18) Sūrat Al-Kahf

Printed format

18) سُورَة الكَهف

Al-Ĥamdu Lillahi Al-Ladhī 'Anzala `Alá `Abdihi Al-Kitāba Wa Lam Yaj`al Llahu `Iwajā َ018-001. Həmd olsun O Allaha ki, Kitabı (Qur´anı mə´nasında və sِzlərində) heç bir əyriliyə (yanlışlığa və ziddiyyətə) yol vermədən ضz bəndəsinə (Muhəmmədə) nazil etdi! الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَنزَلَ عَلَى عَبْدِهِ الْكِتَابَ وَلَمْ يَجْعَلْ لَّه ُُ عِوَجَا
Qayyimāan Liyundhira Ba'sāan Shadīdāan Min Ladunhu Wa Yubashshira Al-Mu'uminīna Al-Ladhīna Ya`malūna Aş-Şāliĥāti 'Anna Lahum 'Ajrāan Ĥasanāan َ018-002. (Allah kafirləri) ضz dərgahından gələcək şiddətli bir əzabla qorxutmaq, yaxşı əməllər edən mِ´minlərə isə gِzəl mükafata (Cənnətə) nail olacaqları ilə müjdə vermək üçün onu doğru-düzgün (qiyamətə qədər bütün bəşəriyyətə haqq yolu gِstərən bir nur) olaraq endirdi. قَيِّما ً لِيُنذِرَ بَأْسا ً شَدِيدا ً مِنْ لَدُنْهُ وَيُبَشِّرَ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْراً حَسَنا ً
Mākithīna Fīhi 'Abadāan َ018-003. Onlar orada (Cənnətdə) əbədi qalacaqlar! مَاكِثِينَ فِيهِ~ِ أَبَدا ً
Wa Yundhira Al-Ladhīna Qālū Attakhadha Al-Lahu Waladāan َ018-004. O, həm də (Qur´anı): "Allah ضzünə ِvlad gِtürdü!" - deyənləri qorxutmaq üçün nazil etdi. وَيُنذِرَ الَّذِينَ قَالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَدا ً
Mmā Lahum Bihi Min `Ilmin Wa Lā Li'ābā'ihim  ۚ  Kaburat Kalimatan Takhruju Min 'Afwāhihim  ۚ  'In Yaqūlūna 'Illā Kadhibāan َ018-005. Bu barədə nə onların ِzlərinin, nə də (təqlid etdikləri) atalarının heç bir biliyi yoxdur. Onlar çox bِyük-bِyük danışırlar. (Ağızlarından çıxan sِz necə də bِyük küfrdür). Onlar ancaq yalan deyirlər! مَّا لَهُمْ بِه ِِ مِنْ عِلْم ٍ وَلاَ لِآبَائِهِمْ  ۚ  كَبُرَتْ كَلِمَة ً تَخْرُجُ مِنْ أَفْوَاهِهِمْ  ۚ  إِنْ يَقُولُونَ إِلاَّ كَذِبا ً
Fala`allaka Bākhi`un Nafsaka `Alá 'Āthārihim 'In Lam Yu'uminū Bihadhā Al-Ĥadīthi 'Asafāan َ018-006. (Ya Rəsulum!) Yoxsa (kafirlər) bu Qur´ana inanmasalar, (səndən üz dِndərib getdiklərinə gِrə) arxalarınca təəssüflənib ِzünü həlak edəcəksən?! فَلَعَلَّكَ بَاخِع ٌ نَفْسَكَ عَلَى آثَارِهِمْ إِنْ لَمْ يُؤْمِنُوا بِهَذَا الْحَدِيثِ أَسَفا ً
'Innā Ja`alnā Mā `Alá Al-'Arđi Zīnatan Lahā Linabluwahum 'Ayyuhum 'Aĥsanu `Amalāan َ018-007. Biz yer üzündə olanları onun (sakinləri) üçün (və ya onun ِzünə məxsus) bir zinət yaratdıq ki, onlardan hansının daha gِzəl əməl sahibi olduğunu yoxlayıb ayırd edək. إِنَّا جَعَلْنَا مَا عَلَى الأَرْضِ زِينَة ً لَهَا لِنَبْلُوَهُمْ أَيُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلا ً
Wa 'Innā Lajā`ilūna Mā `Alayhā Şa`īdāan Juruzāan َ018-008. (Bu da bir həqiqətdir ki) Biz yer üzündə olan hər şeyi (vaxtı gələndə) məhv edib qupquru bir torpağa dِndərərik. (Fani dünyaya, onun cah-cəlalına e´tibar yoxdur. Yer üzündə olan heç bir şey əbədi deyildir. Müəyyən dِvrdən sonra orada mِvcud olan hər şey məhv olacaqdır). وَإِنَّا لَجَاعِلُونَ مَا عَلَيْهَا صَعِيدا ً جُرُزا ً
'Am Ĥasibta 'Anna 'Aşĥāba Al-Kahfi Wa Ar-Raqīmi Kānū Min 'Āyātinā `Ajabāan َ018-009. (Ya Rəsulum!) Yoxsa əshabi-kəhfin və Rəqimin (mağara və Rəqqim əhlinin) ayələrimizdən əcaib bir şey olduğunu güman edirsən? (Xeyr, bu Bizim qüdrətimiz qarşısında adi bir işdir). أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّقِيمِ كَانُوا مِنْ آيَاتِنَا عَجَبا ً
'Idh 'Awá Al-Fityatu 'Ilá Al-Kahfi Faqālū Rabbanā 'Ātinā Min Ladunka Raĥmatan Wa Hayyi' Lanā Min 'Amrinā Rashadāan َ018-010. (Ya Rəsulum!) Xatırla ki, o zaman gənclər mağaraya sığınıb: "Ey Rəbbimiz! Bizə ضz dərgahından mərhəmət bəxş et və işimizə fərəc ver! (Bizi kafirlərin bəlasından, düşmənlərin təhlükəsindən qoru, bizə ruzi verib doğru yola yِnəlt!)" - demişdilər. إِذْ أَوَى الْفِتْيَةُ إِلَى الْكَهْفِ فَقَالُوا رَبَّنَا آتِنَا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَة ً وَهَيِّئْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَدا ً
Fađarabnā `Alá 'Ādhānihim Fī Al-Kahfi Sinīna `Adadāan َ018-011. Biz onları mağarada illərlə (üç yüz doqquz il) yuxuya verdik. فَضَرَبْنَا عَلَى آذَانِهِمْ فِي الْكَهْفِ سِنِينَ عَدَدا ً
Thumma Ba`athnāhum Lina`lama 'Ayyu Al-Ĥizbayni 'Aĥşá Limā Labithū 'Amadāan َ018-012. Sonra iki tayfadan (mِ´minlərdən və kafirlərdən) hansının onların (mağarada) qaldıqları müddəti daha düzgün hesabladıqlarını bilmək üçün onları oyatdıq. ثُمَّ بَعَثْنَاهُمْ لِنَعْلَمَ أَيُّ الْحِزْبَيْنِ أَحْصَى لِمَا لَبِثُوا أَمَدا ً
Naĥnu Naquşşu `Alayka Naba'ahum Bil-Ĥaqqi  ۚ  'Innahum Fityatun 'Āmanū Birabbihim Wa Zidnāhum Hudáan َ018-013. (Ya Rəsulum!) Biz onların xəbərini sənə doğru sِyləyirik. Onlar Rəbbinə iman gətirmiş bir neçə gənc idi. Biz də onların hidayətini (imanını, səbatını və bəsirətini) artırmışdıq. نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ نَبَأَهُمْ بِالْحَقِّ  ۚ  إِنَّهُمْ فِتْيَة ٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَزِدْنَاهُمْ هُدى ً
Wa Rabaţnā `Alá Qulūbihim 'Idh Qāmū Faqālū Rabbunā Rabbu As-Samāwāti Wa Al-'Arđi Lan Nad`uwa Min Dūnihi 'Ilahāan  ۖ  Laqad Qulnā 'Idhāan Shaţaţāan َ018-014. Onlar (rum qeysəri bütpərəst Diqyanusun hüzurunda) durub: "Rəbbimiz gِylərin və yerin Rəbbidir. Biz Ondan başqa heç bir tanrıya ibadət etməyəcəyik. Əks təqdirdə, (Allahdan başqasına tapınacağıq, - sِyləsək, küfr) danışmaqda həddi aşmış (ifrata varmış) olarıq!" - dedikləri zaman onların ürəklərinə qüvvət (mətanət) vermişdik. وَرَبَطْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ إِذْ قَامُوا فَقَالُوا رَبُّنَا رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ لَنْ نَدْعُوَ مِنْ دُونِهِ~ِ إِلَها ً  ۖ  لَقَدْ قُلْنَا إِذا ً شَطَطا ً
Hā'uulā' Qawmunā Attakhadhū Min Dūnihi 'Ālihatan  ۖ  Lawlā Ya'tūna `Alayhim Bisulţānin Bayyinin  ۖ  Faman 'Ažlamu Mimmani Aftará `Alá Al-Lahi Kadhibāan َ018-015. Bizim bu camaat (qِvmümüz) Allahdan başqa tanrılar qəbul etdi. Elə isə onlar ِz tanrıları barəsində (bütlərə ibadət etməyin düzgün olması haqqında) bir dəlil gətirməli deyildilərmi? Allaha qarşı yalan uydurub düzəldəndən daha zalım (ِzünə zülm edən) kim ola bilər?! هَاؤُلاَء قَوْمُنَا اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ آلِهَة ً  ۖ  لَوْلاَ يَأْتُونَ عَلَيْهِمْ بِسُلْطَان ٍ بَيِّن ٍ  ۖ  فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبا ً
Wa 'Idh A`tazaltumūhum Wa Mā Ya`budūna 'Illā Al-Laha Fa'wū 'Ilá Al-Kahfi Yanshur Lakum Rabbukum Min Raĥmatihi Wa Yuhayyi' Lakum Min 'Amrikum Mirfaqāan َ018-016. (Gənclərin başçısı, yaşca bِyüyü Təmlixa yoldaşlarına belə demişdi: ) "Onları və Allahdan başqa tapındıqları tanrıları tərk edib getdiyiniz zaman mağaraya çəkilin ki, Rəbbiniz sizə ضz mərhəmətindən əta etsin və işinizdə sizin üçün fayda hazırlasın (sizə kafirlərdən nicat versin, düşmənlərdən qoruyub saxlasın)". وَإِذْ اعْتَزَلْتُمُوهُمْ وَمَا يَعْبُدُونَ إِلاَّ اللَّهَ فَأْوُوا إِلَى الْكَهْفِ يَنشُرْ لَكُمْ رَبُّكُمْ مِنْ رَحْمَتِه ِِ وَيُهَيِّئْ لَكُمْ مِنْ أَمْرِكُمْ مِرفَقا ً
Wa Tará Ash-Shamsa 'Idhā Ţala`at Tazāwaru `An Kahfihim Dhāta Al-Yamīni Wa 'Idhā Gharabat Taqriđuhum Dhāta Ash-Shimāli Wa Hum Fī Fajwatin Minhu  ۚ  Dhālika Min 'Āyāti Al-Lahi  ۗ  Man Yahdi Al-Lahu Fahuwa Al-Muhtadi  ۖ  Wa Man Yuđlil Falan Tajida Lahu Walīyāan Murshidāan َ018-017. (Ya Rəsulum! Əgər o zaman onlara baxsaydın) günəşin doğduğu zaman onların mağarasının sağ tərəfinə meyl etdiyini, batdığı zaman isə onları tərk edib sol tərəfə yِnəldiyini (mağaranın içinə düşüb onları yandırmadığını), onların da mağaranın ortasında geniş bir yerdə olduqlarını (küləyin onları oxşadığını və rahat nəfəs aldıqlarını) gِrərdin. Bu, Allahın mِ´cüzələrindəndir. Allahın doğru yola saldığı kəs doğru yoldadır. Allahın yoldan çıxartdığı (zəlalətə saldığı) kimsəyə isə əsla doğru yolu gِstərən bir dost (rəhbər) tapa bilməzsən! وَتَرَى الشَّمْسَ إِذَا طَلَعَتْ تَزَاوَرُ عَنْ كَهْفِهِمْ ذَاتَ الْيَمِينِ وَإِذَا غَرَبَتْ تَقْرِضُهُمْ ذَاتَ الشِّمَالِ وَهُمْ فِي فَجْوَة Wa Taĥsabuhum 'Ayqāžāan Wa Hum Ruqūdun  ۚ  Wa Nuqallibuhum Dhāta Al-Yamīni Wa Dhāta Ash-Shimāli  ۖ  Wa Kalbuhum Bāsiţun Dhirā`ayhi Bil-Waşīdi  ۚ  Lawi Aţţala`ta `Alayhim Lawallayta Minhum Firārāan Wa Lamuli'ta Minhum Ru`bāan َ018-018. (Gِzləri açıq olduğu üçün) onlar yuxuda ikən sən onları oyaq sanardın. (Torpağın rütubəti bədənlərini çürütməsin deyə) Biz onları sağa-sola çevirirdik. Onlar iti də iki əlini (qabaq pəncələrini mağaranın) astanasına uzadıb yatmışdı. Əgər sən onları (bu vəziyyətdə) gِrsəydin, yəqin ki, (qorxudan) dِnüb qaçar, dəhşət səni bürüyərdi. وَتَحْسَبُهُمْ أَيْقَاظا ً وَهُمْ رُقُود ٌ  ۚ  وَنُقَلِّبُهُمْ ذَاتَ الْيَمِينِ وَذَاتَ الشِّمَالِ  ۖ  وَكَلْبُهُمْ بَاسِط ٌ ذِرَاعَيْهِ بِالْوَصِيدِ  ۚ  لَوِ اطَّلَعْتَ عَلَيْهِمْ لَوَلَّيْتَ مِنْهُمْ فِرَارا ً وَلَمُلِئْتَ مِنْهُمْ رُعْبا ً
Wa Kadhalika Ba`athnāhum Liyatasā'alū Baynahum  ۚ  Qāla Qā'ilun Minhum Kam Labithtum  ۖ  Qālū Labithnā Yawmāan 'Aw Ba`đa Yawmin  ۚ  Qālū Rabbukum 'A`lamu Bimā Labithtum Fāb`athū 'Aĥadakum Biwariqikum Hadhihi 'Ilá Al-Madīnati Falyanžur 'Ayyuhā 'Azká Ţa`āmāan Falya'tikum Birizqin Minhu Wa Līatalaţţaf Wa Lā Yush`iranna Bikum 'Aĥadāan َ018-019. (Gəncləri illərlə yatırtdığımız kimi) beləcə də onları bir-birindən hal-əhval tutsunlar deyə, oyatdıq. Onların biri dedi: "(Mağarada) nə qədər qaldınız?" Onlar: "Bir gün və ya bir gündən az!" - deyə cavab verdilər. Onlardan (bə´ziləri isə) belə dedi: "Qaldığınız müddəti Rəbbiniz daha yaxşı bilir. İndi içərinizdən birini bu gümüş pulunuzla şəhərə (Tərsusa və ya Əfsusa) gِndərin ki, gِrsün ən təmiz təam hansıdırsa, ondan sizə ruzi (yemək alıb) gətirsin. O, çox ehtiyatlı olsun (ağıllı hərəkət etsin) və sizin barənizdə heç kəsə bir xəbər (nişan) verməsin! وَكَذَلِكَ بَعَثْنَاهُمْ لِيَتَسَاءَلُوا بَيْنَهُمْ  ۚ  قَالَ قَائِل ٌ مِنْهُمْ كَمْ لَبِثْتُمْ  ۖ  قَالُوا لَبِثْنَا يَوْماً أَوْ بَعْضَ يَوْم ٍ  ۚ  قَالُوا رَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَا لَبِثْتُمْ فَابْعَث
'Innahum 'In Yažharū `Alaykum Yarjumūkum 'Aw Yu`īdūkum Fī Millatihim Wa Lan Tufliĥū 'Idhāan 'Abadāan َ018-020. Doğrusu, onlar sizi ələ keçirsələr ya sizi daşqalaq edəcək, ya da ِz dinlərinə dِndərəcəklər. Belə olacağı təqdirdə, siz (nə dünyada, nə də axirətdə) nicat tapa bilməzsiniz!" إِنَّهُمْ إِنْ يَظْهَرُوا عَلَيْكُمْ يَرْجُمُوكُمْ أَوْ يُعِيدُوكُمْ فِي مِلَّتِهِمْ وَلَنْ تُفْلِحُوا إِذاً أَبَدا ً
Wa Kadhalika 'A`tharnā `Alayhim Liya`lamū 'Anna Wa`da Al-Lahi Ĥaqqun Wa 'Anna As-Sā`ata Lā Rayba Fīhā 'Idh Yatanāza`ūna Baynahum 'Amrahum  ۖ  Faqālū Abnū `Alayhim Bunyānāan  ۖ  Rabbuhum 'A`lamu Bihim  ۚ  Qāla Al-Ladhīna Ghalabū `Alá 'Amrihim Lanattakhidhanna `Alayhim Masjidāan َ018-021. (İnsanları-Tərsusun əhalisini) onların halı ilə beləcə tanış etdik ki, Allahın (məxluqatın ِləndən sonra diriləcəyi haqqındakı) və´dinin doğru olduğunu və qiyamətin qopacağına əsla şübhə olmadığını bilsinlər. O zaman (Tərsusdakı mِ´minlər və kafirlər) ِz aralarında onların (əshabi-kəhfin) işi (və ya insanın ِləndən sonra dirilib-dirilməyəcəyi, dirilmənin yalnız ruhla, yaxud ruh və bədənlə birlikdə olacağı kimi dini məsələlər) barəsində mübahisə edirlər. (Nəhayət, əshabi-kəhf ِldükdən sonra kafirlər) dedilər: "Onların üstündə bir bina tikin. Rəbbi (onların ِldüyünü, yaxud yenidən yuxuya getdiyini və nəyə e´tiqad etdiyini) daha yaxşı bilir!" Onların (əshabi-kəhfin) haqqındakı mübahisədə qalib gələnlər (mِ´minlər) isə: "Onların (məzarı) üstündə (Allaha ibadət etmək məqsədilə) bir məscid tikəcəyik!" - dedilər. وَكَذَلِكَ أَعْثَرْنَا عَلَيْهِمْ لِيَعْلَمُوا أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقّ ٌ وَأَنَّ اSayaqūlūna Thalāthatun Rābi`uhum Kalbuhum Wa Yaqūlūna Khamsatun Sādisuhum Kalbuhum Rajmāan Bil-Ghaybi  ۖ  Wa Yaqūlūna Sab`atun Wa Thāminuhum Kalbuhum  ۚ  Qul Rabbī 'A`lamu Bi`iddatihim Mā Ya`lamuhum 'Illā Qalīlun  ۗ  Falā Tumāri Fīhim 'Illā Mirā'an Žāhirāan Wa Lā Tastafti Fīhim Minhum 'Aĥadāan َ018-022. (Kitab əhlindən əshabi-kəhfin sayı barəsində mübahisə edənlər) sanki qaranlıq yerə daş ataraq: "Onlar üçdür, dِrdüncüsü kِpəkləridir!" - deyəcəklər. Bə´ziləri: "Onlar beşdir, altıncısı kِpəkləridir!" - deyəcəklər. Digərləri (mِ´minlər) isə: "Onlar yeddidir, səkkizincisi kِpəkləridir!" - sِyləyəcəklər. (Ya Rəsulum!) De: "Onların sayını Rəbbim daha yaxşı bilir. (İnsanlardan isə) bunu bilən çox azdır!" (Ya Rəsulum! Əshabi-kəhf) barəsində yalnız sənə açıq-aşkar nazil olan ayələrə əsaslanıb onlarla mübahisə et (Qur´anda olanlarla kifayətlənib çox dərinə getmə) və (kitab əhlinin) heç birindən onlar haqqında bir şey soruşma! سَيَقُولُونَ ثَلاَثَة ٌ رَابِعُهُمْ كَلْبُهُمْ وَيَقُولُونَ خَمْسَة ٌ سَادِسُهُمْ كَلْبُهُمْ رَجْما ً بِالْغَيْبِ  ۖ  وَيَقُولُونَ سَبْعَة ٌ وَثَامِنُهُمْ كَلْبُهُمْ  ۚ  قُلْ رَبِّي أَعْلَمُ بِعِدَّتِهِ Wa Lā Taqūlanna Lishay'in 'Innī Fā`ilun Dhālika Ghadāan َ018-023. Və heç bir şey barəsində: "Mən onu sabah edəcəyəm!" - demə! وَلاَ تَقُولَنَّ لِشَيْء ٍ إِنِّي فَاعِل ٌ ذَلِكَ غَدا ً
'Illā 'An Yashā'a Al-Lahu  ۚ  Wa Adhkur Rabbaka 'Idhā Nasīta Wa Qul `Asá 'An Yahdiyani Rabbī Li'qraba Min Hādhā Rashadāan َ018-024. Ancaq: "İnşallah (əgər Allah istəsə; Allah qoysa) deyəcəyəm!" - de. (İnşallah deməyi) unutduğun zaman Rəbbinin yada salıb: "Ola bilsin ki, Rəbbim məni bundan (əshabi-kəhfin əhvalatına dair xəbərlərdən) haqqa daha yaxın olan bir yola yِnəltsin (peyğəmbərliyimə daha çox dəlalət edən bir mِ´cüzə vesin!)" - de. إِلاَّ أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ  ۚ  وَاذْكُرْ رَبَّكَ إِذَا نَسِيتَ وَقُلْ عَسَى أَنْ يَهْدِيَنِ رَبِّي لِأقْرَبَ مِنْ هَذَا رَشَدا ً
Wa Labithū Fī Kahfihim Thalātha Miā'atin Sinīna Wa Azdādū Tis`āan َ018-025. Onlar mağarada üç yüz doqquz il qaldılar. (ـç yüz il qaldılar, üstünə bir doqquz il də artırdılar). وَلَبِثُوا فِي كَهْفِهِمْ ثَلاَثَ مِائَة ٍ سِنِينَ وَازْدَادُوا تِسْعا ً
Quli Al-Lahu 'A`lamu Bimā Labithū  ۖ  Lahu Ghaybu As-Samāwāti Wa Al-'Arđi  ۖ  'Abşir Bihi Wa 'Asmi`  ۚ  Mā Lahum Min Dūnihi Min Wa Līyin Wa Lā Yushriku Fī Ĥukmihi 'Aĥadāan َ018-026. (Ya Rəsulum!) De: "Onların nə qədər qaldıqlarını Allah daha yaxşı bilir. Gِylərin və yerin qeybini bilmək ancaq Ona məxsusdur. O, hər şeyi necə gِzəl gِrür, necə də yaxşı eşidir! Onların (yer və gِy əhlinin) Allahdan başqa heç bir hamisi yoxdur. O, heç kəsi ِz hِkmünə (səltənətinə) şərik etməz!" (اünki Allahın heç bir şərikə ehtiyacı yoxdur!) قُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا لَبِثُوا  ۖ  لَه ُُ غَيْبُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ  ۖ  أَبْصِرْ بِه ِِ وَأَسْمِعْ  ۚ  مَا لَهُمْ مِنْ دُونِه ِِ مِنْ وَلِيّ ٍ وَلاَ يُشْرِكُ فِي حُكْمِهِ~ِ أَحَدا ً
Wa Atlu Mā 'Ūĥiya 'Ilayka Min Kitābi Rabbika  ۖ  Lā Mubaddila Likalimātihi Wa Lan Tajida Min Dūnihi Multaĥadāan َ018-027. Rəbbinin kitabından sənə vəhy olunanı oxu. Onun sِzlərini heç kəs dəyişdirə bilməz. (Allahdan) başqa heç bir sığınacaq tapa bilməzsən! (Pənah yalnız Allahadır!) وَاتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنْ كِتَابِ رَبِّكَ  ۖ  لاَ مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِه ِِ وَلَنْ تَجِدَ مِنْ دُونِه ِِ مُلْتَحَدا ً
Wa Aşbir Nafsaka Ma`a Al-Ladhīna Yad`ūna Rabbahum Bil-Ghadāati Wa Al-`Ashīyi Yurīdūna Wajhahu Wa Lā  ۖ  Ta`du `Aynāka `Anhum Turīdu Zīnata Al-Ĥayāati Ad-Dunyā Wa Lā  ۖ  Tuţi` Man 'Aghfalnā Qalbahu `An Dhikrinā Wa Attaba`a Hawāhu Wa Kāna 'Amruhu Furuţāan َ018-028. Səhər-axşam Rəbbinin rizasını diləyərək Ona ibadət edənlərlə birlikdə ِzünü səbirli apar (nəfsini qoru). Fani dünyanın bər-bəzəyini arzu edib nəzərlərini onlardan (yoxsul mِ´minlərdən) çevirmə. Qəlbini Bizi (Qur´anı) xatırlamaqdan qafil etdiyimiz, nəfsinin istəklərinə uyan və (hər) işində ifrata varan bir kimsəyə itaət etmə! وَاصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَه ُُ  ۖ  وَلاَ تَعْدُ عَيْنَاكَ عَنْهُمْ تُرِيدُ زِينَةَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا  ۖ  وَلاَ تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنَا قَلْبَه ُُ عَنْ ذِكْ Wa Quli Al-Ĥaqqu Min Rabbikum  ۖ  Faman Shā'a Falyu'umin Wa Man Shā'a Falyakfur  ۚ  'Innā 'A`tadnā Lilžžālimīna Nārāan 'Aĥāţa Bihim Surādiquhā  ۚ  Wa 'In Yastaghīthū Yughāthū Bimā'in Kālmuhli Yashwī Al-Wujūha  ۚ  Bi'sa Ash-Sharābu Wa Sā'at Murtafaqāan َ018-029. Və de: "Haqq Rəbbinizdəndir. Kim istəyir inansın, kim də istəyir inanmasın (kafir olsun). Biz zalımlar üçün elə bir atəş hazırlamışıq ki, onun pərdələri (dumanları) onları bürüyəcəkdir. (Cəhənnəmin qalın divarları zalımları əhatə edəcəkdir). Onlar imdad istədikdə onlara qətran (yaxud yaradan axan irin-qan) kimi üzlərini büryan edən bir su ilə kِmək ediləcəkdir. O, nə pis içki, o (Cəhənnəm) necə də pis məskəndir! وَقُلِ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكُمْ  ۖ  فَمَنْ شَاءَ فَلْيُؤْمِنْ وَمَنْ شَاءَ فَلْيَكْفُرْ  ۚ  إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلظَّالِمِينَ نَاراً أَحَاطَ بِهِمْ سُرَادِقُهَا  ۚ  وَإِنْ يَسْتَغِيثُوا يُغَاثُوا بِمَاء ٍ كَ'Inna Al-Ladhīna 'Āmanū Wa `Amilū Aş-Şāliĥāti 'Innā Lā Nuđī`u 'Ajra Man 'Aĥsana `Amalāan َ018-030. İman gətirib yaxşı əməllər edənlərə gəldikdə isə Biz (o cür) yaxşı işlər gِrənlərin mükafatını zay etmərik! إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ إِنَّا لاَ نُضِيعُ أَجْرَ مَنْ أَحْسَنَ عَمَلا ً
'Ūlā'ika Lahum Jannātu `Adnin Tajrī Min Taĥtihimu Al-'Anhāru Yuĥallawna Fīhā Min 'Asāwira Min Dhahabin Wa Yalbasūna Thiyābāan Khuđrāan Min Sundusin Wa 'Istabraqin Muttaki'īna Fīhā `Alá Al-'Arā'iki  ۚ  Ni`ma Ath-Thawābu Wa Ĥasunat Murtafaqāan َ018-031. Onları (ağacları) altından çaylar axan Ədn cənnətləri gِzləyir. Onlar orada taxtlara sِykənərək qızıl bilərziklərlə bəzənəcək (altun qolbaqlar taxacaq), nazik və qalın ipəkdən (taftadan və qumaşdan) yaşıl paltarlar geyəcəklər. O, nə gِzəl mükafat, o (Cənnət) necə də gِzəl məkandır! أُوْلَائِكَ لَهُمْ جَنَّاتُ عَدْن ٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهِمُ الأَنْهَارُ يُحَلَّوْنَ فِيهَا مِنْ أَسَاوِرَ مِنْ ذَهَب ٍ وَيَلْبَسُونَ ثِيَاباً خُضْرا ً مِنْ سُندُس ٍ وَإِسْتَبْرَق ٍ مُتَّكِئِينَ فِيهَا عَلَى الأَرَائِكِ  ۚ Wa Ađrib Lahum Mathalāan Rajulayni Ja`alnā Li'ĥadihimā Jannatayni Min 'A`nābin Wa Ĥafafnāhumā Binakhlin Wa Ja`alnā Baynahumā Zar`āan َ018-032. Onlara (biri mِ´min, digəri kafir olan) iki adamı misal gətir. Onların birinə (kafirə) iki üzüm bağı verib onları xurmalıqlarla əhatə əhatə etdik və aralarında əkin (zəmi) saldıq. وَاضْرِبْ لَهُمْ مَثَلا ً رَجُلَيْنِ جَعَلْنَا لِأحَدِهِمَا جَنَّتَيْنِ مِنْ أَعْنَاب ٍ وَحَفَفْنَاهُمَا بِنَخْل ٍ وَجَعَلْنَا بَيْنَهُمَا زَرْعا ً
Kiltā Al-Jannatayni 'Ātat 'Ukulahā Wa Lam Tažlim Minhu Shay'āan  ۚ  Wa Fajjarnā Khilālahumā Naharāan َ018-033. O bağların hər ikisi ِz barını verdi və bu bardan heç bir şey əskilmədi. Biz də onların arasından bir irmaq axıtdıq. كِلْتَا الْجَنَّتَيْنِ آتَتْ أُكُلَهَا وَلَمْ تَظْلِمْ مِنْهُ شَيْئا ً  ۚ  وَفَجَّرْنَا خِلاَلَهُمَا نَهَرا ً
Wa Kāna Lahu Thamarun Faqāla Lişāĥibihi Wa Huwa Yuĥāwiruhu 'Anā 'Aktharu Minka Mālāan Wa 'A`azzu Nafarāan َ018-034. (Bu adamın) başqa sərvəti (gəliri) də var idi. O ِz (yoxsul mِ´min) yoldaşı ilə sِhbət edərkən (təkəbbürlə) ona dedi: "Mən səndən daha dِvlətli və əşirətcə (qəbilə, qohum-əqraba, ِvlad, qulluqçu və s. cəhətdən) səndən daha qüvvətliyəm!" وَكَانَ لَه ُُ ثَمَر ٌ فَقَالَ لِصَاحِبِه ِِ وَهُوَ يُحَاوِرُهُ~ُ أَنَا أَكْثَرُ مِنْكَ مَالا ً وَأَعَزُّ نَفَرا ً
Wa Dakhala Jannatahu Wa Huwa Žālimun Linafsihi Qāla Mā 'Ažunnu 'An Tabīda Hadhihi 'Abadāan َ018-035. O (küfrə düşdüyü üçün) ِzünə zülm edərək bağına girib dedi: "(Bu bağın) nə vaxtsa yox (məhv) olacağını güman etmirəm. وَدَخَلَ جَنَّتَه ُُ وَهُوَ ظَالِم ٌ لِنَفْسِه ِِ قَالَ مَا أَظُنُّ أَنْ تَبِيدَ هَذِهِ~ِ أَبَدا ً
Wa Mā 'Ažunnu As-Sā`ata Qā'imatan Wa La'in Rudidtu 'Ilá Rabbī La'ajidanna Khayrāan Minhā Munqalabāan َ018-036. Qiyamətin də qopacağını zənn etmirəm. Əgər (dediyim kimi, dirilib) Rəbbimin hüzuruna qaytarılsam, ِzümə bundan da yaxşı bir məskən (qayıdış yeri) taparam!" وَمَا أَظُنُّ السَّاعَةَ قَائِمَة ً وَلَئِنْ رُدِدْتُ إِلَى رَبِّي لَأَجِدَنَّ خَيْرا ً مِنْهَا مُنقَلَبا ً
Qāla Lahu Şāĥibuhu Wa Huwa Yuĥāwiruhu 'Akafarta Bial-Ladhī Khalaqaka Min Turābin Thumma Min Nuţfatin Thumma Sawwāka Rajulāan َ018-037. Onunla sِhbət edən (mِmin) yoldaşı isə belə dedi: "Əvvəlcə səni (baban Adəmi) torpaqdan, sonra bir qətrə sudan (mənidən) yaratmış, daha sonra səni adam şəklinə (insan qiyafəsinə) salmış Allahı inkarmı edirsən? قَالَ لَه ُُ صَاحِبُه ُُ وَهُوَ يُحَاوِرُهُ~ُ أَكَفَرْتَ بِالَّذِي خَلَقَكَ مِنْ تُرَاب ٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَة ٍ ثُمَّ سَوَّاكَ رَجُلا ً
Lakinnā Huwa Al-Lahu Rabbī Wa Lā 'Ushriku Birabbī 'Aĥadāan َ018-038. Lakin (mən inanaraq deyirəm ki) Allah mənim Rəbbimdir və mən heç kəsi Rəbbimə şərik qoşmaram! لَكِنَّا هُوَ اللَّهُ رَبِّي وَلاَ أُشْرِكُ بِرَبِّي أَحَدا ً
Wa Lawlā 'Idh Dakhalta Jannataka Qulta Mā Shā'a Al-Lahu Lā Qūwata 'Illā Bil-Lahi  ۚ  'In Tarani 'Anā 'Aqalla Minka Mālāan Wa Waladāan َ018-039. Bağına girdiyin zaman barı: "Maşallah (Allahın istədiyi kimi oldu), qüvvət (və qüdrət) yalnız Allaha məxsusdur!" - deyəydin! Əgər məni ِzündən daha az mal-dِvlət və ِvlad sahibi gِrürsənsə, وَلَوْلاَ إِذْ دَخَلْتَ جَنَّتَكَ قُلْتَ مَا شَاءَ اللَّهُ لاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ  ۚ  إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مَالا ً وَوَلَدا ً
Fa`asá Rabbī 'An Yu'utiyanī Khayrāan Min Jannatika Wa Yursila `Alayhā Ĥusbānāan Mina As-Samā'i Fatuşbiĥa Şa`īdāan Zalaqāan َ018-040. Ola bilsin ki, Rəbbim mənə sənin bağından daha yaxşısını versin və sənin bağına gِydən bir bəla endirsin ki, o, hamar (sürüşkən, ayaq basılası mümkün olmayan, heç bir şey bitməyən qupquru) bir yer olsun! فَعَسَى رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِي خَيْرا ً مِنْ جَنَّتِكَ وَيُرْسِلَ عَلَيْهَا حُسْبَانا ً مِنَ السَّمَاءِ فَتُصْبِحَ صَعِيدا ً زَلَقا ً
'Aw Yuşbiĥa Mā'uuhā Ghawrāan Falan Tastaţī`a Lahu Ţalabāan َ018-041. Yaxud suyu (tamamilə) çəkilib getsin və bir də onu əsla axtarıb tapa bilməyəsən!" أَوْ يُصْبِحَ مَاؤُهَا غَوْرا ً فَلَنْ تَسْتَطِيعَ لَه ُُ طَلَبا ً
Wa 'Uĥīţa Bithamarihi Fa'aşbaĥa Yuqallibu Kaffayhi `Alá Mā 'Anfaqa Fīhā Wa Hiya Khāwiyatun `Alá `Urūshihā Wa Yaqūlu Yā Laytanī Lam 'Ushrik Birabbī 'Aĥadāan َ018-042. Beləliklə, (gecə gِydən gələn bir ildırım vasitəsilə) onun (bağının) meyvəsi (bütün var-dِvləti) tələf edildi. (Səhər o kafir bağa gəldiyi zaman onu bu vəziyyətdə gِrüb bağa) qoyduğu xərcə gِrə (peşmançılıqdan) əllərini ovuşdurmağa başladı. Bağın talvarları yerə çِküb viran qalmışdı. O (qarşısındakı mənzərəyə baxaraq): "Kaş Rəbbimə heç kəsi şərik qoşmayaydım!" - deyirdi. وَأُحِيطَ بِثَمَرِه ِِ فَأَصْبَحَ يُقَلِّبُ كَفَّيْهِ عَلَى مَا أَنفَقَ فِيهَا وَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا وَيَقُولُ يَالَيْتَنِي لَمْ أُشْرِكْ بِرَبِّي أَحَدا ً
Wa Lam Takun Lahu Fi'atun Yanşurūnahu Min Dūni Al-Lahi Wa Mā Kāna Muntaşirāan َ018-043. Allahdan başqa ona yardım edə biləcək kəslər yox idi və o da (ِz-ِzünə) kِmək edə biləcək bir halda deyildi. وَلَمْ تَكُنْ لَه ُُ فِئَة ٌ يَنصُرُونَه ُُ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَمَا كَانَ مُنتَصِرا ً
Hunālika Al-Walāyatu Lillahi Al-Ĥaqqi  ۚ  Huwa Khayrun Thawābāan Wa Khayrun `Uqbāan َ018-044. Belə bir vəziyyətdə kِmək gِstərmək (və ya hِkm,) ancaq haqq olan Allaha məxsusdur. Mükafat verməkdə də, aqibət qismət etməkdə də ən xeyirlisi Odur. هُنَالِكَ الْوَلاَيَةُ لِلَّهِ الْحَقِّ  ۚ  هُوَ خَيْر ٌ ثَوَابا ً وَخَيْرٌ عُقْبا ً
Wa Ađrib Lahum Mathala Al-Ĥayāati Ad-Dunyā Kamā'in 'Anzalnāhu Mina As-Samā'i Fākhtalaţa Bihi Nabātu Al-'Arđi Fa'aşbaĥa Hashīmāan Tadhrūhu Ar-Riyāĥu  ۗ  Wa Kāna Al-Lahu `Alá Kulli Shay'in Muqtadirāan َ018-045. (Ya Rəsulum! Səndən yoxsulları ِz məclisindən qovmağı tələb edən təkəbbür sahiblərinə) bu dünyanı misal çək: (Bu dünya) gِydən yağdırdığımız yağmura bənzər. Yerdəki bitkilər onunla qarışıb (onu içib) yetişər, sonra isə dِnüb küləyin sovurduğu quru çِr-çِp (həşəm) olar. Allah hər şeyə (hər şeyi yaratmağa və məhv etməyə) qadirdır! وَاضْرِبْ لَهُمْ مَثَلَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَاءٍ أَنزَلْنَاه ُُ مِنَ السَّمَاءِ فَاخْتَلَطَ بِه ِِ نَبَاتُ الأَرْضِ فَأَصْبَحَ هَشِيما ً تَذْرُوهُ الرِّي Al-Mālu Wa Al-Banūna Zīnatu Al-Ĥayāati Ad-Dunyā Wa  ۖ  Al-Bāqiyātu Aş-Şāliĥātu Khayrun `Inda Rabbika Thawābāan Wa Khayrun 'Amalāan َ018-046. (Bə´zi adamların fəxr etdiyi) mal-dِvlət, oğul-uşaq (oğullar) bu dünyanın bər-bəzəyidir. Əbədi qalan yaxşı əməllər isə Rəbbinin yanında həm savab, həm də (Allahın mərhəmətinə) ümid e´tibarilə daha xeyirlidir! الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا  ۖ  وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِنْدَ رَبِّكَ ثَوَابا ً وَخَيْرٌ أَمَلا ً
Wa Yawma Nusayyiru Al-Jibāla Wa Tará Al-'Arđa Bārizatan Wa Ĥasharnāhum Falam Nughādir Minhum 'Aĥadāan َ018-047. O gün (qiyamət günü) dağları (yerindən qoparıb) hərəkətə gətirəcəyik. (O vaxt) yeri düzdüz gِrəcəksən, (mِ´minləri və kafirləri) bir yerə toplayacaq, onların heç birini (kənarda) qoymayacağıq. وَيَوْمَ نُسَيِّرُ الْجِبَالَ وَتَرَى الأَرْضَ بَارِزَة ً وَحَشَرْنَاهُمْ فَلَمْ نُغَادِرْ مِنْهُمْ أَحَدا ً
Wa `Uriđū `Alá Rabbika Şaffāan Laqad Ji'tumūnā Kamā Khalaqnākum 'Awwala Marratin  ۚ  Bal Za`amtum 'Allan Naj`ala Lakum Maw`idāan َ018-048. Onlar Rəbbinin hüzuruna çərgə-cərgə (səf-səf) gətiriləcəklər. (Onlara belə deyiləcək: ) "Siz Bizim yanımıza sizə ilk dəfə yaratdığımız kimi (lüt-üryan, mal-dِvlətsiz) gəldiniz. Lakin siz elə güman edirdiniz ki, Biz sizə verdiyimiz və´di (ِləndən sonra diriləcəyinizi) yerinə yetirməyəcəyik!" وَعُرِضُوا عَلَى رَبِّكَ صَفّا ً لَقَدْ جِئْتُمُونَا كَمَا خَلَقْنَاكُمْ أَوَّلَ مَرَّة ٍ  ۚ  بَلْ زَعَمْتُمْ أَلَّنْ نَجْعَلَ لَكُمْ مَوْعِدا ً
Wa Wuđi`a Al-Kitābu Fatará Al-Mujrimīna Mushfiqīna Mimmā Fīhi Wa Yaqūlūna Yā Waylatanā Māli Hādhā Al-Kitābi Lā Yughādiru Şaghīratan Wa Lā Kabīratan 'Illā 'Aĥşāhā  ۚ  Wa Wajadū Mā `Amilū Ĥāđirāan  ۗ  Wa Lā Yažlimu Rabbuka 'Aĥadāan َ018-049. (Qiyamət günü hər kəsin) əməl dəftəri qarşısına qoyulacaq. (Ya Rəsulum! O zaman) günahkarların orada (yazılmış) olanlardan qorxduqlarını gِrəcəksən. Onlar belə deyəcəklər: "Vay halımıza! Bu necə bir kitab imiş! O Bizim heç bir kiçik və bِyük günahımızı gِzdən qaçırmadan hamısını sayıb yazmışdır ki!" Onlar (dünyada) etdikləri bütün əməllərin (ِz qarşılarında) hazır durduğunu gِrəcəklər. Rəbbin heç kəsə haqsızlıq etməz! (Hər kəs ِz əməlinin cəzasını alacaqdır!) وَوُضِعَ الْكِتَابُ فَتَرَى الْمُجْرِمِينَ مُشْفِقِينَ مِمَّا فِيه ِِ وَيَقُولُونَ يَاوَيْلَتَنَا مَالِ هَذَا الْكِتَابِ لاَ يُغَادِرُ صَغِيرَة ً وَلاَ كَبِيرَة ً إِلاَّ أَحْصَاهَا وَوَجَدُوا &nb
Wa 'Idh Qulnā Lilmalā'ikati Asjudū Li'dama Fasajadū 'Illā 'Iblīsa Kāna Mina Al-Jinni Fafasaqa `An 'Amri Rabbihi  ۗ  'Afatattakhidhūnahu Wa Dhurrīyatahu 'Awliyā'a Min Dūnī Wa Hum Lakum `Adūwun  ۚ  Bi'sa Lilžžālimīna Badalāan َ018-050. (Ya Rəsulum!) Xatırla ki, bir zaman mələklərə "Adəmə (tə´zim məqsədilə) səcdə edin!" - demişdik. İblisdən başqa hamısı səcdə etdi. O, cinlərdən (cin tayfasından) idi. O ِz Rəbbinin əmrindən çıxdı. Onlar sizin düşməniniz olduğu halda, siz Məni qoyub onu və nəslini (ِvladını ِzünüzə) dostmu tutursunuz? By, zalımlar üçün necə də pis dəyiş-düyüşdür! وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلاَئِكَةِ اسْجُدُوا لِأدَمَ فَسَجَدُوا إِلاَّ إِبْلِيسَ كَانَ مِنَ الْجِنِّ فَفَسَقَ عَنْ أَمْرِ رَبِّهِ~ِ  ۗ  أَفَتَتَّخِذُونَه ُُ وَذُرِّيَّتَهُ~ُ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِي وَهُمْ لَكُمْ عَدُوّ ٌ  ۚ  بِئْسَ لِلظَّالِمِينَ بَدَلا ً
Mā 'Ash/hadtuhum Khalqa As-Samāwāti Wa Al-'Arđi Wa Lā Khalqa 'Anfusihim Wa Mā Kuntu Muttakhidha Al-Muđillīna `Ađudāan َ018-051. Mən onları nə gِylərin, nə yerin yaradılışına, nə də ِz yaradılışlarına şahid etmədim və Mən (insanları haqq yoldan) çıxardanları ضzümə kِməkçi də tutmadım! مَا أَشْهَدْتُهُمْ خَلْقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَلاَ خَلْقَ أَنفُسِهِمْ وَمَا كُنتُ مُتَّخِذَ الْمُضِلِّينَ عَضُدا ً
Wa Yawma Yaqūlu Nādū Shurakā'iya Al-Ladhīna Za`amtum Fada`awhum Falam Yastajībū Lahum Wa Ja`alnā Baynahum Mawbiqāan َ018-052. O gün (qiyamət günü Allah müşriklərə) belə buyuracaq: "(Mənə ortaq olduqlarını) iddia etdiyiniz şəriklərimi (sizə şəfaət diləməkdən ِtrü) çağırın! (Müşriklər) ِz tanrılarını (bütlərini) çağıracaq, lakin onlar (müşriklərə) heç bir cavab verməyəcəklər. Biz onların arasında (hamısının birlikdə məhv olacağı) bir cəhənnəm dərəsi bərqərar edərik! وَيَوْمَ يَقُولُ نَادُوا شُرَكَائِيَ الَّذِينَ زَعَمْتُمْ فَدَعَوْهُمْ فَلَمْ يَسْتَجِيبُوا لَهُمْ وَجَعَلْنَا بَيْنَهُمْ مَوْبِقا ً
Wa Ra'á Al-Mujrimūna An-Nāra Fažannū 'Annahum Muwāqi`ūhā Wa Lam Yajidū `Anhā Maşrifāan َ018-053. Günahkarlar atəşi (Cəhənnəmi) gِrüncə ona düşəcəklərini yəqin edəcək və oradan baş gِtürüb qaçmağa (kənara çıxmağa) bir yer tapa bilməyəcəklər. وَرَأَى الْمُجْرِمُونَ النَّارَ فَظَنُّوا أَنَّهُمْ مُوَاقِعُوهَا وَلَمْ يَجِدُوا عَنْهَا مَصْرِفا ً
Wa Laqad Şarrafnā Fī Hādhā Al-Qur'āni Lilnnāsi Min Kulli Mathalin  ۚ  Wa Kāna Al-'Insānu 'Akthara Shay'in Jadalāan َ018-054. Biz bu Qur´anda insanlar üçün cürbəcür məsəllər çəkdik. İnsan isə (bütün məxluqat içərisində) ən çox mübahisə edəndir. (Haqqa boyun qoymaz, ِyüd-nəsihət qəbul etməyib batilə uyar). وَلَقَدْ صَرَّفْنَا فِي هَذَا الْقُرْآنِ لِلنَّاسِ مِنْ كُلِّ مَثَل ٍ  ۚ  وَكَانَ الإِنسَانُ أَكْثَرَ شَيْء ٍ جَدَلا ً
Wa Mā Mana`a An-Nāsa 'An Yu'uminū 'Idh Jā'ahumu Al-Hudá Wa Yastaghfirū Rabbahum 'Illā 'An Ta'tiyahum Sunnatu Al-'Awwalīna 'Aw Ya'tiyahumu Al-`Adhābu Qubulāan َ018-055. İnsanlara (Məkkə müşriklərinə) doğru yol gِstərən bir rəhbər (peyğəmbər, Allah kəlamı) gəldiyi zaman ona iman gətirməyə və Rəbbindən bağışlanmalarını diləməyə mane olan şey yalnız əvvəlkilərin başına gələnlərin (adətimiz üzrə əvvəlki ümmətləri düçar etdiyimiz müsibətlərin) onların da başına gəlməsini, yaxud da gِzləri baxa-baxa əzabın gəlib onlara yetişməsini gِzləməlidirlər. وَمَا مَنَعَ النَّاسَ أَنْ يُؤْمِنُوا إِذْ جَاءَهُمُ الْهُدَى وَيَسْتَغْفِرُوا رَبَّهُمْ إِلاَّ أَنْ تَأْتِيَهُمْ سُنَّةُ الأَوَّلِينَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذَابُ قُبُلا ً
Wa Mā Nursilu Al-Mursalīna 'Illā Mubashshirīna Wa Mundhirīna  ۚ  Wa Yujādilu Al-Ladhīna Kafarū Bil-Bāţili Liyudĥiđū Bihi Al-Ĥaqqa  ۖ  Wa Attakhadhū 'Āyātī Wa Mā 'Undhirū Huzūan َ018-056. Biz peyğəmbərləri yalnız (mِ´minlərə Cənnətlə) müjdə verənlər və (kafirləri cəhənnəm əzabı ilə) qorxudanlar (xəbərdar edənlər) olaraq gِndərdik. Kafirlər isə batil (sِzləri) ilə haqqı (Qur´anı) yalana çıxartmaq məqsədilə (Peyğəmbərlə boş-boşuna) mübahisə aparırlar. Onlar Mənim ayələrimi və (Peyğəmbər vasitəsilə) qorxudulduqları əzabı məsxərəyə qoyurlar. وَمَا نُرْسِلُ الْمُرْسَلِينَ إِلاَّ مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ  ۚ  وَيُجَادِلُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِالْبَاطِلِ لِيُدْحِضُوا بِهِ الْحَقَّ  ۖ  وَاتَّخَذُوا آيَاتِي وَمَا أُنْذِرُوا هُز Wa Man 'Ažlamu Mimman Dhukkira Bi'āyāti Rabbihi Fa'a`rađa `Anhā Wa Nasiya Mā Qaddamat Yadāhu  ۚ  'Innā Ja`alnā `Alá Qulūbihim 'Akinnatan 'An Yafqahūhu Wa Fī 'Ādhānihim Waqrāan Wa 'In  ۖ  Tad`uhum 'Ilá Al-Hudá Falan Yahtadū 'Idhāan 'Abadāan َ018-057. Rəbbinin ayələri ِzünə xatırlandırılarkən onlardan üz dِndərən, əvvəlcə (ِz əlləri ilə) etdiyi günahları unudan (əvvəlki günahlarından peşman olub tِvbə etməyən) adamdan daha zalım kim ola bilər?! (Bu cür adamlar) onu (Qur´anı) anlamasınlar deyə, Biz onların qəlblərinə pərdə çəkib, qulaqlarına ağırlıq verdik (maneə qoyduq). Sən onları doğru yola də´vət etsən belə, onlar əsla haqq yola gəlməzlər (islamı qəbul etməzlər). وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ ذُكِّرَ بِآيَاتِ رَبِّه ِِ فَأَعْرَضَ عَنْهَا وَنَسِيَ مَا قَدَّمَتْ يَدَاهُ~ُ  ۚ  إِنَّا جَعَلْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَنْ يَفْقَهُوه ُُ وَفِي آذَانِهِمْ وَقْرا ً  ۖ  وَإِنْ تَدْعُهُمْ إِلَى ا Wa Rabbuka Al-Ghafūru Dhū Ar-Raĥmati  ۖ  Law Yu'uākhidhuhum Bimā Kasabū La`ajjala Lahumu Al-`Adhāba  ۚ  Bal Lahum Maw`idun Lan Yajidū Min Dūnihi Maw'ilāan َ018-058. Rəbbin bağışlayandır, mərhəmətlidir. Əgər (Rəbbin) onları günahlarına gِrə cəzalandırmaq istəsəydi, onların əzabını sür´ətləndirərdi. Lakin onların (ِz əzab) vaxtı vardır (O zaman) onlar (Allahın əzabından qaçıb canlarını qurtarmağa) əsla bir yer tapa bilməzlər! وَرَبُّكَ الْغَفُورُ ذُو الرَّحْمَةِ  ۖ  لَوْ يُؤَاخِذُهُمْ بِمَا كَسَبُوا لَعَجَّلَ لَهُمُ الْعَذَابَ  ۚ  بَلْ لَهُمْ مَوْعِد ٌ لَنْ يَجِدُوا مِنْ دُونِه ِِ مَوْئِلا ً
Wa Tilka Al-Qurá 'Ahlaknāhum Lammā Žalamū Wa Ja`alnā Limahlikihim Maw`idāan َ018-059. O məmləkətlərin əhalisini (Ad, Səmud tayfalarını) zülm etdikləri zaman məhv etdik. Biz onları məhv etmək üçün vaxt (və´də) müəyyən etmişdik. وَتِلْكَ الْقُرَى أَهْلَكْنَاهُمْ لَمَّا ظَلَمُوا وَجَعَلْنَا لِمَهْلِكِهِمْ مَوْعِدا ً
Wa 'Idh Qāla Mūsá Lifatāhu Lā 'Abraĥu Ĥattá 'Ablugha Majma`a Al-Baĥrayni 'Aw 'Amđiya Ĥuqubāan َ018-060. (Ya Rəsulum!) Yadına sal ki, bir zaman Musa ِz gənc dostuna (xidmətində olan Yuşə ibn Nuna) belə demişdi: "Mən (Xızırla gِrüşmək üçün) iki dənizinqovuşduğu yerə çatmayınca və uzun müddət gəzib dolanmayınca (bu səfərdən) geri dِnməyəcəyəm!" وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِفَتَاهُ لاَ أَبْرَحُ حَتَّى أَبْلُغَ مَجْمَعَ الْبَحْرَيْنِ أَوْ أَمْضِيَ حُقُبا ً
Falammā Balaghā Majma`a Baynihimā Nasiyā Ĥūtahumā Fa Attakhadha Sabīlahu Fī Al-Baĥri Sarabāan َ018-061. Onlar iki dənizin qovuşduğu yerə gəlib çatdıqda (yeməyə gِtürdükləri) balığı unutmuşdular, balıq isə (dirilib suya atılmış) dənizdə bir yarğana tərəf üz tutmuşdu. فَلَمَّا بَلَغَا مَجْمَعَ بَيْنِهِمَا نَسِيَا حُوتَهُمَا فَاتَّخَذَ سَبِيلَه ُُ فِي الْبَحْرِ سَرَبا ً
Falammā Jāwazā Qāla Lifatāhu 'Ātinā Ghadā'anā Laqad Laqīnā Min Safarinā Hādhā Naşabāan َ018-062. Onlar (iki dənizin qovuşduğu yerdən) keçib getdikləri zaman (Musa) gənc dostuna dedi: "Nahar yeməyimizi gətir. Bu səfərimiz bizi lap əldən saldı!" فَلَمَّا جَاوَزَا قَالَ لِفَتَاهُ آتِنَا غَدَاءَنَا لَقَدْ لَقِينَا مِنْ سَفَرِنَا هَذَا نَصَبا ً
Qāla 'Ara'ayta 'Idh 'Awaynā 'Ilá Aş-Şakhrati Fa'innī Nasītu Al-Ĥūta Wa Mā 'Ansānīhu 'Illā Ash-Shayţānu 'An 'Adhkurahu  ۚ  Wa Attakhadha Sabīlahu Fī Al-Baĥri `Ajabāan َ018-063. O isə: "Gِrürsənmi, biz (həmin yerdə) qayanın yanında gizləndiyimiz zaman mən balığı unutdum. Doğrusu, onu xatırlamağı mənə yalnız Şeytan unutdurdu. (Balıq dirilib) əcaib bir şəkildə dənizə yollanmışdır!" - deyə cavab verdi. قَالَ أَرَأَيْتَ إِذْ أَوَيْنَا إِلَى الصَّخْرَةِ فَإِنِّي نَسِيتُ الْحُوتَ وَمَا أَنْسَانِيهُ~ُ إِلاَّ الشَّيْطَانُ أَنْ أَذْكُرَه ُُ  ۚ  وَاتَّخَذَ سَبِيلَه ُُ فِي الْبَحْرِ عَجَبا ً
Qāla Dhālika Mā Kunnā Nabghi  ۚ  Fārtaddā `Alá 'Āthārihimā Qaşaşāan َ018-064. (Musa: ) "Elə istədiyimiz də (axtardığımız da) budur!" - dedi və onlar ِz ləpirlərinin izinə düşüb gəldikləri yolla geri (iki dənizin qovuşduğu yerə) qayıtdılar. قَالَ ذَلِكَ مَا كُنَّا نَبْغِ  ۚ  فَارْتَدَّا عَلَى آثَارِهِمَا قَصَصا ً
Fawajadā `Abdāan Min `Ibādinā 'Ātaynāhu Raĥmatan Min `Indinā Wa `Allamnāhu Min Ladunnā `Ilmāan َ018-065. (Musa və Yuşə orada) ضz dərgahımızdan mərhəmət (peyğəmbərlik və vəhy, yaxud ilham və kəramət) əta etdiyimiz və ضz tərəfimizdən elm (qeybə dair bə´zi biliklər) ِyrətdiyimiz bəndələrimizdən birini (Xızırı) tapdılar. فَوَجَدَا عَبْدا ً مِنْ عِبَادِنَا آتَيْنَاه ُُ رَحْمَة ً مِنْ عِنْدِنَا وَعَلَّمْنَاه ُُ مِنْ لَدُنَّا عِلْما ً
Qāla Lahu Mūsá Hal 'Attabi`uka `Alá 'An Tu`allimani Mimmā `Ullimta Rushdāan َ018-066. Musa ondan soruşdu: "ضyrədildiyin doğru yolu gِstərən elmdən mənə ِyrətmək şərtilə sənə tabe olummu?" قَالَ لَه ُُ مُوسَى هَلْ أَتَّبِعُكَ عَلَى أَنْ تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْدا ً
Qāla 'Innaka Lan Tastaţī`a Ma`iya Şabrāan َ018-067. (Xızır) belə cavab verdi: "Sən mənimlə bir yerdə olsan (gِrəcəyim işlərə) əsla dِzə bilməzsən. (Sənin onlara səbrin çatmaz, çünki mən batini elmlə iş gِrürəm. Sənin bildiyin isə ancaq zahiri elmdir. Sən peyğəmbər olduğun üçün mən zahirən qadağan olunmuş bir iş gِrdükdə ona e´tiraz edib əleyhimə çıxacaqsan). قَالَ إِنَّكَ لَنْ تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرا ً
Wa Kayfa Taşbiru `Alá Mā Lam Tuĥiţ Bihi Khubrāan َ018-068. Axı sən bilmədiyin (batininə, mahiyyətinə bələd olmadığın) bir şeyə necə dِzə bilərsən? وَكَيْفَ تَصْبِرُ عَلَى مَا لَمْ تُحِطْ بِه ِِ خُبْرا ً
Qāla Satajidunī 'In Shā'a Al-Lahu Şābirāan Wa Lā 'A`şī Laka 'Amrāan َ018-069. (Musa) dedi: "İnşallah, səbirli olduğumu gِrəcəksən. Sənin heç bir əmrindən çıxmayacağam!" قَالَ سَتَجِدُنِي إِنْ شَاءَ اللَّهُ صَابِرا ً وَلاَ أَعْصِي لَكَ أَمْرا ً
Qāla Fa'ini Attaba`tanī Falā Tas'alnī `An Shay'in Ĥattá 'Uĥditha Laka Minhu Dhikrāan َ018-070. (Xızır: ) "Əgər mənə tabe olacaqsansa, səbəbini sənə izah etməyincə məndən heç bir şey haqqında soruşma!" - dedi. قَالَ فَإِنِ اتَّبَعْتَنِي فَلاَ تَسْأَلْنِي عَنْ شَيْءٍ حَتَّى أُحْدِثَ لَكَ مِنْهُ ذِكْرا ً
Fānţalaqā Ĥattá 'Idhā Rakibā Fī As-Safīnati Kharaqahā  ۖ  Qāla 'Akharaqtahā Litughriqa 'Ahlahā Laqad Ji'ta Shay'āan 'Imrāan َ018-071. Bundan sonra onlar durub yola düşdülər. Gəmiyə mindikləri zaman (Xızır) onu deşdi (gəminin bir-iki taxtasını sındırıb çıxartdı). (Musa) dedi: "Sən gəmidə olanları suya qərq etmək üçünmü gəmini deşdin? Doğrusu, (günahı) bِyük bir şey etdin (olduqca çirkin bir iş gِrdün)". فَانطَلَقَا حَتَّى إِذَا رَكِبَا فِي السَّفِينَةِ خَرَقَهَا  ۖ  قَالَ أَخَرَقْتَهَا لِتُغْرِقَ أَهْلَهَا لَقَدْ جِئْتَ شَيْئا ً إِمْرا ً
Qāla 'Alam 'Aqul 'Innaka Lan Tastaţī`a Ma`iya Şabrāan َ018-072. (Xızır) belə cavab verdi: "Sənə demədimmi ki, mənimlə bir yerdə olanda (gِrəcəyim işlərə) əsla dِzə bilməzsən?" قَالَ أَلَمْ أَقُلْ إِنَّكَ لَنْ تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرا ً
Qāla Lā Tu'uākhidhnī Bimā Nasītu Wa Lā Turhiqnī Min 'Amrī `Usrāan َ018-073. (Musa) dedi: "Unutduğum bir şeyə gِrə məni danlama və məni ِz işimdə (sənə tabe olmaqda) çətinliyə salma!" قَالَ لاَ تُؤَاخِذْنِي بِمَا نَسِيتُ وَلاَ تُرْهِقْنِي مِنْ أَمْرِي عُسْرا ً
Fānţalaqā Ĥattá 'Idhā Laqiyā Ghulāmāan Faqatalahu Qāla 'Aqatalta Nafsāan Zakīyatan Bighayri Nafsin Laqad Ji'ta Shay'āan Nukrāan َ018-074. Yenə getdilər, nəhayət, bir oğlan uşağı ilə rastlaşdıqda (Xızır) dərhal onu ِldürdü. (Musa) dedi: "(Heç bir günah iş tutmayan, buna gِrə də qisasa layiq olmayan) pak (mə´sum) bir canamı qıydın? Doğrudan da, çox pis bir şey etdin (çox pis bir iş gِrdün)". فَانطَلَقَا حَتَّى إِذَا لَقِيَا غُلاَما ً فَقَتَلَه ُُ قَالَ أَقَتَلْتَ نَفْسا ً زَكِيَّة ً بِغَيْرِ نَفْس ٍ لَقَدْ جِئْتَ شَيْئا ً نُكْرا ً
Qāla 'Alam 'Aqul Laka 'Innaka Lan Tastaţī`a Ma`iya Şabrāan َ018-075. (Xızır) yenə belə cavab verdi: "Sənə demədimmi ki, mənimlə birlikdə olanda (edəcəyim əməllərə) əsla dِzə bilməzsən? قَالَ أَلَمْ أَقُلْ لَكَ إِنَّكَ لَنْ تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرا ً
Qāla 'In Sa'altuka `An Shay'in Ba`dahā Falā Tuşāĥibnī  ۖ  Qad Balaghta Min Ladunnī `Udhrāan َ018-076. (Musa) dedi: "Əgər bundan sonra səndən bir şey barəsində xəbər alsam, bir daha mənimlə yoldaşlıq etmə. (Hərəkətlərinə e´tiraz etdiyim, səni qınadığım üçün) sən artıq mənim tərəfimdən üzrlüsən (məni atıb getməyə haqqın vardır)". قَالَ إِنْ سَأَلْتُكَ عَنْ شَيْء ٍ بَعْدَهَا فَلاَ تُصَاحِبْنِي  ۖ  قَدْ بَلَغْتَ مِنْ لَدُنِّي عُذْرا ً
Fānţalaqā Ĥattá 'Idhā 'Atayā 'Ahla Qaryatin Astaţ`amā 'Ahlahā Fa'abaw 'An Yuđayyifūhumā Fawajadā Fīhā Jidārāan Yurīdu 'An Yanqađđa Fa'aqāmahu  ۖ  Qāla Law Shi'ta Lāttakhadhta `Alayhi 'Ajrāan َ018-077. Sonra yenə yola düzəlib getdilər. Axırda bir məmləkət əhlinə yetişib onlardan yeməyə bir şey istədilər. Əhali onları qonaq etmək (Musaya və Xızıra yemək vermək) istəmədi. Onlar orada yıxılmaq (uçulmaq) üzrə olan bir divar gِrdülər. (Xızır) onu düzəltdi. (Musa) dedi: "Əgər istəsəydin, sِzsüz ki, bunun müqabilində bir müzd (çِrək pulu) alardın. . ." فَانطَلَقَا حَتَّى إِذَا أَتَيَا أَهْلَ قَرْيَة ٍ اسْتَطْعَمَا أَهْلَهَا فَأَبَوْا أَنْ يُضَيِّفُوهُمَا فَوَجَدَا فِيهَا جِدَارا ً يُرِيدُ أَنْ يَنقَضَّ فَأَقَامَه ُُ  ۖ  قَالَ لَوْ شِئْتَ لاَتَّخَذْتَ عَلَيْهِ أَجْرا ً
Qāla Hādhā Firāqu Baynī Wa Baynika  ۚ  Sa'unabbi'uka Bita'wīli Mā Lam Tastaţi` `Alayhi Şabrāan َ018-078. (Xızır) dedi: "Bu artıq mənimlə sənin aranda ayrılıq vaxtıdır. (Zahirən naməqbul olduğunu gِrdüyün üçün) dِzə bilmədiyin şeylərin yozumunu (batinini, iç üzünü) sənə xəbər verəcəyəm! قَالَ هَذَا فِرَاقُ بَيْنِي وَبَيْنِكَ  ۚ  سَأُنَبِّئُكَ بِتَأْوِيلِ مَا لَمْ تَسْتَطِعْ عَلَيْهِ صَبْرا ً
'Ammā As-Safīnatu Fakānat Limasākīna Ya`malūna Fī Al-Baĥri Fa'aradtu 'An 'A`ībahā Wa Kāna Warā'ahum Malikun Ya'khudhu Kulla Safīnatin Ghaşbāan َ018-079. Belə ki, gəmi dənizdə çalışıb-vuruşan bir dəstə yoxsula mənsub idi. Mən onu xarab etmək istədim, çünki həmin adamların arasında (yaxud qabağında) hər bir saz gəmini zorla ələ keçirən bir padşah var idi. أَمَّا السَّفِينَةُ فَكَانَتْ لِمَسَاكِينَ يَعْمَلُونَ فِي الْبَحْرِ فَأَرَدْتُ أَنْ أَعِيبَهَا وَكَانَ وَرَاءَهُمْ مَلِك ٌ يَأْخُذُ كُلَّ سَفِينَةٍ غَصْبا ً
Wa 'Ammā Al-Ghulāmu Fakāna 'Abawāhu Mu'uminayni Fakhashīnā 'An Yurhiqahumā Ţughyānāan Wa Kufrāan َ018-080. Oğlana gəldikdə, onun ata-anası mِ´min kimsələr idi. (Mən onun alnına baxıb gِrdüm ki, həddi-büluğa yetişəndə kafir olacaq) buna gِrə də biz (onun bِyüyəndə) ata-anasını da (ِz arxasınca) azğınlığa və küfrə sürükləməsindən qorxduq. وَأَمَّا الْغُلاَمُ فَكَانَ أَبَوَاه ُُ مُؤْمِنَيْنِ فَخَشِينَا أَنْ يُرْهِقَهُمَا طُغْيَانا ً وَكُفْرا ً
Fa'aradnā 'An Yubdilahumā Rabbuhumā Khayrāan Minhu Zakāatan Wa 'Aqraba Ruĥmāan َ018-081. Və Rəbbinin onun əvəzində onlara daha təmiz və (ata-anasına qarşı) daha mərhəmətli olan başqa bir ِvlad verməsini istədik. فَأَرَدْنَا أَنْ يُبْدِلَهُمَا رَبُّهُمَا خَيْرا ً مِنْهُ زَكَاة ً وَأَقْرَبَ رُحْما ً
Wa 'Ammā Al-Jidāru Fakāna Lighulāmayni Yatīmayni Fī Al-Madīnati Wa Kāna Taĥtahu Kanzun Lahumā Wa Kāna 'Abūhumā Şāliĥāan Fa'arāda Rabbuka 'An Yablughā 'Ashuddahumā Wa Yastakhrijā Kanzahumā Raĥmatan Min Rabbika  ۚ  Wa Mā Fa`altuhu `An 'Amrī  ۚ  Dhālika Ta'wīlu Mā Lam Tasţi` `Alayhi Şabrāan َ018-082. Divara gəldikdə isə, o, şəhərdə olan iki yetim oğlanın idi. Altında onlara çatası bir xəzinə vardı. Onların atası əməlisaleh (bir adam) idi. Rəbbin onların həddi-büluğa çatmalarını və Rəbbindən bir mərhəmət olaraq ِz xəzinələrini tapıb çıxartmalarını istədi. (Ya Musa!) Mən bunları ِz-ِzümdən etmədim (yalnız Allahın əmrini yerinə yetirdim). Sənin səbr edib dِzə bilmədiyin şeylərin yozumu (batini mə´nası) budur!" وَأَمَّا الْجِدَارُ فَكَانَ لِغُلاَمَيْنِ يَتِيمَيْنِ فِي الْمَدِينَةِ وَكَانَ تَحْتَه ُُ كَنز ٌ لَهُمَا وَكَانَ أَبُوهُمَا صَالِحا ً فَأَرَادَ رَبُّكَ أَنْ يَبْلُغَا أَشُدَّهُمَا وَيَسْتَخْرِجَا كَنزَهُمَا رَحْمَة ً مِن Wa Yas'alūnaka `An Dhī Al-Qarnayni  ۖ  Qul Sa'atlū `Alaykum Minhu Dhikrāan َ018-083. (Ya Rəsulum!) Səndən Zülqərneyn barəsində soruşarlar. De: "Onun barəsində sizə bir hekayət (bə´zi xəbərlər) sِyləyəcəyəm!" وَيَسْأَلُونَكَ عَنْ ذِي الْقَرْنَيْنِ  ۖ  قُلْ سَأَتْلُو عَلَيْكُمْ مِنْهُ ذِكْرا ً
'Innā Makkannā Lahu Fī Al-'Arđi Wa 'Ātaynāhu Min Kulli Shay'in Sababāan َ018-084. Biz onu yer üzərində mِhkəmləndirib qüvvətləndirdik və hər şey verdik (hər şeyin yolunu ona ِyrətdik). إِنَّا مَكَّنَّا لَه ُُ فِي الأَرْضِ وَآتَيْنَاه ُُ مِنْ كُلِّ شَيْء ٍ سَبَبا ً
Fa'atba`a Sababāan َ018-085. O, (məğribə çatmaq üçün) yola çıxdı. (Tِvbə qapısı məğribdə olduğuna gِrə səfərini oradan başladı). فَأَتْبَعَ سَبَبا ً
Ĥattá 'Idhā Balagha Maghriba Ash-Shamsi Wajadahā Taghrubu Fī `Aynin Ĥami'atin Wa Wajada `Indahā Qawmāan  ۗ  Qulnā Yā Dhā Al-Qarnayni 'Immā 'An Tu`adhdhiba Wa 'Immā 'An Tattakhidha Fīhim Ĥusnāan َ018-086. Nəhayət, günəşin batdığı yerə gəlib çatdıqda onu qara palçıqlı bir çeşmədə (lehməli bir suda) batan gِrdü. O, çeşmənin yanında (Allahı tanımayan, kafir) bir tayfa da gِrdü. Biz ona belə buyurduq: "Ya Zülqərneyn! Sən onlara (imana gəlməsələr) əzab da verə bilərsən, (haqq yola də´vət edib) onlarla yaxşı rəftar da edə bilərsən!" حَتَّى إِذَا بَلَغَ مَغْرِبَ الشَّمْسِ وَجَدَهَا تَغْرُبُ فِي عَيْنٍ حَمِئَة ٍ وَوَجَدَ عِنْدَهَا قَوْما ً  ۗ  قُلْنَا يَاذَا الْقَرْنَيْنِ إِمَّا أَنْ تُعَذِّبَ وَإِمَّا أَنْ تَتَّخِذَ فِيهِمْ حُسْنا ً
Qāla 'Ammā Man Žalama Fasawfa Nu`adhdhibuhu Thumma Yuraddu 'Ilá Rabbihi Fayu`adhdhibuhu `Adhābāan Nukrāan َ018-087. O (İsgəndər) belə cavab verdi: "Zülm (küfr) edənə əzab verəcəyik. Sonra o, Rəbbinin hüzuruna qaytarılacaq. (Rəbbi də) ona (Cəhənnəmdə) gِrünməmiş bir əzab verəcəkdir! قَالَ أَمَّا مَنْ ظَلَمَ فَسَوْفَ نُعَذِّبُه ُُ ثُمَّ يُرَدُّ إِلَى رَبِّه ِِ فَيُعَذِّبُه ُُ عَذَابا ً نُكْرا ً
Wa 'Ammā Man 'Āmana Wa `Amila Şāliĥāan Falahu Jazā'an Al-Ĥusná  ۖ  Wa Sanaqūlu Lahu Min 'Amrinā Yusrāan َ018-088. İman gətirib yaxşı iş gِrənləri isə ən gِzəl mükafat (Cənnət) gِzləyir. Biz ona asan bir şey əmr edəcəyik!" (Onu Allaha yaxınlaşdırmaq üçün bacardığımız hər şeyi - oruc, namaz, zəkat, cihad və s. ِyrədəcək, gücü çatmayan bir işi isə gِrməyə vadar etməyəcəyik). وَأَمَّا مَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحا ً فَلَه ُُ جَزَاء ً الْحُسْنَى  ۖ  وَسَنَقُولُ لَه ُُ مِنْ أَمْرِنَا يُسْرا ً
Thumma 'Atba`a Sababāan َ018-089. Sonra o, başqa bir yola (məşriqə) tərəf üz tutub getdi. ثُمَّ أَتْبَعَ سَبَبا ً
Ĥattá 'Idhā Balagha Maţli`a Ash-Shamsi Wajadahā Taţlu`u `Alá Qawmin Lam Naj`al Lahum Min Dūnihā Sitrāan َ018-090. Nəhayət, günəşin çıxdığı yerə çatdıqda onu bir qِvm üzərində doğan gِrdü ki, onlardan ِtrü ona (günəşə) qarşı heç bir sipər yaratmamışdıq. (Yalnız günəşin ِzü onlar üçün sipər idi). حَتَّى إِذَا بَلَغَ مَطْلِعَ الشَّمْسِ وَجَدَهَا تَطْلُعُ عَلَى قَوْم ٍ لَمْ نَجْعَلْ لَهُمْ مِنْ دُونِهَا سِتْرا ً
Kadhālika Wa Qad 'Aĥaţnā Bimā Ladayhi Khubrāan َ018-091. (Zülqərneynin qüdrət və səltənəti, səyahəti) belə idi. Biz hələ onun yanında daha nələr olduğunu da bilirik. (Zülqərneynin qüdrətini, nə qədər əsgərlə səfərə çıxdığını Allahdan başqa heç kəs dəqiq bilməz). كَذَلِكَ وَقَدْ أَحَطْنَا بِمَا لَدَيْهِ خُبْرا ً
Thumma 'Atba`a Sababāan َ018-092. Daha sonra o (Zülqərneyn) başqa bir yola (cənubdan şimala) üz tutub getdi. ثُمَّ أَتْبَعَ سَبَبا ً
Ĥattá 'Idhā Balagha Bayna As-Saddayni Wajada Min Dūnihimā Qawmāan Lā Yakādūna Yafqahūna Qawlāan َ018-093. Nəhayət, (sədd salmış olduğu Azərbaycandakı, yaxud Türküstanda Yə´cud-Mə´cüc tayfaları yaşayan ərazidəki) iki dağ arasına gəlib çatdıqda onların ِn tərəfindən az qala sِz anlamayan (yaxud danışıqları çox çətin başa düşülən) bir tayfa gِrdü. حَتَّى إِذَا بَلَغَ بَيْنَ السَّدَّيْنِ وَجَدَ مِنْ دُونِهِمَا قَوْما ً لاَ يَكَادُونَ يَفْقَهُونَ قَوْلا ً
Qālū Yā Dhā Al-Qarnayni 'Inna Ya'jūja Wa Ma'jūja Mufsidūna Fī Al-'Arđi Fahal Naj`alu Laka Kharjāan `Alá 'An Taj`ala Baynanā Wa Baynahum Saddāan َ018-094. Onlar (tərcüməçi vasitəsilə) dedilər: "Ey Zülqərneyn! Yə´cuc-Mə´cuc (tayfaları) bu ərazidə fitnə-fasad tِrədirlər. Bizimlə onlar arasında bir sədd çəkmək üçün sənə müəyyən məbləğ (yaxud xərac) versək olarmı?" قَالُوا يَاذَا الْقَرْنَيْنِ إِنَّ يَأْجُوجَ وَمَأْجُوجَ مُفْسِدُونَ فِي الأَرْضِ فَهَلْ نَجْعَلُ لَكَ خَرْجاً عَلَى أَنْ تَجْعَلَ بَيْنَنَا وَبَيْنَهُمْ سَدّا ً
Qāla Mā Makkananī Fīhi Rabbī Khayrun Fa'a`īnūnī Biqūwatin 'Aj`al Baynakum Wa Baynahum Radmāan َ018-095. O (Zülqərneyn) dedi: "Rəbbimin mənə verdiyi (qüdrət və sərvət sizin mənə verəcəyiniz məbləğdən) daha yaxşıdır. Gəlin ِz qüvvənizlə (bənna, fəhlə, dülgər və s.) mənə kِmək edin, mən də sizinlə onlar arasında mِhkəm bir sədd düzəldim! قَالَ مَا مَكَّنَنِي فِيه ِِ رَبِّي خَيْر ٌ فَأَعِينُونِي بِقُوَّةٍ أَجْعَلْ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ رَدْما ً
'Ātūnī Zubara Al-Ĥadīdi  ۖ  Ĥattá 'Idhā Sāwá Bayna Aş-Şadafayni Qāla Anfukhū  ۖ  Ĥattá 'Idhā Ja`alahu Nārāan Qāla 'Ātūnī 'Ufrigh `Alayhi Qiţrāan َ018-096. Mənə dəmir parçaları gətirin!" (Onlar gətirdilər). O (Zülqərneyn) iki dağın arasını (dəmir parçaları ilə doldurub) bərabərləşdirən kimi: "(Kِrükləri) üfürün!" - dedi. (Onlar kِrükləri üfürdülər). (Zülqərneyn dəmiri) od halına salınca: "Mənə ərimiş mis gətirin, onun üstünə tِkün!" dedi. (Dəmir və mis bir-birinə qarışdı, ərimiş mis divarın dəliklərini doldurdu və beləliklə, mِhkəm bir sədd əmələ gəldi). آتُونِي زُبَرَ الْحَدِيدِ  ۖ  حَتَّى إِذَا سَاوَى بَيْنَ الصَّدَفَيْنِ قَالَ انفُخُوا  ۖ  حَتَّى إِذَا جَعَلَه ُُ نَارا ً قَالَ آتُونِي أُفْرِغْ عَلَيْهِ قِطْرا ً
Famā Asţā`ū 'An Yažharūhu Wa Mā Astaţā`ū Lahu Naqbāan َ018-097. (Yə´cuc-Mə´cuc tayfaları) artıq nə (səddi) aşa bildilər, nə də onu dəlib keçə bildilər. فَمَا اسْطَاعُوا أَنْ يَظْهَرُوه ُُ وَمَا اسْتَطَاعُوا لَه ُُ نَقْبا ً
Qāla Hādhā Raĥmatun Min Rabbī  ۖ  Fa'idhā Jā'a Wa`du Rabbī Ja`alahu Dakkā'a  ۖ  Wa Kāna Wa`du Rabbī Ĥaqqāan َ018-098. O (Zülqərneyn) dedi: "Bu (sədd) Rəbbimdən bəxş edilən bir mərhəmətdir. Rəbbimin tə´yin etdiyi vaxt (qiyamətə yaxın Yə´cuc-Mə´cüc tayfalarının dünyanı bürüyəcəyi zaman) gəldikdə isə (Allah) onu yerlə yeksan (dümdüz) edəcəkdir. Rəbbimin və´di haqdır!" (Allahın buyurduğu hər bir şey, o cümlədən İsgəndərin səddinin dağılması, Yə´cuc-Mə´cuc tayfalarının yer üzünün hər tərəfinə səpələnməsi, orada fitnə-fəsad tِrətməsi, nəhayət bir cür həşərat tərəfindən məhv edilməsi mütləq baş verəcəkdir). قَالَ هَذَا رَحْمَة ٌ مِنْ رَبِّي  ۖ  فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ رَبِّي جَعَلَه ُُ دَكَّاءَ  ۖ  وَكَانَ وَعْدُ رَبِّي حَقّا ً
Wa Taraknā Ba`đahum Yawma'idhin Yamūju Fī Ba`đin  ۖ  Wa Nufikha Fī Aş-Şūri Fajama`nāhum Jam`āan َ018-099. O gün (həddindən artıq çox olduqlarına gِrə) onları (yaxud bütün insanları başlı-başına) buraxarıq. Belə ki, onlar dalğalar kimi bir-birinə qarışarlar (heyrət onları bürüyər, ِzlərini itirib nə etdiklərini bilməzlər). Sur çalınan kimi onların (məxluqatın) hamısını bir yerə cəm edərik. وَتَرَكْنَا بَعْضَهُمْ يَوْمَئِذ ٍ يَمُوجُ فِي بَعْض ٍ  ۖ  وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَجَمَعْنَاهُمْ جَمْعا ً
Wa `Arađnā Jahannama Yawma'idhin Lilkāfirīna `Arđāan َ018-100. O gün Biz Cəhənnəmi (gətirib) kafirlərə əyanən gِstərərik. وَعَرَضْنَا جَهَنَّمَ يَوْمَئِذ ٍ لِلْكَافِرِينَ عَرْضا ً
Al-Ladhīna Kānat 'A`yunuhum Fī Ghiţā'in `An Dhikrī Wa Kānū Lā Yastaţī`ūna Sam`āan َ018-101. O kəslər ki, gِzləri Məni anmaqdan qapalı (pərdəli) idi və eşitməyə də qadir deyildilər. (Onlar Qur´anın ülviyyətini, Mənim ayələrimi, qüdrətimə dəlalət edən əlamətləri gِrmür, ِyüd-nəsihətlərimi də eşitmirdilər). الَّذِينَ كَانَتْ أَعْيُنُهُمْ فِي غِطَاءٍ عَنْ ذِكْرِي وَكَانُوا لاَ يَسْتَطِيعُونَ سَمْعا ً
'Afaĥasiba Al-Ladhīna Kafarū 'An Yattakhidhū `Ibādī Min Dūnī 'Awliyā'a  ۚ  'Innā 'A`tadnā Jahannama Lilkāfirīna Nuzulāan َ018-102. Kafirlər Məni qoyub qullarımı (mələkləri, ـzeyiri, İsanı və başqalarını) ِzlərinə dost (hami) edəcəklərinimi güman edirlər? (Xeyr, onlar bəndələrimi Mənim əzabımdan əsla qurtara bilməzlər). Biz Cəhənnəmi kafirlər üçün mənzil hazırlamışıq! أَفَحَسِبَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنْ يَتَّخِذُوا عِبَادِي مِنْ دُونِي أَوْلِيَاءَ  ۚ  إِنَّا أَعْتَدْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ نُزُلا ً
Qul Hal Nunabbi'ukum Bil-'Akhsarīna 'A`mālāan َ018-103. (Ya Rəsulum!) De: "Sizə əməlləri baxımından (axirətdə) ən çox ziyana uğrayanlar barəsində xəbər verimmi?" قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالأَخْسَرِينَ أَعْمَالا ً
Al-Ladhīna Đalla Sa`yuhum Fī Al-Ĥayāati Ad-Dunyā Wa Hum Yaĥsabūna 'Annahum Yuĥsinūna Şun`āan َ018-104. O kəslər ki, onların dünyadakı zəhməti boşa getmişdir. Halbuki onlar yaxşı işlər gِrdüklərini (və bunun müqabilində mükafata nail olacaqlarını) zənn edirdilər. الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعا ً
'Ūla'ika Al-Ladhīna Kafarū Bi'āyāti Rabbihim Wa Liqā'ihi Faĥabiţat 'A`māluhum Falā Nuqīmu Lahum Yawma Al-Qiyāmati Waznāan َ018-105. Onlar o kəslərdir ki, Rəbbinin ayələrini və Onunla qarşılaşacaqlarını (qiyamət günü dirilib haqq-hesab üçün Onun hüzurunda duracaqlarını) inkar etdilər, bununla da onların bütün əməlləri puça çıxdı. Buna gِrə də Biz (qiyamət günü) onlar üçün bir daş-tərəzi qurmayacağıq! أُولَئِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ وَلِقَائِه ِِ فَحَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فَلاَ نُقِيمُ لَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَزْنا ً
Dhālika Jazā'uuhum Jahannamu Bimā Kafarū Wa Attakhadhū 'Āyātī Wa Rusulī Huzūan َ018-106. Küfr etdiklərinə, ayələrimi və peyğəmbərlərimi məsxərəyə qoyduqlarına gِrə budur onların cəzası - Cəhənnəm! ذَلِكَ جَزَاؤُهُمْ جَهَنَّمُ بِمَا كَفَرُوا وَاتَّخَذُوا آيَاتِي وَرُسُلِي هُزُوا ً
'Inna Al-Ladhīna 'Āmanū Wa `Amilū Aş-Şāliĥāti Kānat Lahum Jannātu Al-Firdawsi Nuzulāan َ018-107. İman gətirib yaxşı işlər gِrənlərin mənzili isə Firdovs cənnətləri olacaqdır! إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ كَانَتْ لَهُمْ جَنَّاتُ الْفِرْدَوْسِ نُزُلا ً
Khālidīna Fīhā Lā Yabghūna `Anhā Ĥiwalāan َ018-108. Onlar orada (o cənnətlərdə) əbədi qalıb oradan ayrılmaq (başqa yerə getmək) istəməyəcəklər! خَالِدِينَ فِيهَا لاَ يَبْغُونَ عَنْهَا حِوَلا ً
Qul Law Kāna Al-Baĥru Midādāan Likalimāti Rabbī Lanafida Al-Baĥru Qabla 'An Tanfada Kalimātu Rabbī Wa Law Ji'nā Bimithlihi Madadāan َ018-109. (Ya Rəsulum! Qur´anda buyurulduğu kimi, sizə çox az elm verilmişdir, sِyləyən yəhudilərə) de: "Əgər Rəbbimin sِzlərini yazmaq üçün dərya mürəkkəb olsaydı və bir o qədər də ona əlavə etsəydik, yenə də Rəbbimin sِzləri tükənmədən ِncə onlar tükənərdi!" قُلْ لَوْ كَانَ الْبَحْرُ مِدَادا ً لِكَلِمَاتِ رَبِّي لَنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْلَ أَنْ تَنفَدَ كَلِمَاتُ رَبِّي وَلَوْ جِئْنَا بِمِثْلِه ِِ مَدَدا ً
Qul 'Innamā 'Anā Basharun Mithlukum Yūĥá 'Ilayya 'Annamā 'Ilahukum 'Ilahun Wāĥidun  ۖ  Faman Kāna Yarjū Liqā'a Rabbihi Falya`mal `Amalāan Şāliĥāan Wa Lā Yushrik Bi`ibādati Rabbihi 'Aĥadāan َ018-110. De: "Mən də sizin kimi ancaq bir insanam. Mənə vəhy olunur ki, sizin tanrınız yalnız bir olan Allahdır. Kim Rəbbi ilə qarşılaşacağına (qiyamət günü dirilib haqq-hesab üçün Allahın hüzurunda duracağına) ümid bəsləyirsə (yaxud qiyamətdən qorxursa), yaxşı iş gِrsün və Rəbbinə etdiyi ibadətə heç kəsi şərik qoşmasın!" قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَر ٌ مِثْلُكُمْ يُوحَى إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَهُكُمْ إِلَه ٌ ٌ وَاحِد ٌ  ۖ  فَمَنْ كَانَ يَرْجُوا لِقَاءَ رَبِّه ِِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلا ً صَالِحا ً وَلاَ يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ~ِ أَحَدا ً
Next Sūrah