Sab baĥa Lillahi Mā Fī A s-Samāwā ti Wa Mā Fī A l-'Arđi Wa Huwa A l-`Azī zu A l-Ĥakī mu [59.1] Җирдәге вә күкләрдәге мәхлуклар, Аллаһ һәр кимчелектән пакь дип игътикад иттеләр, Аны мактап тәсбихләр әйттеләр. Ул – Аллаһ һәр эштә өстен вә һәр эшне белеп эшләүчедер. Мухәммәд г-м Мәдинәгә күчеп килгәч, Мәдинәгә якын бер авылда торучы Бәнүн назыйр яһүдләре белән бер-берсенең зарарына йөрмәскә сүз бирештеләр. Бәд&
Huwa A l-Ladh ī 'Akh raja A l-Ladh ī na Kafarū Min 'Ahli A l-Kitā bi Min Diyār ihim Li'wwali A l-Ĥash r i Mā Žanan tum 'An Yakh rujū Wa Žann ū 'Ann ahum Māni`atuhum Ĥuşūnuhum Mina A l-Lahi Fa'atāhumu A l-Lahu Min Ĥayth u Lam Yaĥtasibū Wa Qadh afa Fī Qulūbihimu A r-Ru`ba Yukh r ibū na Buyūtahum Bi'aydīhim Wa 'Aydī A l-Mu'uminī na Fā`tabirū Yā 'Ū lī A l-'Ab şā r i [59.2] Аллаһ китап әһеле булган әлеге яһүд кәферләрен беренче мәртәбә йортларыннан чыгарды. Әүвәлге чыгарылуларында Хәйбәргә күчтеләр. Әмма икенче мәртәбә Ґүмәр хәлифә вакытында Хәйбәрдән чыгарылып Шамга күчерелделәр. Ий сез мөэминнәр, аларның йортларыннан чыгарылуларын уйламаган да идегез, вә ул яһүдләр Аллаһ ґ
Wa Lawlā 'An Kataba A l-Lahu `Alayhimu A l-Jalā 'a La`adh dh abahum Fī A d -Dun yā Wa Lahum Fī A l-'Ā kh irati `Adh ā bu A n -Nā r i [59.3] Әгәр Аллаһ ул яһүдләргә йортларыннан чыгарылуны тәкъдир кылмаган булса иде, әлбәттә аларны дөньяда ґәзаб кылыр иде, ахирәттә аларга ут ґәзабыдыр. وَلَوْلاَ أَن ْ كَتَبَ ا ل لَّهُ عَلَيْهِمُ ا لْجَلاَءَ لَعَذَّبَهُمْ فِي ا ل دُّن ْيَا وَلَهُمْ فِي ا لآخِرَةِ عَذَا بُ ا ل نّ َا ر ِ
Dh ālika Bi'ann ahum Sh ā q qū A l-Laha Wa Rasūlahu Wa Man Yush ā q qi A l-Laha Fa'inn a A l-Laha Sh adī du A l-`Iqā b i [59.4] Аларга бу ґәзаб, Аллаһудан вә Аның рәсүленнән киселгәннәре, каршылык күрсәткәннәре өчендер, берәү Аллаһуга каршылык күрсәтсә, аны Аллаһ каты ґәзаб белән ґәзабландырыр. ذَلِكَ بِأَنّ َهُمْ شَا قُّوا ا ل لَّهَ وَرَسُولَه ُ ُ وَمَن ْ يُشَا قِّ ا ل لَّهَ فَإِنّ َ ا ل لَّهَ شَدِي دُ ا لْعِقَا Mā Qaţa`tum Min Līnatin 'Aw Taraktumūhā Qā 'imatan `Alá 'Uşūlihā Fabi'idh ni A l-Lahi Wa Liyukh ziya A l-Fāsiqī na [59.5] Әлеге яһүд авылын камап торган вакытларында, аларның хөрмә агачларын кисү- кисмәү хакында Сәхабәләр бәхәсләштеләр, бу аять шул хакта инде: хөрмә агачларын кисүегез, яисә кисмичә тамырларында калдыруыгыз – Аллаһуның теләге беләндер, дәхи Аллаһуның шулай кылмагы фәсыйкларны хур кылмак өчендер. مَا قَطَعْتُم Wa Mā 'Afā 'a A l-Lahu `Alá Rasūlihi Minhum Famā 'Awjaftum `Alayhi Min Kh aylin Wa Lā R ikā bin Wa Lakinn a A l-Laha Yusalliţu Rusulahu `Alá Man Yash ā 'u Wa A ll ā hu `Alá Kulli Sh ay'in Qadī r un [59.6] Әлеге авылдан Аллаһ кайтарган насыйб иткән табыш малы Үзенең рәсүленәдер, сез Сәхабәләр ул малны алыр өчен ат чаптырмадыгыз һәм дөя дә чаптырмадыгыз, ягъни ул авылны сугышмыйча җиңел генә алдыгыз, ләкин Аллаһ рәсүлләрен теләгән кешеләргә өстен кылыр ягъни, дошманнарын җиңәрләр. Аллаһ һәр нәрсәгә кадирдер. Mā 'Afā 'a A l-Lahu `Alá Rasūlihi Min 'Ahli A l-Qurá Falill ā hi Wa Lilrrasū li Wa Lidh ī A l-Qurb á Wa A l-Yatām á Wa A l-Masākī ni Wa A b ni A s-Sabī li Kay Lā Yakū na Dūlatan Bayna A l-'Agh niyā 'i Min kum Wa Mā 'Ā tākumu A r-Rasū lu Fakh udh ū hu Wa Mā Nahākum `Anhu Fān tahū Wa A ttaqū A l-Laha 'Inn a A l-Laha Sh adī du A l-`Iqā b i [59.7] Аллаһ сугышлардан кайтарган табыш малы – җиңелгән шәһәрләр вә авыллардан алынган мал Аллаһуның рәсүленә тапшырылыр һәм бирелер: Аллаһ юлына, пәйгамбәргә, пәйгамбәрнең якыннарына, ятимнәргә, мескеннәргә һәм малы беткән мөсафирләргә, Хаҗиләргә, Аллаһ шулай кайда биреләчәк урыннарын күрсәтте, сездән булган бай
Lilfuqarā 'i A l-Muhājir ī na A l-Ladh ī na 'Ukh r ijū Min Dīār ihim Wa 'Am wālihim Yab tagh ū na Fađlāan Mina A l-Lahi Wa R iđwānāan Wa Yan şurū na A l-Laha Wa Rasūlahu 'Ū lā 'ika Humu A ş-Şādiqū na [59.8] Җиңеллек белән алынган табыш малы, йортларыннан чыгарылып вә малларыннан аерылып дин өчен күчеп киткән мүһаҗирләрнең фәкыйрьләренә бирелер, ул мүһаҗирләр Аллаһуның юмартлыгыннан нигъмәтне вә Аллаһуның ризалыгын кәсеб итәләр, дәхи Аллаһ диненә вә Аның рәсүленә ярдәм бирәләр, әнә шулардыр хак мөэминнәр. Wa A l-Ladh ī na Tabawwa'ū A d -Dā ra Wa A l-'Ī mā na Min Qab lihim Yuĥib bū na Man Hājara 'Ilayhim Wa Lā Yajidū na Fī Şudūr ihim Ĥājatan Mimm ā 'Ū tū Wa Yu'uth irū na `Alá 'An fusihim Wa Law Kā na Bihim Kh aşāşatun Wa Man Yū qa Sh uĥĥa Nafsihi Fa'ū lā 'ika Humu A l-Mufliĥū na [59.9] Дәхи ул табыш малы, Мәккәдән Мәдинәгә күчеп баручы мүһаҗирләр өчен йортларын хәзерләп торучы Әнсарларгадыр, дәхи алар иманны кабул иттеләр мүһаҗирләр Мәдинәгә килмәс борын, ул ансарлар үзләренә Мәккәдән күчеп килгән мүһаҗирләрне сөяләр, вә алар тапмаслар күңелләрендә ачуны вә хөседне мүһаҗирләргә табыш мал
Wa A l-Ladh ī na Jā 'ū Min Ba`dihim Yaqūlū na Rab banā A gh fir Lanā Wa Li'akh wāninā A l-Ladh ī na Sabaqūnā Bil-'Ī mā ni Wa Lā Taj `al Fī Qulūbinā Gh illāan Lilladh ī na 'Ā manū Rab banā 'Inn aka Ra'ū fun Raĥī mun [59.10] Дәхи табыш маллары ул мүһаҗирләр вә Әнсарлардан соң кыямәткә хәтле килә торган мөселманнарның мохтаҗларына, вә мүһаҗирләренә, Әнсарларынадыр, алар әйтерләр: "Ий Раббыбыз, безне ярлыкагыл дәхи бездән әүвәл иман белән дөньядан үткән дин кардәшләребезне дә ярлы кагыл, вә безнең күңелләребездә урынлаштырмагыл и
'Alam Tará 'Ilá A l-Ladh ī na Nāfaqū Yaqūlū na Li'kh wānihimu A l-Ladh ī na Kafarū Min 'Ahli A l-Kitā bi La'in 'Ukh r ij tum Lanakh rujann a Ma`akum Wa Lā Nuţī `u Fīkum 'Aĥadāan 'Abadāan Wa 'In Qūtiltum Lanan şurann akum Wa A ll ā hu Yash /hadu 'Inn ahum Lakādh ibū na [59.11] Монафикъларны күрмисеңме, алар китабий кәферләрдән булган яһүд кардәшләренә әйтәләр: "Әгәр сез Мәдинәдән чыгарылсагыз, әлбәттә, сезнең белән без дә чыгачакбыз һәм сезнең зарарыгызга мәңге һичкемгә итагать итмәбез вә әгәр сугышылсагыз, әлбәттә, сезгә ярдәм итәрбез", – дип. Аллаһ беләдер – тәхкыйк монафикълар ялга
La'in 'Ukh r ijū Lā Yakh rujū na Ma`ahum Wa La'in Qūtilū Lā Yan şurūnahum Wa La'in Naşarūhum Layuwallunn a A l-'Ad bā ra Th umm a Lā Yun şarū na [59.12] Әгәр яһүдләр Мәдинәдән чыгарылсадыр, монафикълар яһүдләр белән бергә чыкмаслар, вә әгәр яһүдләр сугыш кылынсалар монафикълар яһүдләргә ярдәм итмәсләр, әгәр яһүдләргә ярдәм бирә калсалар, ул вакытта, әлбәттә, борылып артларына качарлар, соңра ярдәмсез калырлар. لَئِنْ أُخْر ِجُوا لاَ يَخْرُجُو نَ مَعَهُمْ وَلَئِن ْ قُوتِلُو La'an tum 'Ash ad du Rahbatan Fī Şudūr ihim Mina A l-Lahi Dh ālika Bi'ann ahum Qawmun Lā Yafqahū na [59.13] Монафикъларның күңелләренә, әлбәттә, Аллаһуга караганда сез катырак куркынычлысыз, ягъни, монафикълар Аллаһудан курыкмаслар, сездән куркырлар, Аллаһудан курыкмыйча сездән куркулары – хаклыктан һичнәрсә аңламаганлыкларыннандыр. لَأَن ْتُمْ أَشَدُّ رَهْبَة ً فِي صُدُور ِهِم ْ مِنَ ا ل لَّهِ ذَلِكَ بِأَنّ َهُمْ قَوْمLā Yuqātilūnakum Jamī`āan 'Illā Fī Quráan Muĥaşşanatin 'Aw Min Warā 'i Judur in Ba'suhum Baynahum Sh adī dun Taĥsabuhum Jamī`āan Wa Qulūbuhum Sh attá Dh ālika Bi'ann ahum Qawmun Lā Ya`qilū na [59.14] Яһүдләр барчасы бер иттифакта булып сезнең илә сугыша алмаслар ягъни сезнең белән сугышуда бер сүздә була алмаслар, мәгәр сездән куркып крепостьлары булган авылларда гына сугышырлар яки койма артында гына сугышырлар, аларның үзара ачу ярсулары куәтледер, син аларны берләшкәннәр дип уйларсың, ләкин аларның к
Kamath ali A l-Ladh ī na Min Qab lihim Qar ībāan Dh āqū Wabā la 'Am r ihim Wa Lahum `Adh ā bun 'Alī mun [59.15] Ул яһүдләрнең мисалы үзләреннән алда якында гына Бәдер сугышында һәлак булган мөшрикләр кебидер, ул мөшрикләр явыз эшләренең җәзасын татыдылар, дәхи аларга рәнҗеткүче ґәзаб булды. كَمَثَلِ ا لَّذِي نَ مِن ْ قَب ْلِهِمْ قَر ِيبا ً ذَاقُوا وَبَا لَ أَمْر ِهِمْ وَلَهُمْ عَذَا بٌ أَلِي م ٌ
Kamath ali A sh -Sh ayţā ni 'Idh Qā la Lil'in sā ni A kfur Falamm ā Kafara Qā la 'Inn ī Bar ī 'un Min ka 'Inn ī 'Akh ā fu A l-Laha Rab ba A l-`Ālamī na [59.16] Монафикъларның яһүдләргә ярдәм итәбез диюләре, шайтан кебидер ки, ул шайтан кешегә кәфер бул диде, ягъни иманнан, һидәяттән ерак булырга вәсвәсә кылды, ул кеше шайтанга ияреп кәфер булгач, шайтан әйтте: "Ий имансыз кеше, мин синнән бизүчемен, чөнки мин барча галәмне тәрбияләүче Аллаһудан куркамын", – дип. كَمَثَلِ Fakā na `Āqibatahumā 'Ann ahumā Fī A n -Nā r i Kh ālidayni Fīhā Wa Dh alika Jazā 'u A ž-Žālimī na [59.17] Шайтанга ияргән кеше белән шайтанның, ахыр хәлләре, тәхкыйк алар икесе дә утта мәңге калучылардыр. Җәһәннәм утында мәңге калмак, залимнәрнең җәзасыдыр. فَكَا نَ عَاقِبَتَهُمَا أَنّ َهُمَا فِي ا ل نّ َا ر ِ خَالِدَيْنِ فِيهَا وَذَلِكَ جَزَا ءُ ا ل ظَّالِمِي نَ
Yā 'Ayyuhā A l-Ladh ī na 'Ā manū A ttaqū A l-Laha Wa Ltan žur Nafsun Mā Qad damat Ligh adin Wa A ttaqū A l-Laha 'Inn a A l-Laha Kh abī r un Bimā Ta`malū na [59.18] Ий мөэминнәр, Аллаһудан куркыгыз, Аңа гөнаһлы булудан сакланыгыз, вә һәркем ахирәт өчен кылган гамәлләрен тикшереп карасын, ягъни үлем килмәс борын иманын, динен төзәтсен, вә Аллаһ ґәзабыннан сакланыгыз, бит Аллаһ сезнең кылган эшләрегездән хәбәрдардер. يَا أَيُّهَا ا لَّذِي نَ آمَنُوا ا تَّقُو Wa Lā Takūnū Kā lladh ī na Nasū A l-Laha Fa'an sāhum 'An fusahum 'Ū lā 'ika Humu A l-Fāsiqū na [59.19] Янә сез Аллаһуны оныткан вә Аның боерыкларын тотмаган кешеләр кеби булмагыз, Аллаһ оныттырды аларга үзләрен, хәтта үзләренә нәрсә файдалы, нәрсә зарарлы икәнен белмәс булдылар. Намаз укымыйча, Коръән белән гамәл кылмыйча Аллаһуны онытып йөргән кешеләр фасыйклардыр. وَلاَ تَكُونُوا كَالَّذِي نَ نَسُوا ا
Lā Yastawī 'Aşĥā bu A n -Nā r i Wa 'Aşĥā bu A l-Jann ati 'Aşĥā bu A l-Jann ati Humu A l-Fā 'izū na [59.20] Ут әһелләре белән җәннәт әһелләре һич тә бертигез хәлдә булмаслар, җәннәт әһелләре – алар котылучы вә өстенлек табучылардыр. لاَ يَسْتَوِي أَصْحَا بُ ا ل نّ َا ر ِ وَأَصْحَا بُ ا لْجَنّ َةِ أَصْحَا بُ ا لْجَنّ َةِ هُمُ ا لْفَا ئِزُو نَ
Law 'An zalnā Hādh ā A l-Qur'ā na `Alá Jabalin Lara'aytahu Kh āsh i`āan Mutaşad di`āan Min Kh ash yati A l-Lahi Wa Tilka A l-'Am th ā lu Nađr ibuhā Lilnn ā si La`allahum Yatafakkarū na [59.21] Әгәр ошбу Коръәнне тауга иңдергән булсак, әлбәттә, ул тауны курыккан хәлдә күрер идең, Аллаһудан куркуыннан ярылыр иде. Бу сүзләрне кешеләргә мисал итеп китерәбез, шаять гакыл фикерләрен эшләтеп Коръән белән вәгазьләнерләр, Аллаһудан куркып гөнаһлардан сакланырлар! لَوْ أَن ْزَلْنَا هَذَا ا لْقُرْآنَ عَلَى جَبَل ٍ لَرَأَيْتَه Huwa A l-Lahu A l-Ladh ī Lā 'Ilā ha 'Illā Huwa `Ālimu A l-Gh aybi Wa A sh -Sh ahādati Huwa A r-Raĥmā nu A r-Raĥī mu [59.22] Ул – Аллаһудан башка һич Илаһә юк, мәгәр Ул – Үзе генәдер, мәхлуклар белмәгән яшерен нәрсәләрне белүче вә мәхлуклар белгән нәрсәләрне дә белүчедер, вә Ул – Аллаһ шәфкатьле вә рәхимле. هُوَ ا ل لَّهُ ا لَّذِي لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ عَالِمُ ا لْغَيْبِ وَا ل شَّهَادَةِ هُوَ ا ل رَّحْمَنُ ا ل رَّحِي مُ
Huwa A l-Lahu A l-Ladh ī Lā 'Ilā ha 'Illā Huwa A l-Maliku A l-Qud dū su A s-Salā mu A l-Mu'uminu A l-Muhayminu A l-`Azī zu A l-Jab bā ru A l-Mutakab bir u Sub ĥā na A l-Lahi `Amm ā Yush r ikū na [59.23] Ул – Аллаһудан башка һич Илаһә юк, мәгәр Ул – Үзе генәдер, Ул – ике дөньяга патша, Ул – һәр кимчелектән гаять пакь, Ул – тынычтыр, Ул – ышанычлыдыр, Ул – һәр нәрсәне саклаучы, Ул – һәр эштә җиңүче, Ул – Үзе теләгәнне мәхлукка көчләп эшләтүче, Ул – олугъланучы вә Аллаһ мөшрикләр сыйфатлаган тиңдәшлек сыйфатларыннан пакь. هُوَ Huwa A l-Lahu A l-Kh āliqu A l-Bār i'u A l-Muşawwir u Lahu A l-'Asmā 'u A l-Ĥusn á Yusab biĥu Lahu Mā Fī A s-Samāwā ti Wa A l-'Arđi Wa Huwa A l-`Azī zu A l-Ĥakī mu [59.24] Ул – Аллаһ халык кылучы, юктан бар итүче, һәрнәрсәне сурәтләүче, вә Аның күркәм исемнәре бар, җирдә вә күкләрдә булган һәр мәхлук Аны мактап тәсбих әйтә, вә Ул – Аллаһ бик куәтле, һәр эштә өстен вә хикмәт белән эш кылучы. هُوَ ا ل لَّهُ ا لْخَالِقُ ا لْبَار ِئُ ا لْمُصَوِّر ُ لَهُ ا لأَسْمَا ءُ ا لْحُسْنَى يُسَبِّحُ لَهNext Sūrah