəlili) gəlmədimi?!
Wa Law 'Annā 'Ahlaknāhum Bi`adhābin Min Qablihi Laqālū Rabbanā Lawlā 'Arsalta 'Ilaynā Rasūlāan Fanattabi`a 'Āyātika Min Qabli 'An Nadhilla Wa Nakhzá
َ020-134. Əgər Biz onları (Məkkə müşriklərini) bundan (Peyğəmbər və Qur´an gəlməzdən) əvvəl əzabla məhv etsəydik, (qiyamət günü) mütləq belə deyəcəkdilər: "Ey Rəbbimiz! Nə üçün zəlil və rüsvay olmazdan əvvəl bizə bir peyğəmbər gِndərmədin ki, Sənin ayələrinə (hِkmlərinə) tabe olaydıq?!
Qul Kullun Mutarabbişun Fatarabbaşū ۖ Fasata`lamūna Man 'Aşĥābu Aş-Şirāţi As-Sawīyi Wa Mani Ahtadá
َ020-135. (Ya Rəsulum!) De: "Hamı (axirət) gِzləməkdədir, siz də gِzləyin. (Qiyamət günü) doğru yol sahiblərinin kimlər (biz, yoxsa siz) olduğunu və kimin haqq yolu tapdığını (hidayətə yetişdiyini) biləcəksiniz!"