13) Sūrat Ar-Ra`d

Printed format

13) سُورَة الرَّعد

'Alif-Lām-Mīm-Rā Tilka 'Āyātu Al-Kitābi Wa Al-Ladhī 'Unzila 'Ilayka Min Rabbika Al-Ĥaqqu Wa Lakinna 'Akthara An-Nāsi Lā Yu'uminūna َ013-001. Əlif, Lam, Mim, Pa! Bunlar Kitabın (Qur´anın) ayələridir. Rəbbindən sənə nazil olan (Qur´an) haqdır, lakin insanların (Məkkə müşriklərinin) əksəriyyəti (ona) inanmaz. أَلِف-لَام-مِيم-رَا تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ وَالَّذِي  ۚ  أُنزِلَ إِلَيْكَ مِنْ  ۗ  رَبِّكَ الْحَقُّ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لاَ يُؤْمِنُونَ
Al-Lahu Al-Ladhī Rafa`a As-Samāwāti Bighayri `Amadin Tarawnahā  ۖ  Thumma Astawá `Alá Al-`Arshi  ۖ  Wa Sakhkhara Ash-Shamsa Wa Al-Qamara  ۖ  Kullun Yajrī Li'jalin Musammáan  ۚ  Yudabbiru Al-'Amra Yufaşşilu Al-'Āyāti La`allakum Biliqā'i Rabbikum Tūqinūna َ013-002. Gِrdüyünüz gِyləri dirəksiz olaraq yüksəldən, sonra ərşi yaradıb hِkmü altına alan (ərş üzərində bərqərar olan), müəyyən vaxta (dünyanın axırına - qiyamətə) qədər (səmada) dolanan Günəşi və Ayı ram edən, bütün işləri yoluna qoyan, ayələri müfəssəl izah edən məhz Allahdır. (Bütün bu dəlillərdən sonra) Rəbbinizlə qarşılaşacağınıza (qiyamət günü dirilib haqq-hesab üçün hüzurunda duracağınıza), bəlkə, inanasınız! اللَّهُ الَّذِي رَفَعَ السَّمَاوَاتِ بِغَيْرِ عَمَد ٍ تَرَوْنَهَا  ۖ  ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ  ۖ  وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ  ۖ  كُلّ ٌ يَجْرِي لِأجَل ٍ مُسَمّى Wa Huwa Al-Ladhī Madda Al-'Arđa Wa Ja`ala Fīhā Rawāsiya Wa 'Anhārāan  ۖ  Wa Min Kulli Ath-Thamarāti Ja`ala Fīhā Zawjayni Athnayni  ۖ  Yughshī Al-Layla An-Nahāra  ۚ  'Inna Fī Dhālika La'āyātin Liqawmin Yatafakkarūna َ013-003. Yeri (insanların və başqa canlıların yaşaya bilməsi üçün) dِşəyən (uzadıb genəldən), orada mِhkəm dağlar, çaylar yaradan, bütün meyvələrdən (erkək-dişi, yaxud şirin-acı, turş-meyxoş və s. olmaqla) cüt-cüt yetişdirən, gecəni gündüzlə (gündüzü də gecə ilə) ِrtüb bürüyən Odur. Şübhəsiz ki, bunda (bütün bu deyilənlərdə) düşünən insanlar üçün (Allahın qüdrətini və vəhdaniyyətini sübut edən) neçə-neçə dəlillər vardır! وَهُوَ الَّذِي مَدَّ الأَرْضَ وَجَعَلَ فِيهَا رَوَاسِيَ وَأَنْهَارا ً  ۖ  وَمِنْ كُلِّ الثَّمَرَاتِ جَعَلَ فِيهَا زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ  ۖ  يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهَارَ  ۚ  إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَات ٍ لِقَوْم Wa Fī Al-'Arđi Qiţa`un Mutajāwirātun Wa Jannātun Min 'A`nābin Wa Zar`un Wa Nakhīlun Şinwānun Wa Ghayru Şinwānin Yusqá Bimā'in Wāĥidin Wa Nufađđilu Ba`đahā `Alá Ba`đin Al-'Ukuli  ۚ  'Inna Fī Dhālika La'āyātin Liqawmin Ya`qilūna َ013-004. Yer üzündə bir-birinə yaxın (qonşu) qitələr (münbit, qeyri-münbit, şirin-şoran, dağlıq-aran yerlər, müxtəlif iqlimli torpaq sahələri), eyni su ilə sulanan üzüm bağları, əkinlər, şaxəli-şaxəsiz xurma ağacları vardır. Halbuki Biz yemək baxımından onların birini digərindən üstün tuturuq. Şübhəsiz ki, bunda da anlayıb dərk edən insanlar üçün (Allahın qüdrətinə və vəhdaniyyətinə dəlalət edən) əlamətlər vardır. وَفِي الأَرْضِ قِطَع ٌ مُتَجَاوِرَات ٌ وَجَنَّات ٌ مِنْ أَعْنَاب ٍ وَزَرْع ٌ وَنَخِيل ٌ صِنْوَان ٌ وَغَيْرُ صِنْوَان ٍ يُسْقَى بِمَاء ٍ وَاحِد ٍ وَنُفَضِّلُ بَعْضَهَا عَلَى بَعْض Wa 'In Ta`jab Fa`ajabun Qawluhum 'A'idhā Kunnā Turābāan 'A'innā Lafī Khalqin Jadīdin  ۗ  'Ūlā'ika Al-Ladhīna Kafarū Birabbihim  ۖ  Wa 'Ūlā'ika Al-'Aghlālu Fī 'A`nāqihim  ۖ  Wa 'Ūlā'ika 'Aşĥābu An-Nāri  ۖ  Hum Fīhā Khālidūna َ013-005. (Ya Rəsulum!) Əgər (müşriklərə) təəccüblənirsənsə, əsl təəccübləniləsi (əsl təəccüb doğuran şey) onların: "Biz torpaq olduqdan sonra yenidənmi yaradılacağıq?" - sِyləməsidir. Onlar Rəbbini inkar edənlərdir. Boyunlarında zəncir olanlar da (boyunlarına zəncir vurulacaq kəslər də) onlardır. Onlar cəhənnəmlikdirlər, ِzü də orada əbədi qalacaqlar. وَإِنْ تَعْجَبْ فَعَجَب ٌ قَوْلُهُمْ أَئِذَا كُنَّا تُرَاباً أَئِنَّا لَفِي خَلْق ٍ جَدِيدٍ  ۗ  أُوْلَائِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ  ۖ  وَأُوْلَائِكَ الأَغْلاَلُ فِي أَعْنَاقِهِمْ  ۖ  وَأُوْلَائِكَ أَصْحَابُ ا Wa Yasta`jilūnaka Bis-Sayyi'ati Qabla Al-Ĥasanati Wa Qad Khalat Min Qablihimu Al-Mathulātu  ۗ  Wa 'Inna Rabbaka Ladhū Maghfiratin Lilnnāsi `Alá Žulmihim  ۖ  Wa 'Inna Rabbaka Lashadīdu Al-`Iqābi َ013-006. (Müşriklər) səni tələsdirib (ِzlərinə) yaxşılıqdan əvvəl pislik (Allahın mərhəmətindən qabaq əzabını) istəyirlər. Halbuki onlardan ِncə (Allaha asi olan tayfalar, xalqlar barəsində) bu kimi (ibrətamiz) cəzalar olub keçmişdir. Həqiqətən, Rəbbin insanların zülmünə baxmayaraq onlara qarşı mərhəmət sahibidir. Və şübhəsiz ki, Rəbbinin cəzası da şiddətlidir! وَيَسْتَعْجِلُونَكَ بِالسَّيِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ وَقَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمُ الْمَثُلاَتُ  ۗ  وَإِنَّ رَبَّكَ لَذُو مَغْفِرَة ٍ لِلنَّاسِ عَلَى ظُلْمِهِمْ  ۖ  وَإِنَّ رَبَّكَ لَشَدِيدُ الْعِقَابِ
Wa Yaqūlu Al-Ladhīna Kafarū Lawlā 'Unzila `Alayhi 'Āyatun Min Rabbihi  ۗ  'Innamā 'Anta Mundhirun  ۖ  Wa Likulli Qawmin Hādin َ013-007. Kafir olanlar: "Məgər ona Rəbbindən bir mِ´cüzə endirilməli deyildimi?" - deyirlər. Sən ancaq (insanları Allahın əzabı ilə) qorxudansan. Hər tayfanın (doğru yol gِstərən) bir rəhbəri (peyğəmbəri) vardır! وَيَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْلاَ أُنزِلَ عَلَيْهِ آيَة ٌ مِنْ رَبِّهِ~ِ  ۗ  إِنَّمَا أَنْتَ مُنذِر ٌ  ۖ  وَلِكُلِّ قَوْمٍ هَاد ٍ
Al-Lahu Ya`lamu Mā Taĥmilu Kullu 'Unthá Wa Mā Taghīđu Al-'Arĥāmu Wa Mā Tazdādu  ۖ  Wa Kullu Shay'in `Indahu Bimiqdārin َ013-008. Allah hər bir dişi məxluqun (bətnində) nə daşıdığını (oğlan, yaxud qız doğacağını), bətnlərin nəyi əskildib, nəyi artıracağını (qadınların bari-həmlini doqquz aydan tez, yaxud gec yerə qoyacağını, doğulacaq uşağın sağlam və xəstə olacağını, çox, yaxud az yaşayacağını) bilir. Hər şey Onun yanında müəyyən bir ِlçü ilədir. (Hamının ruzisi əzəldən müəyyən edilmişdir. Hər kəsin iste´dadı, qabiliyyəti ِz-ِzünə artıb-əskilməz. Allahın bilmədiyi heç bir şey yoxdur. ) اللَّهُ يَعْلَمُ مَا تَحْمِلُ كُلُّ أُنثَى وَمَا تَغِيضُ الأَرْحَامُ وَمَا تَزْدَادُ  ۖ  وَكُلُّ شَيْءٍ عِنْدَه ُُ بِمِقْدَار ٍ
`Ālimu Al-Ghaybi Wa Ash-Shahādati Al-Kabīru Al-Muta`ālī َ013-009. O, qeybi də, aşkarı da biləndir, (hər şeydən) bِyükdür, ucadır! (Allah eyibsizdir, nِqsansızdır. Onun heç bir şəriki yoxdur!) عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ الْكَبِيرُ الْمُتَعَالِي
Sawā'un Minkum Man 'Asarra Al-Qawla Wa Man Jahara Bihi Wa Man Huwa Mustakhfin Bil-Layli Wa Sāribun Bin-Nahāri َ013-010. Sizdən sِzünü gizlədən də, onu açıq deyəndə, gecənin qoynunda gizlənən də, gündüz aşkar gəzib dolanan da (Allah üçün) eynidir. (Allah kimin nə etdiyini bilir. Heç bir şey Ondan gizli qalmaz). سَوَاء ٌ مِنْكُمْ مَنْ أَسَرَّ الْقَوْلَ وَمَنْ جَهَرَ بِه ِِ وَمَنْ هُوَ مُسْتَخْف ٍ بِاللَّيْلِ وَسَارِب ٌ بِالنَّهَارِ
Lahu Mu`aqqibātun Min Bayni Yadayhi Wa Min Khalfihi Yaĥfažūnahu Min 'Amri Al-Lahi  ۗ  'Inna Al-Laha Lā Yughayyiru Mā Biqawmin Ĥattá Yughayyirū Mā Bi'anfusihim  ۗ  Wa 'Idhā 'Arāda Al-Lahu Biqawmin Sū'āan Falā Maradda Lahu  ۚ  Wa Mā Lahum Min Dūnihi Min Wa A- َ013-011. (İnsan üçün) onu ِndən və arxadan tə´qib edənlər (mələklər) vardır. Onu (insanı) Allahın əmri ilə qoruyurlar. Hər hansı bir tayfa ِz tِvrünü (nəfsində olanları) dəyişmədikcə (pozmadıqca), Allah da onun tِvrünü (onda olanları, onun əhvalını) dəyişməz. Əgər Allah hər hansı bir qِvmə bir pislik yetirmək istəsə, onun qarşısı heç cür alına biməz və Ondan başqa onların heç bir hamisi də olmaz. لَه ُُ مُعَقِّبَات ٌ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِه ِِ يَحْفَظُونَه ُُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ  ۗ  إِنَّ اللَّهَ لاَ يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنفُسِهِمْ  ۗ  وَإِذَا أَرَادَ اللَّهُ بِقَوْم ٍ Huwa Al-Ladhī Yurīkumu Al-Barqa Khawfāan Wa Ţama`āan Wa Yunshi'u As-Saĥāba Ath-Thiqāla َ013-012. Sizə qorxu və ümid (bir tərəfdən ildırımın verəcəyi tələfatdan qorxmaq, digər tərəfdən də yağış istəmək) məqsədilə şimşək gِstərən, (yağışla yüklənmiş) ağır buludları yaradan da Odur. هُوَ الَّذِي يُرِيكُمُ الْبَرْقَ خَوْفا ً وَطَمَعا ً وَيُنْشِئُ السَّحَابَ الثِّقَالَ
Wa Yusabbiĥu Ar-Ra`du Biĥamdihi Wa Al-Malā'ikatu Min Khīfatihi Wa Yursilu Aş-Şawā`iqa Fayuşību Bihā Man Yashā'u Wa Hum Yujādilūna Fī Al-Lahi Wa Huwa Shadīdu Al-Miĥāli َ013-013. Gِy gurultusu Onun şə´ninə tə´riflər deyir, mələklər də (Allahın) qorxusundan (Onu ِyüb mədh edirlər). O, ildırımlar gِndərib (kafirlər) Allah barəsində mübahisə edərkən onlarla istədiyini vurar. Allahın cəzası şiddətlidir! (Allah yenilməz qüvvət sahibidir!) وَيُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِه ِِ وَالْمَلاَئِكَةُ مِنْ خِيفَتِه ِِ وَيُرْسِلُ الصَّوَاعِقَ فَيُصِيبُ بِهَا مَنْ يَشَاءُ وَهُمْ يُجَادِلُونَ فِي اللَّهِ وَهُوَ شَدِيدُ الْمِحَالِ
Lahu Da`watu Al-Ĥaqqi Wa  ۖ  Al-Ladhīna Yad`ūna Min Dūnihi Lā Yastajībūna Lahum Bishay'in 'Illā Kabāsiţi Kaffayhi 'Ilá Al-Mā'i Liyablugha Fāhu Wa Mā Huwa Bibālighihi  ۚ  Wa Mā Du`ā'u Al-Kāfirīna 'Illā Fī Đalālin َ013-014. Haqq olan (qəbul edilən) dua yalnız Ona (Allaha) olan duadır. Ondan başqasına edilən dualar (Ondan qeyrisinə ibadət edənlərin duaları) qəbul olunmaz (bütlər, tanrılar onların dualarını əsla eşitməzlər). (Müşriklərin vəziyyəti quyu üstündə duraraq) ağzına su gəlmək üçün iki ovcunu açan (dili və əlləri ilə quyuya işarə edərək ovcunun su ilə dolmasını gِzləyən), lakin (quyu heç bir şey anlamadığı üçün) suyun ona yetişmədiyi adamın vəziyyətinə bənzəyir. (Bütlər də belədir, çünki onlar gِrməz, eşitməz və dərk etməzlər). Kafirlərin duası zəlalətdən (puç, mə´nasız sِzlərdən) başqa bir şey deyildir! لَه ُُ دَعْوَةُ الْحَقِّ  ۖ  وَالَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ لاَ يَسْتَجِيبُونَ لَهُمْ بِشَيْء ٍ إِلاَّ كَبَاسِطِ كَفَّيْهِ إِلَى الْمَاءِ لِيَبْلُغَ فَاه Wa Lillahi Yasjudu Man As-Samāwāti Wa Al-'Arđi Ţaw`āan Wa Karhāan Wa Žilāluhum Bil-Ghudūwi Wa Al-'Āşāli َ013-015. Gِylərdə və yerdə kim varsa, (ِzləri də), kِlgələri də səhər-axşam istər-istəməz Allaha səcdə edər! (Yer üzündəki mِ´minlər sidqi-ürəkdən, kafirlər və münafiqlər isə ürəkdən istəməyərək, lakin dünyada müəyyən bir mənfəət əldə etmək xatirinə və ya kiminsə, nəyinsə qorxusundan Allaha səcdə edərlər!) وَلِلَّهِ يَسْجُدُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ طَوْعا ً وَكَرْها ً وَظِلاَلُهُمْ بِالْغُدُوِّ وَالآصَالِ
Qul Man Rabbu As-Samāwāti Wa Al-'Arđi Quli Al-Lahu  ۚ  Qul 'Afāttakhadhtum Min Dūnihi 'Awliyā'a Lā Yamlikūna Li'nfusihim Naf`āan Wa Lā Đarrāan  ۚ  Qul Hal Yastawī Al-'A`má Wa Al-Başīru 'Am Hal Tastawī Až-Žulumātu Wa An-Nūr  ۗ  'Am Ja`alū Lillahi Shurakā'a Khalaqū Kakhalqihi Fatashābaha Al-Khalqu `Alayhim  ۚ  Quli Al-Lahu Khāliqu Kulli Shay'in Wa Huwa Al-Wāĥidu Al-Qahhāru َ013-016. (Ya Rəsulum!) De: "Gِylərin və yerin Rəbbi kimdir?" (Kafirlər bu sualın qarşısında aciz qaldıqda) de: "Allahdır!" De: "Belə olduqda, Onu qoyub ِzlərinə nə bir xeyir, nə də bir zərər verə bilənlərimi (bütləri, tanrılarımı) ِzünüzə dost (hami) edirsiniz?!" De: "Heç korla gِrən (kafirlə mِ´min) və ya zülmətlə nur (küfrlə iman) eyni ola bilərmi?! Yoxsa onlar (müşriklər) Allaha Onun yaratdığı kimi yaradan şəriklər qərar verdilər və onların nəzərincə bu yaratma bir-birinə bənzər gِründü?!" De: "Allah hər şeyin xaliqidir. O birdir, qəhr edəndir (hər şeyə gücü yetən, hər şeyə qalib gələndir!)" قُلْ مَنْ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ قُلِ اللَّهُ  ۚ  قُلْ أَفَاتَّخَذْتُمْ مِنْ دُونِهِ~ِ أَوْلِيَاءَ لاَ يَمْلِكُونَ لِأنفُسِهِمْ نَفْعا ً وَلاَ ضَرّا ً &nbs
'Anzala Mina As-Samā'i Mā'an Fasālat 'Awdiyatun Biqadarihā Fāĥtamala As-Saylu Zabadāan Rābīāan  ۚ  Wa Mimmā Yūqidūna `Alayhi Fī An-Nāri Abtighā'a Ĥilyatin 'Aw Matā`in Zabadun Mithluhu  ۚ  Kadhālika Yađribu Al-Lahu Al-Ĥaqqa Wa Al-Bāţila  ۚ  Fa'ammā Az-Zabadu Fayadh/habu Jufā'an  ۖ  Wa 'Ammā Mā Yanfa`u An-Nāsa Fayamkuthu Fī Al-'Arđi  ۚ  Kadhālika Yađribu Al-Lahu Al-'Amthāla َ013-017. Allah gِydən bir yağmur endirdi, vadilər ِz tutumlarına gِrə onunla dolub daşdı. (Sudan əmələ gələn) sel, üstünə çıxan bir kِpünü alıb apardı. (Haqq din olan islam insanlara, torpağa həyat verən suya, müşriklərin e´tiqadı isə boş kِpüyə bənzər). Bəzək şeyləri və ya əşya (qab-qacaq) düzəltmək məqsədilə insanların od üzərində qızdırıb əritdikləri (qızıl, gümüş və s. filizlərin) üstündə də buna bənzər bir kِpük vardır. Allah haqq ilə batili (sizdən ِtrü) ayırd etmək üçün belə misallar çəkir. Kِpük heç bir şey olmadığı üçün uçub gedər. İnsanlara fayda verən bir şey isə yer üzündə qalar. Allah belə misallar çəkir! أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاء ً فَسَالَتْ أَوْدِيَة ٌ بِقَدَرِهَا فَاحْتَمَلَ السَّيْلُ زَبَدا ً رَابِيا ً  ۚ  وَمِLilladhīna Astajābū Lirabbihimu Al-Ĥusná Wa  ۚ  Al-Ladhīna Lam Yastajībū Lahu Law 'Anna Lahum Mā Fī Al-'Arđi Jamī`āan Wa Mithlahu Ma`ahu Lāftadaw Bihi  ۚ  'Ūlā'ika Lahum Sū'u Al-Ĥisābi Wa Ma'wāhum Jahannamu  ۖ  Wa Bi'sa Al-Mihādu َ013-018. Rəbbinin də´vətini qəbul edənləri (Allaha və Onun Peyğəmbərinə itaət edənləri) ən gِzəl ne´mət (Cənnət) gِzləyir. Rəbbinin də´vətini qəbul etməyənlər isə yer üzündə olan hər şeyə (bütün sərvətə), üstəlik bir qədərinə də malik olsaydılar, onu (Allahın əzabından qurtarmaq üçün) fidyə verərdilər (lakin kafirlərdən heç bir fidyə qəbul olunmaz). Onları çox pis (çətin) bir haqq-hesab gِzləyir (heç bir günahları bağışlanmaz). Onların məskəni Cəhənnəmdir. O necə də pis yerdir! لِلَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِرَبِّهِمُ الْحُسْنَى  ۚ  وَالَّذِينَ لَمْ يَسْتَجِيبُوا لَه ُُ لَوْ أَنَّ لَهُمْ مَا فِي الأَرْضِ جَمِيعا ً وَمِثْلَه ُُ مَعَهُ لاَفْتَدَوْا بِهِ~ِ  ۚ  أُوْلَائِكَ لَهُمْ سُو 'Afaman Ya`lamu 'Annamā 'Unzila 'Ilayka Min Rabbika Al-Ĥaqqu Kaman Huwa 'A`má  ۚ  'Innamā Yatadhakkaru 'Ū Al-'Albābi َ013-019. (Ya Rəsulum!) Rəbbindən sənə nazil edilənin (Qur´anın) haqq olduğunu bilən kimsə (haqqı gِrməyən) korla eyni ola bilərmi? Yalnız ağıl sahibləri ِyüd-nəsihət qəbul edərlər! أَفَمَنْ يَعْلَمُ أَنَّمَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ الْحَقُّ كَمَنْ هُوَ أَعْمَى  ۚ  إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُوْلُوا الأَلْبَابِ
Al-Ladhīna Yūfūna Bi`ahdi Al-Lahi Wa Lā Yanquđūna Al-Mīthāqa َ013-020. O kəslər ki, Allaha (yalnız Ona ibadət edəcəkləri barədə) verdikləri və´di yerinə yetirir və əhdi pozmurlar. الَّذِينَ يُوفُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَلاَ يَنقُضُونَ الْمِيثَاقَ
Wa Al-Ladhīna Yaşilūna Mā 'Amara Al-Lahu Bihi 'An Yūşala Wa Yakhshawna Rabbahum Wa Yakhāfūna Sū'a Al-Ĥisābi َ013-021. O kəslər ki, Allahın birləşdirilməsini əmr etdiyi şeyləri birləşdirir (qohumluq əlaqələrini qoruyub saxlayır, mِ´minlərə hِrmət edir), Rəbbindən və (qiyamət günü çəkiləcək) pis haqq-hesabdan qorxurlar. وَالَّذِينَ يَصِلُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ~ِ أَنْ يُوصَلَ وَيَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَيَخَافُونَ سُوءَ الْحِسَابِ
Wa Al-Ladhīna Şabarū Abtighā'a Wajhi Rabbihim Wa 'Aqāmū Aş-Şalāata Wa 'Anfaqū Mimmā Razaqnāhum Sirrāan Wa `Alāniyatan Wa Yadra'ūna Bil-Ĥasanati As-Sayyi'ata 'Ūlā'ika Lahum `Uq Ad-Dāri َ013-022. Və o kəslər ki, Rəbbinin razılığını qazanmaq üçün (bu yolda bütün əziyyətlərə) səbr edir, (vaxtlı-vaxtında, lazımınca) namaz qılır, onlara verdiyimiz ruzidən (yoxsullara, ehtiyacı olanlara) gizli və aşkar xərcləyir, pisliyin qarşısını yaxşılıq etməklə alırlar (pisliyin əvəzində yaxşılıq edirlər) - məhz onları (gِzəl) axirət yurdu - وَالَّذِينَ صَبَرُوا ابْتِغَاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلاَةَ وَأَنفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرّا ً وَعَلاَنِيَة ً وَيَدْرَءُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ أُوْلَائِكَ لَهُمْ عُقْبَى Jannātu `Adnin Yadkhulūnahā Wa Man Şalaĥa Min 'Ābā'ihim Wa 'Azwājihim Wa Dhurrīyātihim Wa  ۖ  Al-Malā'ikatu Yadkhulūna `Alayhim Min Kulli Bābin َ013-023. ضzlərinin, həmçinin əməlisaleh ataları, ِvrətləri və ِvladlarının daxil olacaqları Ədn cənnətləri gِzləyir. Mələklər də hər bir qapıdan (cənnət qapılarından) daxil olub (onlara): جَنَّاتُ عَدْن ٍ يَدْخُلُونَهَا وَمَنْ صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ  ۖ  وَالْمَلاَئِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِمْ مِنْ كُلِّ بَاب ٍ
Salāmun `Alaykum Bimā Şabartum  ۚ  Fani`ma `Uq Ad-Dāri َ013-024. (Dünyada Allah yolunda bütün çətinliklərə) səbr etdiyinizə gِrə sizə salam olsun! Axirət yurdu (Cənnət) nə gِzəldir! - deyəcəklər. سَلاَمٌ عَلَيْكُمْ بِمَا صَبَرْتُمْ  ۚ  فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ
Wa Al-Ladhīna Yanquđūna `Ahda Al-Lahi Min Ba`di Mīthāqihi Wa Yaqţa`ūna Mā 'Amara Al-Lahu Bihi 'An Yūşala Wa Yufsidūna Fī  ۙ  Al-'Arđi 'Ūlā'ika Lahumu Al-La`natu Wa Lahum Sū'u Ad-Dāri َ013-025. Allahla əhd bağladıqdan sonra onu pozanlar, Allahın birləşdirilməsini əmr etdiyi şeyləri (qohumluq əlaqələrini) qıranlar, yer üzündə fitnə-fəsad tِrədənlər isə lə´nətə düçar olacaqlar. Onları pis yurd (Cəhənnəm, o biri dünyanın pislikləri) gِzləyir. وَالَّذِينَ يَنقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِه ِِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ~ِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الأَرْضِ  ۙ  أُوْلَائِكَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّار<
Al-Lahu Yabsuţu Ar-Rizqa Liman Yashā'u Wa Yaqdiru  ۚ  Wa Fariĥū Bil-Ĥayāati Ad-Dunyā Wa Mā Al-Ĥayāatu Ad-Dunyā Fī Al-'Ākhirati 'Illā Matā`un َ013-026. Allah istədiyi bəndənin ruzisi bol da edər, azaldar da. (Məkkəlilər) dünya həyatı (bol ruzi) ilə sevindilər. Halbuki dünya həyatı (ne´məti) axirət həyatı (ne´məti) ilə müqayisədə çox cüz´i (əhəmiyyətsiz) bir şeydir (dünya ne´məti müvəqqəti, axirət ne´məti isə əbədidir). اللَّهُ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَاءُ وَيَقْدِرُ  ۚ  وَفَرِحُوا بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا فِي الآخِرَةِ إِلاَّ مَتَاع ٌ
Wa Yaqūlu Al-Ladhīna Kafarū Lawlā 'Unzila `Alayhi 'Āyatun Min Rabbihi  ۗ  Qul 'Inna Al-Laha Yuđillu Man Yashā'u Wa Yahdī 'Ilayhi Man 'Anāba َ013-027. Kafir olanlar: "Məgər Rəbbindən ona bir mِ´cüzə endirilməli deyildimi?" - deyirlər. (Ya Rəsulum!) De: "Allah istədiyini (haqq yoldan) sapdırır. Tِvbə edən (Allahın itaətinə qayıdan) şəxsi isə ضz hidayətinə (ضzünün doğru yolu olan islam dininə) qovuşdurur". وَيَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْلاَ أُنزِلَ عَلَيْهِ آيَة ٌ مِنْ رَبِّه ِِ  ۗ  قُلْ إِنَّ اللَّهَ يُضِلُّ مَنْ يَشَاءُ وَيَهْدِي إِلَيْهِ مَنْ أَنَابَ
Al-Ladhīna 'Āmanū Wa Taţma'innu Qulūbuhum Bidhikri Al-Lahi  ۗ  'Alā Bidhikri Al-Lahi Taţma'innu Al-Qulūbu َ013-028. O kəslər ki, Allaha iman gətirmiş və qəlbləri Allahı zikr etməklə aram tapmışdır. Bilin ki, qəlblər (mِ´minlərin ürəkləri) yalnız Allahı zikr etməklə aram tapar! الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللَّهِ  ۗ  أَلاَ بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ
Al-Ladhīna 'Āmanū Wa `Amilū Aş-Şāliĥāti Ţūbá Lahum Wa Ĥusnu Ma'ābin َ013-029. İman gətirib yaxşı işlər gِrənlərin xoş halına! (Onları) gِzəl bir sığınacaq (Cənnət gِzləyir)! الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ طُوبَى لَهُمْ وَحُسْنُ مَآب ٍ
Kadhālika 'Arsalnāka Fī 'Ummatin Qad Khalat Min Qablihā 'Umamun Litatluwa `Alayhimu Al-Ladhī 'Awĥaynā 'Ilayka Wa Hum Yakfurūna Bir-Raĥmani  ۚ  Qul Huwa Rabbī Lā 'Ilāha 'Illā Huwa `Alayhi Tawakkaltu Wa 'Ilayhi Matābi َ013-030. (Ya Rəsulum! Səndən əvvəl peyğəmbərlər gِndərdiyimiz kimi) səni də ِzündən əvvəl çoxlu ümmətlər gəlib-getmiş bir ümmətə Peyğəmbər gِndərdik ki, onlar Rəhmanı (Allahı) inkar etdikləri halda, sənə vəhy etdiyimiz (Qur´anı) onlara oxuyasan. De: "O (Rəhman) mənim Rəbbimdir. Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur. Mən ancaq Ona təvəkkül etdim. Axır dِnüşüm (və ya tِvbəm) də yalnız Onadır!" كَذَلِكَ أَرْسَلْنَاكَ فِي أُمَّة ٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهَا أُمَم ٌ لِتَتْلُوَ عَلَيْهِمُ الَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ وَهُمْ يَكْفُرُونَ بِالرَّحْمَنِ  ۚ  قُلْ هُوَ رَبِّي لاَ إِلَهَ~َ إِلاَّ هُوَ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَإِلَيْهِ مَتَابِ
Wa Law 'Anna Qur'ānāan Suyyirat Bihi Al-Jibālu 'Aw Quţţi`at Bihi Al-'Arđu 'Aw Kullima Bihi Al-Mawtá  ۗ  Bal Lillahi Al-'Amru Jamī`āan  ۗ  'Afalam Yay'asi Al-Ladhīna 'Āmanū 'An Law Yashā'u Al-Lahu Lahadá An-Nāsa Jamī`āan  ۗ  Wa Lā Yazālu Al-Ladhīna Kafarū Tuşībuhum Bimā Şana`ū Qāri`atun 'Aw Taĥullu Qarībāan Minrihim Ĥattá Ya'tiya Wa`du Al-Lahi  ۚ  'Inna Al-Laha Lā Yukhlifu Al-Mī`āda َ013-031. Əgər Qur´anla dağlar hərəkətə gətirilsə, yaxud yer parçalansa və ya ِlülər danışsaydılar (onlar yenə də iman gətirməzdilər). (Və ya əgər aləmdə bir kitab olsaydı və onun səbəbi ilə dağlar yerindən qopardılıb hərəkətə gətirilsə, yaxud yer parçalansa və ya ِlülər dirilib danışsaydılar, o kitab mütləq bu Qur´an olardı). Bütün işlər yalnız Allahın ixtiyarındadır. Məgər iman gətirənlərə bəlli olmadımı ki, əgər Allah diləsəydi, bütün insanları hidayətə (doğru yola) yِnəldərdi? (Və ya mِ´minlər kafirlərin iman gətirmələrindən ümidlərini üzüb bilmədilərmi ki, doğru yolu tutmaq da, ondan çıxmaq da Allahın əlindədir?). Kafirlərə gəldikdə Allahın və´di (Məkkənin fəthi) yerinə yetənədək etdikləri əmələ gِrə onlara bir bəla üz verməkdə davam edəcək, yaxud yurdlarının yanında dayanıb duracaqdır. (Və ya: "Ya Rəsulum! Sən ِz əshabən və ordunla onların yurdunun yaxınlığında dayanıb duracaqsan"). Həqiqətən, Allah ضz və´dinə xilaf çıxmaz! وَلَوْ أَنَّ قُرْآنا ً سُيِّرَتْ بِهِ الْجِب
Wa Laqadi Astuhzi'a Birusulin Min Qablika Fa'amlaytu Lilladhīna Kafarū Thumma 'Akhadhtuhum  ۖ  Fakayfa Kāna `Iqābi َ013-032. (Ya Rəsulum!) Səndən əvvəl gəlib-gedən peyğəmbərlərə də istehza edilmişdi. Mən kafirlərə mِhlət verdim, sonra isə onları (əzabla) yaxaladım. Mənim onları cəzalandırmağım necə (də dəhşətli) idi! (Bir gِrəydin onlara nə dəhşətli əzab verdim!) وَلَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُل ٍ مِنْ قَبْلِكَ فَأَمْلَيْتُ لِلَّذِينَ كَفَرُوا ثُمَّ أَخَذْتُهُمْ  ۖ  فَكَيْفَ كَانَ عِقَابِ
'Afaman Huwa Qā'imun `Alá Kulli Nafsin Bimā Kasabat  ۗ  Wa Ja`alū Lillahi Shurakā'a Qul Sammūhum  ۚ  'Am Tunabbi'ūnahu Bimā Lā Ya`lamu Fī Al-'Arđi 'Am Bižāhirin Mina Al-Qawli  ۗ  Bal Zuyyina Lilladhīna Kafarū Makruhum Wa Şuddū `Ani As-Sabīli  ۗ  Wa Man Yuđlili Al-Lahu Famā Lahu Min Hādin َ013-033. Hər bir kəsin (dünyada yaxşıdan, pisdən) nə qazandığına nəzarət edən Allah bunu bacarmayan bütlər kimidirmi?! (Əsla yox!) (Bununla belə, müşriklər gِtürüb) Allaha (cürbəcür) şəriklər qoşdular. (Ya Rəsulum!) De: "Bunlara bir ad verin gِrək! (Axı onlar kimdirlər, nəçidirlər?) Yoxsa Allaha yer üzündə (ِzünə şərik) bilmədiyi bir şeyimi xəbər verirsiniz? Yaxud sِzün zahirinə uyub (belə həqiqətdən uzaq şeyləri) deyirsiniz? Xeyr, kafirlərə ِz hiylələri (iftiraları, Allaha qarşı uydurub düzəltdikləri yalanlar) gِzəl gِstərildi və onlar (haqq) yoldan dِndərildilər. Əslində, Allahın zəlalətə saldığı kimsəyə doğru yolu gِstərən olmaz. أَفَمَنْ هُوَ قَائِمٌ عَلَى كُلِّ نَفْس ٍ بِمَا كَسَبَتْ  ۗ  وَجَعَلُوا لِلَّهِ شُرَكَاءَ قُلْ سَمُّوهُمْ  ۚ  أَمْ تُنَبِّئُونَه ُُ بِمَا لاَ يَعْلَمُ فِي الأَرْضِ أَمْ بِظَاهِر ٍ مِنَ الْقَوْلِ  ۗ  بَلْ زُيِّنَ لِ
Lahum `Adhābun Al-Ĥayāati Ad-Dunyā  ۖ  Wa La`adhābu Al-'Ākhirati 'Ashaqqu  ۖ  Wa Mā Lahum Mina Al-Lahi Min Wāqin َ013-034. Onlar dünyada əzaba düçar olacaqlar. Axirət əzabı isə daha məşəqqətlidir. Onları Allahdan (Allahın əzabından) qurtaran olmaz. لَهُمْ عَذَاب ٌ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا  ۖ  وَلَعَذَابُ الآخِرَةِ أَشَقُّ  ۖ  وَمَا لَهُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَاق ٍ
Mathalu Al-Jannati Allatī Wu`ida Al-Muttaqūna  ۖ  Tajrī Min Taĥtihā Al-'Anhāru  ۖ  'Ukuluhā Dā'imun Wa Žilluhā  ۚ  Tilka `Uq Al-Ladhīna Attaqaw  ۖ  Wa `Uq Al-Kāfirīna An-Nāru َ013-035. Allahdan qorxub pis əməllərdən çəkinənlərə (mِ´minlərə) və´d edilən Cənnətin vəsfi belədir: (ağacları) altından çaylar axar, yeməkləri də, kِlgələri də daimidir. Bu, Allahdan qorxub pis əməllərdən çəkinənlərin aqibətidir. Kafirlərin aqibəti isə Cəhənnəmdir! مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ  ۖ  تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الأَنْهَارُ  ۖ  أُكُلُهَا دَائِم ٌ وَظِلُّهَا  ۚ  تِلْكَ عُقْبَى الَّذِينَ اتَّقَوا  ۖ  وَعُقْبَى الْكَافِرِينَ الWa Al-Ladhīna 'Ātaynāhumu Al-Kitāba Yafraĥūna Bimā 'Unzila  ۖ  'Ilayka Wa Mina Al-'Aĥzābi Man Yunkiru  ۚ  Ba`đahu Qul 'Innamā 'Umirtu 'An 'A`buda Al-Laha Wa Lā 'Ushrika  ۚ  Bihi 'Ilayhi 'Ad`ū Wa 'Ilayhi Ma'ābi َ013-036. Kitab verdiklərimiz (kitab əhlinin sənə iman gətirənləri) sənə nazil etdiyimizə (Qur´ana) sevinirlər. (Yəhudilərdən və xaçpərəstlərdən sənə qarşı ədavət bəsləyən) elə firqələr də vardır ki, onun (Qur´anın) bir qismini inkar edirlər. (Ya Rəsulum!) De: "Mənə Allaha ibadət etmək, Ona şərik qoşmamaq əmr olunmuşdur. Mən (insanları yalnız) Ona (ibadət etməyə) də´vət edirəm və mənim axır dِnüşüm də yalnız Onadır!" (Məhz Onun hüzuruna qayıdacağam!) وَالَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَفْرَحُونَ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْكَ  ۖ  وَمِنَ الأَحْزَابِ مَنْ يُنكِرُ بَعْضَه ُُ  ۚ  قُلْ إِنَّمَا أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ وَلاَ أُشْ Wa Kadhalika 'Anzalnāhu Ĥukmāan `Arabīyāan  ۚ  Wa La'ini Attaba`ta 'Ahwā'ahum Ba`damā Jā'aka Mina Al-`Ilmi Mā Laka Mina Al-Lahi Min Wa Līyin Wa Lā Wāqin َ013-037. (Ya Rəsulum!) Beləliklə, Biz onu (Qur´anı) ərəbcə bir hِkm olaraq (insanlar arasında onunla hِkm etmək üçün) nazil etdik. Əgər sənə (vəhylə) gələn elmdən (Qur´andan) sonra (kafirlərin) nəfslərinin istəklərinə (puç arzularına) uysan, səni Allahın əzabından qoruyan və qurtaran olmaz! (Və ya: Sənin Allah tərəfindən nə bir dostun, nə də bir qoruyucun olar!) وَكَذَلِكَ أَنزَلْنَاه ُُ حُكْماً عَرَبِيّا ً  ۚ  وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُمْ بَعْدَمَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ مَا لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيّ ٍ وَلاَ وَاق ٍ
Wa Laqad 'Arsalnā Rusulāan Min Qablika Wa Ja`alnā Lahum 'Azwājāan Wa Dhurrīyatan  ۚ  Wa Mā Kāna Lirasūlin 'An Ya'tiya Bi'āyatin 'Illā Bi'idhni Al-Lahi  ۗ  Likulli 'Ajalin Kitābun َ013-038. (Ya Rəsulum!) Biz səndə əvvəl də Peyğəmbərlər gِndərdik, onlara zِvcələr, ِvladlar verdik. Allahın izni olmadıqca heç bir peyğəmbər heç bir mِ´cüzə gətirə bilməz. Hər dِvrün bir kitabı (lِvhi-məhfuzda yazılmış hِkmü) var. (İlahi kitablardan hər birinin ِz nazil olma vaxtı var. Bunlar zamanın, dِvrün tələbinə və ehtiyacına gِrədir). وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلا ً مِنْ قَبْلِكَ وَجَعَلْنَا لَهُمْ أَزْوَاجا ً وَذُرِّيَّة ً  ۚ  وَمَا كَانَ لِرَسُولٍ أَنْ يَأْتِيَ بِآيَة ٍ إِلاَّ بِإِذْنِ اللَّهِ  ۗ  لِكُلِّ أَجَل ٍ كِتَاب ٌ
Yamĥū Al-Lahu Mā Yashā'u Wa Yuthbitu  ۖ  Wa `Indahu 'Ummu Al-Kitābi َ013-039. Allah (həmin kitabdan) istədiyi şeyi məhv edər, istədiyini də sabit saxlayar (bəndələrinə aid hər hansı bir hِkmü ləğv edib başqası ilə dəyişər və ya onu olduğu kimi saxlayar). Kitabın əsli (lِvhi-məhfuz) Onun yanındadır. يَمْحُوا اللَّهُ مَا يَشَاءُ وَيُثْبِتُ  ۖ  وَعِنْدَهُ~ُ أُمُّ الْكِتَابِ
Wa 'In Mā Nuriyannaka Ba`đa Al-Ladhī Na`iduhum 'Aw Natawaffayannaka Fa'innamā `Alayka Al-Balāghu Wa `Alaynā Al-Ĥisābu َ013-040. Onlara və´d etdiyimizin (əzabın) bir qismini sənə gِstərsək də və ya (ondan qabaq) səni ِldürsək də (ضz dərgahımıza gِtürsək də, fərq etməz). Sənin vəzifən ancaq (dini) təbliğ etməkdir. Haqq-hesab çəkmək isə Bizə aiddir! وَإِنْ مَا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ الَّذِي نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِنَّمَا عَلَيْكَ الْبَلاَغُ وَعَلَيْنَا الْحِسَابُ
'Awalam Yaraw 'Annā Na'tī Al-'Arđa Nanquşuhā Min 'Aţrāfihā Wa  ۚ  Allāhu Yaĥkumu Lā Mu`aqqiba Liĥukmihi  ۚ  Wa Huwa Sarī`u Al-Ĥisābi َ013-041. Məgər onlar (kafirlər) Bizim (hِkmümüzlə, qüdrətimizlə) yer üzünə gəlib onu (müxtəlif) tərəflərindən əskiltdiyimizi (müsəlmanların get-gedə onların torpaqlarını fəth etdiklərini) gِrmürlərmi? Hِkm edən Allahdır. Heç kəs Onun hِkmünü dəf edə bilməz. (Allah) tezliklə haqq-hesab çəkəndir! أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّا نَأْتِي الأَرْضَ نَنْقُصُهَا مِنْ أَطْرَافِهَا  ۚ  وَاللَّهُ يَحْكُمُ لاَ مُعَقِّبَ لِحُكْمِه ِِ  ۚ  وَهُوَ سَرِيعُ الْحِسَابِ
Wa Qad Makara Al-Ladhīna Min Qablihim Falillāhi Al-Makru Jamī`āan  ۖ  Ya`lamu Mā Taksibu Kullu Nafsin  ۗ  Wa Saya`lamu Al-Kuffāru Liman `Uq Ad-Dāri َ013-042. Onlardan əvvəlkilər də (ümmətlər, tayfalar da Allahın peyğəmbərinə qarşı) tələ qururdular. Bütün hiylələrin (məkrlərin) cəzasını ancaq Allah verəcəkdir. (Allah) hər kəsin (dünyada) nə qazandığını (bütün yaxşı və pis əməllərini) bilir. Kafirlər axirət yurdunun (o dünyanın gِzəl aqibətini) kimin olacağını biləcəklər! وَقَدْ مَكَرَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَلِلَّهِ الْمَكْرُ جَمِيعا ً  ۖ  يَعْلَمُ مَا تَكْسِبُ كُلُّ نَفْس ٍ  ۗ  وَسَيَعْلَمُ الْكُفَّارُ لِمَنْ عُقْبَى الدَّارِ
Wa Yaqūlu Al-Ladhīna Kafarū Lasta Mursalāan  ۚ  Qul Kafá Bil-Lahi Shahīdāan Baynī Wa Baynakum Wa Man `Indahu `Ilmu Al-Kitābi َ013-043. (Ya Rəsulum!) Kafirlər: "Sən peyğəmbər deyilsən!" - deyirlər. (Onlara) belə cavab ver: "Mənimlə sizin aranızda (doğruluğuma) Allahın və kitabı bilənlərin (Tِvratı, İncili bilən mِ´min yəhudi və xaçpərəstlərin, yaxud Qur´ana bələd olan mِ´min müsəlmanların və ya lِvhi-məhfuzdan xəbərdar olan Cəbrailin) şahid olması yetər!" وَيَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَسْتَ مُرْسَلا ً  ۚ  قُلْ كَفَى بِاللَّهِ شَهِيدا ً بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَمَنْ عِنْدَه ُُ عِلْمُ الْكِتَابِ
Next Sūrah