Sub ĥā na A l-Ladh ī 'Asrá Bi`ab dihi Laylāan Mina A l-Masjidi A l-Ĥarā mi 'Ilá A l-Masjidi A l-'Aq şá A l-Ladh ī Bāraknā Ĥawlahu Linur iyahu Min 'Ā yātinā 'Inn ahu Huwa A s-Samī `u A l-Başī r u [17.1] Үзенең колы Мухәммәд г-мне бер кичтә Мәккә шәһәрендәге мәсҗид Хәрамнан Коддус шәһәрендәге мәсҗид Әкъсага йөретеп кайтаручы Аллаһу тәгаләне һәр кимчелектән пакь дип белегез! Ул Коддус шәһәренең тирәсен бәрәкәтле кыйлдык, Мухәммәд г-мне шулай кодрәтебез белән йөреттек ґәҗәб галәмәтләребезне күрсәтмәк өчен, ә
Wa 'Ā taynā Mūsá A l-Kitā ba Wa Ja`alnā hu Hud áan Libanī 'Isrā 'ī la 'Allā Tattakh idh ū Min Dūnī Wa Kīlāan [17.2] Муса пәйгамбәргә Тәүратны бирдек вә ул Тәүратны Ягъкуб балаларына һидәят кыйлдык, Миннән башка Илаһә дип әйтмәскә боердык ул Тәүрат белән. وَآتَيْنَا مُوسَى ا لْكِتَا بَ وَجَعَلْنَا ه ُ ُ هُد ى ً لِبَنِي إِسْرَا ئِي لَ أَلاَّ تَتَّخِذُوا مِن ْ دُونِي وَكِيلا ً
Dh urr īyata Man Ĥamalnā Ma`a Nūĥin 'Inn ahu Kā na `Ab dāan Sh akūrāan [17.3] Нух г-м белән бергә көймәдә Без күтәргән кешеләрнең балаларын (Гыйса вә Гозәерләрне) Аллаһ угълы дип әйтмәгез, дидек. Тәхкыйк Нух, шөкер итеп, Аллаһуга гына гыйбадәт кыйлучы булды. ذُرِّيَّةَ مَنْ حَمَلْنَا مَعَ نُو ح ٍ إِنّ َه ُ ُ كَا نَ عَب ْدا ً شَكُورا ً
Wa Qađaynā 'Ilá Banī 'Isrā 'ī la Fī A l-Kitā bi Latufsidunn a Fī A l-'Arđi Marratayni Wa Lata`lunn a `Ulūwāan Kabīrāan [17.4] Тәүратта Ягькуб балаларына хәбәр бирдек: "Әлбәттә сез җир өстендә ике мәртәбә фәсәд кыйлырсыз һәм халыкка каты золым кыйлу белән золым кыйлырсыз". وَقَضَيْنَا إِلَى بَنِي إسْرائِي لَ فِي ا لْكِتَا بِ لَتُفْسِدُنّ َ فِي ا لأَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَلَتَعْلُنّ َ عُلُوّا ً كَبِيرا ً
Fa'idh ā Jā 'a Wa`du 'Ū lāhumā Ba`ath nā `Alaykum `Ibādāan Lanā 'Ū lī Ba'sin Sh adī din Fajāsū Kh ilā la A d -Diyā r i Wa Kā na Wa`dāan Maf`ūlāan [17.5] Ике фәсәд вакытының әүвәлге фәсәднең вакыты җитеп, сез фәсәд вә явызлык кыйлганда, гайрәтле баһадир бәндәләребезне өстегезгә ирекле кыйлырбыз, алар сезнең йорт араларыгызда йөреп сезгә бөтен явызлыкны кыйлырлар. Бу эшләр булачак вәгъдәдер ки, әлбәттә, ул хәл башыгызга килер. فَإِذَا جَا ءَ وَعْدُ أُ ولاَهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادا Th umm a Radad nā Lakumu A l-Karrata `Alayhim Wa 'Am dad nākum Bi'am wā lin Wa Banī na Wa Ja`alnākum 'Akth ara Nafīrāan [17.6] Соңра янә куәт вә гайрәтегезне үзегезгә кайтарып бирдек, сезне җиңеп изгән кешеләргә, үзегез өстен булдыгыз һәм малларыгызны, балаларыгызны күбәйтеп сезгә ярдәм бирдек вә сезне күп гаскәр кыйлдык. "Бу вакыйга Җалут вакыйгасыдыр ки, Җалут, золым белән Ягъкуб балаларын йөдәтеп бетергәч, Талут гаскәре Җалут гаскәр
'In 'Aĥsan tum 'Aĥsan tum Li'n fusikum Wa 'In 'Asa'tum Falahā Fa'idh ā Jā 'a Wa`du A l-'Ā kh irati Liyasū 'ū Wujūhakum Wa Liyad kh ulū A l-Masjida Kamā Dakh alū hu 'Awwala Marratin Wa Liyutab birū Mā `Alaw Tatbīrāan [17.7] Әгәр яхшылыклар кыйлсагыз, үзегез өчен яхшылык кыйлган буласыз, вә әгәр явызлыклар кыйлсагыз, янә үзегез өчен явызлык кыйлган буласыз. Әгәр сезгә икенче фәсәд вакыты җитеп, фәсәд вә явызлыклар кыйлсагыз, янә өстегезгә бер залимне җибәрербез, йөзләрегезне кара кыйлмак өчен һәм беренче мәртәбәдә мәсҗид Әкъсаны җ&
`Asá Rab bukum 'An Yarĥamakum Wa 'In `Ud tum `Ud nā Wa Ja`alnā Jahann ama Lilkāfir ī na Ĥaşīrāan [17.8] Өметледер ки, бу фетнәләрдән соң Аллаһуның сезгә рәхмәт кыйлмаклыгы, рәхмәт йөзеннән пәйгамбәрләр җибәрде, әгәр өченче мәртәбә фәсәд, золым кыйлсагыз, Без дә сезгә бер залимне җибәреп золым иттерербез. Җәһәннәмне, кәферләрне чорнап алырлык төрмә кыйлдык. عَسَى رَبُّكُمْ أَن ْ يَرْحَمَكُمْ وَإِنْ عُد ْتُمْ عُد ْنَا وَجَعَلْنَا جَهَنّ َمَ لِلْكَافِر 'Inn a Hādh ā A l-Qur'ā na Yahdī Lillatī Hiya 'Aq wamu Wa Yubash sh ir u A l-Mu'uminī na A l-Ladh ī na Ya`malū na A ş-Şāliĥā ti 'Ann a Lahum 'Aj rāan Kabīrāan [17.9] Бу Коръән Кәрим аның белән гамәл кыйлучыны, әлбәттә, бик таза вә куәтле вә иң туры юлга күндерер, вә Ул Коръән аның белән гамәл итеп, изге эшләрне эшләүче мөэминнәрне сезгә ахирәттә бөек дәрәҗәләр вә җәннәтләр булыр, дип шатландырадыр. إِنّ َ هَذَا ا لْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَق ْوَمُ وَيُبَشِّر ُ ا لْمُؤْمِنِي نَ ا لَّذ Wa 'Ann a A l-Ladh ī na Lā Yu'uminū na Bil-'Ā kh irati 'A`tad nā Lahum `Adh ābāan 'Alīmāan [17.10] Әмма ахирәт көненә ышанмаган кәферләргә рәнҗеткүче ґәзаблар хәзерләп куйдык. وَأَنّ َ ا لَّذِي نَ لاَ يُؤْمِنُو نَ بِا لآخِرَةِ أَعْتَد ْنَا لَهُمْ عَذَاباً أَلِيما ً
Wa Yad `u A l-'In sā nu Bish -Sh arr i Du`ā 'ahu Bil-Kh ayr i Wa Kā na A l-'In sā nu `Ajūlāan [17.11] Адәм баласы, үзенә файданы сорап дога кыйлган кеби, җаһиллеге белән, үзенә зарарны сорап та дога кыйлып җибәрәдер, чөнки адәм баласы ашыгучан булып халык ителде. وَيَد ْعُ ا لإِن سَا نُ بِا ل شَّرِّ دُعَا ءَه ُ ُ بِا لْخَيْر ِ وَكَا نَ ا لإِن سَا نُ عَجُولا ً
Wa Ja`alnā A l-Layla Wa A n -Nahā ra 'Ā yatayni Famaĥawnā 'Ā yata A l-Layli Wa Ja`alnā 'Ā yata A n -Nahā r i Mub şiratan Litab tagh ū Fađlāan Min Rab bikum Wa Lita`lamū `Adada A s-Sinī na Wa A l-Ĥisā ba Wa Kulla Sh ay'in Faşşalnā hu Tafşīlāan [17.12] Төнне вә көндезне ике галәмәт кыйлдык. Ай, йолдызлар – төн галәмәте, кояш көн галәмәтедер, яки караңгылык -төн галәмәте, яктылык – көн галәмәтедер, төн галәмәте булган караңгылыкны җибәрәбез дә, көн галәмәте булган яктылыкны китерәбез, Раббыгызның юмартлыгыннан дөнья кирәкләрен кәсеп итмәклегегез өчен, дәхи ай, ел
Wa Kulla 'In sā nin 'Alzam nā hu Ţā 'irahu Fī `Unuqihi Wa Nukh r iju Lahu Yawma A l-Qiyāmati Kitābāan Yalqā hu Man sh ūrāan [17.13] Вә һәр кешенең эшләгән эшләрен үз муенына чорнап куйдык, вә кыямәт көнне һәр кешегә үзенең гамәлләре язылган китабын бирербез, китабы ачык хәлендә аңа юлыгыр. وَكُلَّ إِن سَا نٍ أَلْزَمْنَا ه ُ ُ طَا ئِرَه ُ ُ فِي عُنُقِه ِ ِ وَنُخْر ِجُ لَه ُ ُ يَوْمَ ا لْقِيَامَةِ كِتَابا ً يَلْقَا ه ُ ُ مَن شُورا ً
A q ra' Kitābaka Kafá Binafsika A l-Yawma `Alayka Ĥasībāan [17.14] Гамәлләрең язылган китабыңны укыгыл! Менә бүген үз-үзеңне хисап итәргә шул гамәл дәфтәрең җитәдер. "Гамәл дәфтәреңә карагач, үзеңне танырсың һәм кайда барачагыңны да белерсең!" ا ق ْرَأْ كِتَابَكَ كَفَى بِنَفْسِكَ ا لْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيبا ً
Mani A htad á Fa'inn amā Yahtadī Linafsihi Wa Man Đalla Fa'inn amā Yađillu `Alayhā Wa Lā Tazir u Wāziratun Wizra 'Ukh rá Wa Mā Kunn ā Mu`adh dh ibī na Ĥattá Nab `ath a Rasūlāan [17.15] Бер кеше һидәятле булса, һидәяте фәкать үзе өчен генәдер, вә бер кеше адашса, үзе өчен генә адашты, дәхи Аллаһ алдына үз гөнаһын йөкләп баручы кеше башка һичбер кешенең гөнаһын йөкләп бармас. Пәйгамбәр җибәреп шәригать хөкемнәрен өйрәтмичә, һичбер каумне ґәзаб кылыр булмадык. Шәригать хөкемнәрен ишеткәннән соң а
Wa 'Idh ā 'Arad nā 'An Nuhlika Qaryatan 'Amarnā Mutrafīhā Fafasaqū Fīhā Faĥaq qa `Alayhā A l-Qawlu Fadamm arnāhā Tad mīrāan [17.16] Әгәр бер шәһәрне һәлак итәргә теләсәк, ул шәһәрнең хуҗаларына бозыклык кыйлырга кушарбыз, алар золым вә бозыклык кыйлырлар, ул шәһәрдә шуннан соң аларга ґәзаб сүзе тиешле буладыр, ул шәһәрне тәмам һәлак итеп бетерәбез. وَإِذَا أَرَد ْنَا أَن ْ نُهْلِكَ قَرْيَةً أَمَرْنَا مُتْرَفِيهَا فَفَسَقُوا فِيهَا فَحَقَّ عَلَيْهَا ا لْقَوْلُ فَدَمّ َرْنَاهَا تَد ْمِيرا Wa Kam 'Ahlaknā Mina A l-Qurū ni Min Ba`di Nūĥin Wa Kafá Birab bika Bidh unū bi `Ibādihi Kh abīrāan Başīrāan [17.17] Нух г-мнән соң да күпме шәһәр кешеләрен һәлак иттек. Аллаһу тәгалә бәндәләренең гөнаһларын белеп күреп торырга үзе җитәдер. وَكَمْ أَهْلَكْنَا مِنَ ا لْقُرُو نِ مِن ْ بَعْدِ نُو ح ٍ وَكَفَى بِرَبِّكَ بِذُنُو بِ عِبَادِه ِ ِ خَبِيرا ً بَصِيرا ً
Man Kā na Yur ī du A l-`Ājilata `Aj jalnā Lahu Fīhā Mā Nash ā 'u Liman Nur ī du Th umm a Ja`alnā Lahu Jahann ama Yaşlāhā Madh mūmāan Mad ĥūrāan [17.18] Әгәр бер кеше дөньяны гына теләп, дөнья кирәген ашыктырса, Без дә ашыктырырбыз дөнья кирәген алардан үзебез теләгән кешегә үзебез теләгән хәтле, соңра аны җәһәннәмлек кыйлырбыз, ул кеше керер анда һәлак булганы вә үз-үзенә ләгънәт әйтеп хур булганы хәлдә. مَن ْ كَا نَ يُر ِي دُ ا لْعَاجِلَةَ عَجَّلْنَا لَه Wa Man 'Arā da A l-'Ā kh irata Wa Sa`á Lahā Sa`yahā Wa Huwa Mu'uminun Fa'ū lā 'ika Kā na Sa`yuhum Mash kūrāan [17.19] Вә бер кеше ахирәтне теләп, ахирәт өчен тырышса, аларның ахирәт өчен тырышулары җәннәт нигъмәтләре белән түләнер, иманнары һәм диннәре дә дөрес булып тырышулары да камил булганы өчен. وَمَنْ أَرَا دَ ا لآخِرَةَ وَسَعَى لَهَا سَعْيَهَا وَهُوَ مُؤْمِن ٌ فَأُ وْلَا ئِكَ كَا نَ سَعْيُهُم ْ مَشْكُورا ً
Kullāan Numid du Hā 'uulā ' Wa Hā 'uulā ' Min `Aţā 'i Rab bika Wa Mā Kā na `Aţā 'u Rab bika Maĥžūrāan [17.20] Ахирәт өчен тырышучыга да һәм дөньяны гына кәсеп итүчегә дә дөньяда ризыкны бирәбез, дөньяда вакытта Раббыңның ризык бирүе һичкемнән туктатылмады. كُلاّ ً نُمِدُّ هَا ؤُلاَء وَهَا ؤُلاَء مِنْ عَطَا ءِ رَبِّكَ وَمَا كَا نَ عَطَا ءُ رَبِّكَ مَحْظُورا ً
A n žur Kayfa Fađđalnā Ba`đahum `Alá Ba`đin Wa Lal'ā kh iratu 'Akbaru Darajā tin Wa 'Akbaru Tafđīlāan [17.21] Карагыл, ничек Без кешеләрне кайберләрен байлыкта артык кыйлдык, әмма ахирәт дәрәҗәләре дөнья дәрәҗәләреннән олугъ вә байлыгы да артыкдыр. ا ن ظُرْ كَيْفَ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْض ٍ وَلَلآخِرَةُ أَكْبَرُ دَرَجَا ت ٍ وَأَكْبَرُ تَفْضِيلا ً
Lā Taj `al Ma`a A l-Lahi 'Ilahāan 'Ā kh ara Fataq `uda Madh mūmāan Makh dh ūlāan [17.22] Ахирәт дәрәҗәләренә ирешергә теләсәң, Аллаһуның тиңдәше бар, дип, игътикат итмә! Әгәр мөшрик булсаң, җәннәт нигъмәтләреннән мәхрүм булып җәһәннәмдә рисвай булып утырырсың. لاَ تَج ْعَلْ مَعَ ا ل لَّهِ إِلَها ً آخَرَ فَتَق ْعُدَ مَذْمُوما ً مَخْذُولا ً
Wa Qađá Rab buka 'Allā Ta`budū 'Illā 'Ī yā hu Wa Bil-Wālidayni 'Iĥsānāan 'Imm ā Yab lugh ann a `In daka A l-Kibara 'Aĥaduhumā 'Aw Kilāhumā Falā Taqul Lahumā 'Uffin Wa Lā Tanharhumā Wa Qul Lahumā Qawlāan Kar īmāan [17.23] Аллаһ хөкем итте вә әмер бирде, фәкать Аллаһуга гына гыйбадәт кыйлырга һәм ата-анага изгелек итәргә. Әгәр син исән чакта аларның берсе яки икесе дә картлыкка ирешсәләр, син аларга "уф" та димәгел, вә каһәрләмә кәефләрен җибәрмә, бәлки аларга һәрвакыт йомшак вә мөлаем сүзләр сөйләгел! وَقَضَى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُو ا إِلاَّ إِيّ Wa A kh fiđ Lahumā Janā ĥa A dh -Dh ulli Mina A r-Raĥmati Wa Qul Rrab bi A rĥam humā Kamā Rab bayānī Şagh īrāan [17.24] Вә аларга шәфкать итеп, рәхим канатларыңны җәйгел! Вә әйт: "Ий Раббым, алар мине кечкенә чагымда мәрхәмәт белән үстергәннәре кебек, Син дә аларга дөньяда һәм ахирәттә шәфкать кыйл!" وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَا حَ ا ل ذُّلِّ مِنَ ا ل رَّحْمَةِ وَقُلْ رَّبِّ ا رْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرا ً
Rab bukum 'A`lamu Bimā Fī Nufūsikum 'In Takūnū Şāliĥī na Fa'inn ahu Kā na Lil'awwābī na Gh afūrāan [17.25] Күңелләрегездә нинди ниятләр вә теләкләр барын Аллаһ белә, әгәр күңелләрегез яхшы булса, Аллаһ, әлбәттә, тәүбә итеп төзәлгән кешеләрне гафу итәдер. رَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَا فِي نُفُوسِكُمْ إِن ْ تَكُونُوا صَالِحِي نَ فَإِنّ َه ُ ُ كَا نَ لِلأَوَّابِي نَ غَفُورا ً
Wa 'Ā ti Dh ā A l-Qurb á Ĥaq qahu Wa A l-Miskī na Wa A b na A s-Sabī li Wa Lā Tubadh dh ir Tab dh īrāan [17.26] Дәхи якын кардәшләрнең вә мескеннәрнең вә мосафирларның хакларын бир! Әмма малыңны тиешсез җирләргә исраф итмә! وَآتِ ذَا ا لْقُرْبَى حَقَّه ُ ُ وَا لْمِسْكِي نَ وَا ب ْنَ ا ل سَّبِي لِ وَلاَ تُبَذِّرْ تَب ْذِيرا ً
'Inn a A l-Mubadh dh ir ī na Kānū 'Ikh wā na A sh -Sh ayāţī ni Wa Kā na A sh -Sh ayţā nu Lirab bihi Kafūrāan [17.27] Тиешсез урынга малны исраф итүчеләр, әлбәттә, шайтан кардәшләредер, шайтан Раббысына кәфер булды. إِنّ َ ا لْمُبَذِّر ِي نَ كَانُو ا إِخْوَا نَ ا ل شَّيَاطِي نِ وَكَا نَ ا ل شَّيْطَا نُ لِرَبِّه ِ ِ كَفُورا ً
Wa 'Imm ā Tu`r iđann a `Anhumu A b tigh ā 'a Raĥmatin Min Rab bika Tarjūhā Faqul Lahum Qawlāan Maysūrāan [17.28] Мохтаҗ кешеләр килеп синнән ярдәм сораганда синең бирергә һичнәрсәң булмаса, Раббым рәхмәт итеп нигъмәт бирсә сезгә дә бирер идем, дип, алардан йөз дүндерсәң, ул вакытта йомшак сүзләр әйтеп күңелләрен табарга тырыш! وَإِمّ َا تُعْر ِضَنّ َ عَنْهُمُ ا ب ْتِغَا ءَ رَحْمَة ٍ مِن ْ رَبِّكَ تَرْجُوهَا فَقُل ْ لَهُمْ قَوْلا Wa Lā Taj `al Yadaka Magh lūlatan 'Ilá `Unuqika Wa Lā Tab suţ hā Kulla A l-Basţi Fataq `uda Malūmāan Maĥsūrāan [17.29] Мохтаҗларга садака бирүдә кулыңны муеныңа баглап куйма, сараннар кыяфәтеңдә шулай ук кулыңны бөтенләй ачып җибәрмә, ягъни үзеңә калдырмыйча биреп бетермә, әгәр киемеңә хәтле биреп бетерсәң, ул вакытта ялангач хәлендә үзеңне шелтәләп, хәсрәтләнеп утырырсың. وَلاَ تَج ْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَة ً إِلَى عُنُقِكَ وَلاَ تَب ْسُط ْهَا كُلَّ 'Inn a Rab baka Yab suţu A r-R izqa Liman Yash ā 'u Wa Yaq diru 'Inn ahu Kā na Bi`ibādihi Kh abīrāan Başīrāan [17.30] Тәхкыйк Раббың теләгән -кешесенә киң ризык биреп бай кыйлыр вә теләгән кешесен фәкыйрь кыйлыр, әлбәттә, Ул бәндәләрен күрә вә хәлләрен беләдер. Шуның өчен фәкыйрь кеше хәсрәтләнмәсен, сабыр итсен! إِنّ َ رَبَّكَ يَب ْسُطُ ا ل رِّزْقَ لِمَن ْ يَشَا ءُ وَيَق ْدِر ُ إِنّ َه ُ ُ كَا نَ بِعِبَادِه ِ ِ خَبِيرا
Wa Lā Taq tulū 'Awlādakum Kh ash yata 'Im lā qin Naĥnu Narzuquhum Wa 'Ī yākum 'Inn a Qatlahum Kā na Kh iţ 'ā an Kabīrāan [17.31] Фәкыйрь булудан куркып, балаларыгызны үтермәгез! Балаларыгызны да үзегезне дә Без ризыкландырабыз, әлбәттә, үз балаларын үтерүләре гафу ителми торган хатадыр, зур гөнаһдыр. وَلاَ تَق ْتُلُو ا أَوْلاَدَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلاَق ٍ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُمْ إِنّ َ قَتْلَهُمْ كَا نَ خِط ْئا ً كَبِيرا ً
Wa Lā Taq rabū A z-Zin á 'Inn ahu Kā na Fāĥish atan Wa Sā 'a Sabīlāan [17.32] Зинага якын да бармагыз, аның сәбәпләреннән дә ерак булыгыз, чөнки ул пычрак эш вә бик яман кабахәт юлдыр. وَلاَ تَق ْرَبُوا ا ل زِّنَى إِنّ َه ُ ُ كَا نَ فَاحِشَة ً وَسَا ءَ سَبِيلا ً
Wa Lā Taq tulū A n -Nafsa A llatī Ĥarrama A l-Lahu 'Illā Bil-Ĥaq qi Wa Man Qutila Mažlūmāan Faqad Ja`alnā Liwalīyihi Sulţānāan Falā Yusr if Fī A l-Qatli 'Inn ahu Kā na Man şūrāan [17.33] Аллаһ үтерүне хәрам иткән кешене үтермәгез! Мәгәр үтерү тиеш булса гына үтерегез. Ягъни ире була торып зина кыйлган хатынга, диннән чыгып мөртәт булган кешегә һәм кеше үтерүчегә җәза тиеш буладыр. Берәү хаксыз золым белән үтерелсә, үтерелгән кешенең вәлисенә (якынына) ихтыяр бирдек, теләсә үтерүчене үтерсен, телә
Wa Lā Taq rabū Mā la A l-Yatī mi 'Illā Bi-Atī Hiya 'Aĥsanu Ĥattá Yab lugh a 'Ash ud dahu Wa 'Awfū Bil-`Ahdi 'Inn a A l-`Ahda Kā na Mas'ū lāan [17.34] Ятимнәр малына да якын бармагыз, ягъни аларның малыннан аз гына да файдаланмагыз, мәгәр ятимгә файда итү юлы белән аның малына катнашыгыз, яки ятим тәмам үсеп гакылга утырганчы аның малына якын бармагыз! Вә ґәһедләрегезне һәм вәгъдәләрегезне үтәгез, бозмагыз! Чөнки ґәһедләрен бозган кешеләр кыямәт көнне сорала
Wa 'Awfū A l-Kayla 'Idh ā Kiltum Wa Zinū Bil-Qisţā si A l-Mustaqī mi Dh ālika Kh ayrun Wa 'Aĥsanu Ta'wīlāan [17.35] Дәхи үлчәгәндә үлчәүләрегез дөрес булсын, тигез үлчәгез вә дерес үлчи торган гадел мизаннар белән үлчәгез! Гадел үлчәсәгез, үзегезгә хәерледер вә ахыры да күркәм булыр. وَأَوْفُوا ا لْكَيْلَ إِذَا كِلْتُمْ وَزِنُوا بِا لْقِسْطَا سِ ا لْمُسْتَقِي مِ ذَلِكَ خَيْر ٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلا ً
Wa Lā Taq fu Mā Laysa Laka Bihi `Ilmun 'Inn a A s-Sam `a Wa A l-Başara Wa A l-Fu'uā da Kullu 'Ū lā 'ika Kā na `Anhu Mas'ū lāan [17.36] Вә дәлилең, белемең булмаган нәрсәгә иярмә, ягъни дәлилсез гамәл дә кыйлма, хөкем дә итмә, фәтва дә бирмә! Аллаһ биргән колак, күз, күңел – боларның һәрберсеннән кыямәт көнне сорау булыр, аларны саваблы урыннарга гына кулланыгыз! وَلاَ تَق ْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِه ِ ِ عِلْم ٌ إِنّ َ ا ل سَّمْعَ وَا لْبَصَرَ وَا لْفُؤَا Wa Lā Tam sh i Fī A l-'Arđi Maraĥāan 'Inn aka Lan Takh r iqa A l-'Arđa Wa Lan Tab lugh a A l-Jibā la Ţūlāan [17.37] Җир өстендә зураеп күкрәк киереп йөрмә! Чөнки син никадәр зурайсаң да җирне ертырга хәлеңнән килмәс һәм никадәр зурайсаң да таулар хәтле зурая алмассың! وَلاَ تَمْشِ فِي ا لأَرْضِ مَرَحا ً إِنّ َكَ لَن ْ تَخْر ِقَ ا لأَرْضَ وَلَن ْ تَب ْلُغَ ا لْجِبَا لَ طُولا ً
Kullu Dh ālika Kā na Sayyi'uhu `In da Rab bika Makrūhāan [17.38] Югарыда Аллаһ тыйган эшләрне эшләүче кеше явызлыгы белән Аллаһ хозурында яман кеше саналды. كُلُّ ذَلِكَ كَا نَ سَيِّئُه ُ ُ عِن ْدَ رَبِّكَ مَكْرُوها ً
Dh ālika Mimm ā 'Awĥá 'Ilayka Rab buka Mina A l-Ĥikmati Wa Lā Taj `al Ma`a A l-Lahi 'Ilahāan 'Ā kh ara Fatulq á Fī Jahann ama Malūmāan Mad ĥūrāan [17.39] Ошбу хөкемнәр Аллаңуның хикмәтеннән сиңа вәхий ителгән хөкемнәрдер, хикмәт Аллаһ иңдергән Коръәндәдер. Аллаһ янына тагын бер нәрсәне Аллаһ итеп алма! Әгәр ул эшне эшләсәң, Аллаһуның рәхмәтеннән киселгән булырсың һәм шелтәләнгән хәлдә җәһәннәмгә ташланырсың. ذَلِكَ مِمّ َا أَوْحَى إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ ا لْحِكْمَةِ وَلاَ تَ 'Afa'aşfākum Rab bukum Bil-Banī na Wa A ttakh adh a Mina A l-Malā 'ikati 'Ināth āan 'Inn akum Lataqūlū na Qawlāan `Ažīmāan [17.40] Ий сез мөшрикләр! Раббыгыз сезгә ир балаларны хаслаб, үзенә фәрештәләрне кызлар итеп алдымы? Сез Аллаһ өстенә бик олугъ яман сүзләр әйтәсез. أَفَأَصْفَاكُمْ رَبُّكُم ْ بِا لْبَنِي نَ وَا تَّخَذَ مِنَ ا لْمَلاَئِكَةِ إِنَاثا ً إِنّ َكُمْ لَتَقُولُو نَ قَوْلاً عَظِيما ً
Wa Laqad Şarrafnā Fī Hādh ā A l-Qur'ā ni Liyadh dh akkarū Wa Mā Yazīduhum 'Illā Nufūrāan [17.41] Тәхкыйк бу Коръәндә барча хөкемнәрне бәян иттек кешеләр укып вәгазьләнсеннәр өчен, ләкин Коръән мөшрикләргә нәфрәттән башканы арттырмады. وَلَقَد ْ صَرَّفْنَا فِي هَذَا ا لْقُرْآنِ لِيَذَّكَّرُوا وَمَا يَزِيدُهُمْ إِلاَّ نُفُورا ً
Qul Law Kā na Ma`ahu 'Ā lihatun Kamā Yaqūlū na 'Idh āan Lāb tagh aw 'Ilá Dh ī A l-`Arsh i Sabīlāan [17.42] Әйт: "Алар әйткәнчә Аллаһ белән янә башка Аллалар булса иде, әлбәттә, ул Аллалар, бер генә булган Аллаһу тәгаләдән өстен булырга юл эзләр иделәр. قُل ْ لَوْ كَا نَ مَعَهُ آلِهَة ٌ كَمَا يَقُولُو نَ إِذا ً لاَب ْتَغَوْا إِلَى ذِي ا لْعَرْشِ سَبِيلا ً
Sub ĥānahu Wa Ta`ālá `Amm ā Yaqūlū na `Ulūwāan Kabīrāan [17.43] Мөшрикләр әйткән сүздән Аллаһу тәгалә бик тә пакь вә алар тиңләгән дәрәҗәдән бик олугъ дәрәҗә бөектер. سُب ْحَانَه ُ ُ وَتَعَالَى عَمّ َا يَقُولُو نَ عُلُوّا ً كَبِيرا ً
Tusab biĥu Lahu A s-Samāwā tu A s-Sab `u Wa A l-'Arđu Wa Man Fīhinn a Wa 'In Min Sh ay'in 'Illā Yusab biĥu Biĥam dihi Wa Lakin Lā Tafqahū na Tasbīĥahum 'Inn ahu Kā na Ĥalīmāan Gh afūrāan [17.44] Җиде кат күк вә җир һәм күкләрдә вә җирдә булган һәр мәхлук Аллаһуны мактап тәсбих әйтәләр, вөҗүдтә Аллаһуны мактап тәсбих әйтмәгән нәрсә юк, күзгә күренгәне вә күренмәгәне Аллаһуны зекер итәдер, ләкин сез аларның тәсбихләрен аңламыйсыз. Әлбәттә, Аллаһ миһербанлы вә ярлыкаучы булды. تُسَبِّحُ لَهُ ا ل سَّمَاو Wa 'Idh ā Qara'ta A l-Qur'ā na Ja`alnā Baynaka Wa Bayna A l-Ladh ī na Lā Yu'uminū na Bil-'Ā kh irati Ĥijābāan Mastūrāan [17.45] Ий Мухәммәд г-м, әгәр син Коръән укырга тотынсаң, синең белән ахирәткә ышанмый торган кешеләр арасына, кешеләр күзенә күренми торган пәрдә кыйлабыз. وَإِذَا قَرَأْتَ ا لْقُرْآنَ جَعَلْنَا بَيْنَكَ وَبَيْنَ ا لَّذِي نَ لاَ يُؤْمِنُو نَ بِا لآخِرَةِ حِجَابا ً مَسْتُورا ً
Wa Ja`alnā `Alá Qulūbihim 'Akinn atan 'An Yafqahū hu Wa Fī 'Ā dh ānihim Waq rāan Wa 'Idh ā Dh akarta Rab baka Fī A l-Qur'ā ni Waĥdahu Wa Llaw `Alá 'Ad bār ihim Nufūrāan [17.46] Үзләре шуны ихтыяр иткәннәре өчен Коръәнне аңламасыннар өчен күңелләрен пәрдәләдек вә колакларын саңгырау кыйлдык, әгәр син Раббыңны Ул – ялгыз гына дип, Коръәндә зекер итсәң, ул мөшрикләр, нәфрәтләнеп, артка әйләнәләр. وَجَعَلْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ أَكِنّ َةً أَن ْ يَفْقَهُو ه ُ ُ وَفِي آذَانِهِمْ وَق ْرا ً وَإِذَا ذَكَرْتَ رَبَّكَ فِي ا لْقُرْآنِ وَحْدَهNaĥnu 'A`lamu Bimā Yastami`ū na Bihi 'Idh Yastami`ū na 'Ilayka Wa 'Idh Hum Naj wá 'Idh Yaqū lu A ž-Žālimū na 'In Tattabi`ū na 'Illā Rajulāan Masĥūrāan [17.47] Без, аларның Коръәнне ни өчен тыңлаганнарын бик яхшы беләбез, алар Коръәнне тыңлыйлар, аннары синең хакта бозык ният белән сөйләшәләр һәм ул залимнәр мөселманнарга әйтәләр: "Ий сез мөселманнар, сихерләнгән Мухәммәдкә иярәсез", – дип. نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَسْتَمِعُو نَ بِهِ~ ِ إِذْ يَسْتَمِعُو نَ إِلَيْكَ وَإِذْ هُمْ نَج ْوَى إِذْ يَقُو لُ ا A n žur Kayfa Đarabū Laka A l-'Am th ā la Fađallū Falā Yastaţī`ū na Sabīlāan [17.48] Кара инде Мухәммәд! Сиңа нинди мисаллар китерәләр, сихерче, ялганчы, шагыйрь диләр, алар азганнар, хак юлны табарга, әлбәттә, алар кадир түгелләр. ا ن ظُرْ كَيْفَ ضَرَبُوا لَكَ ا لأَمْثَا لَ فَضَلُّوا فَلاَ يَسْتَطِيعُو نَ سَبِيلا ً
Wa Qālū 'A'idh ā Kunn ā `Ižāmāan Wa Rufātāan 'A'inn ā Lamab `ūth ū na Kh alqāan Jadīdāan [17.49] Кәферләр әйтәләр: "Әйә без череп сөяк, туфрак булсак та яңадан терелеп кубарылырбызмы? Бу эш мөмкин түгел". وَقَالُو ا أَئِذَا كُنّ َا عِظَاما ً وَرُفَاتاً أَئِنّ َا لَمَب ْعُوثُو نَ خَلْقا ً جَدِيدا ً
Qul Kūnū Ĥijāratan 'Aw Ĥadīdāan [17.50] Син аларга әйт: "Кирәк – сез череп таш булыгыз, кирәк – тимер булыгыз, әлбәттә, тереләсез! قُلْ كُونُوا حِجَارَةً أَوْ حَدِيدا ً
'Aw Kh alqāan Mimm ā Yakburu Fī Şudūr ikum Fasayaqūlū na Man Yu`īdunā Quli A l-Ladh ī Faţarakum 'Awwala Marratin Fasayungh iđū na 'Ilayka Ru'ū sahum Wa Yaqūlū na Matá Huwa Qul `Asá 'An Yakū na Qar ībāan [17.51] Яки күңелегезгә нинди зур мәхлукны китерә аласыз, шундый зур булыгыз, әлбәттә, кубарылмыйча калмыйсыз. Алар безне кем тергезеп кубарыр, диләр. Әйт: "Сезне әүвәлдә кем бар кыйлган иде, шул зат кубарыр", – дип. Алар гаҗәпсенеп, сиңа таба башларын селкерләр, вә әйтерләр: "Кайчан була ул көн", – дип. Әйт: аларга, ихтимал, ул көн бик яl
Yawma Yad `ūkum Fatastajībū na Biĥam dihi Wa Tažunn ū na 'In Labith tum 'Illā Qalīlāan [17.52] Ул көндә Исрафилнең сур өрүен Аллаһуга хәмед әйтеп кабул итәрсез, кубарылу юк, дип, карышып тора алмассыз, вә кубарылганнан соң "кабердә аз гына тордык", дип белерсез. يَوْمَ يَد ْعُوكُمْ فَتَسْتَجِيبُو نَ بِحَمْدِه ِ ِ وَتَظُنّ ُو نَ إِن ْ لَبِثْتُمْ إِلاَّ قَلِيلا ً
Wa Qul Li`ibādī Yaqūlū A llatī Hiya 'Aĥsanu 'Inn a A sh -Sh ayţā na Yan zagh u Baynahum 'Inn a A sh -Sh ayţā na Kā na Lil'in sā ni `Adūwāan Mubīnāan [17.53] Ий Мухәммәд г-м, колларыма әйт, бер-берсе белән яхшы сүзләр илә сөйләшсеннәр! Чөнки шайтан аларның арасына ихтилаф вә низагъны салырга йөри. Әлбәттә, шайтан кешеләргә ачык дошман булды. وَقُل ْ لِعِبَادِي يَقُولُوا ا لَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِنّ َ ا ل شَّيْطَا نَ يَن زَغُ بَيْنَهُمْ إِنّ َ ا ل شَّيْطَا نَ كَا نَ لِلإِRab bukum 'A`lamu Bikum 'In Yash a' Yarĥam kum 'Aw 'In Yash a' Yu`adh dh ib kum Wa Mā 'Arsalnā ka `Alayhim Wa Kīlāan [17.54] Раббыгыз сезнең хәлегезне белүчерәктер, әгәр теләсә сезгә рәхмәт кыйлыр, яки гөнаһларыгыз өчен сезне газап кыйлыр, Без сине аларга ирекле итеп җибәрмәдек, теләмәгән кешеләрне дингә көчләп кертәлмәссең. رَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِكُمْ إِن ْ يَشَأْ يَرْحَمْكُمْ أَوْ إِن ْ يَشَأْ يُعَذِّب ْكُمْ وَمَا أَرْسَلْنَا كَ عَلَيْهِمْ وَكِيلا ً
Wa Rab buka 'A`lamu Biman Fī A s-Samāwā ti Wa A l-'Arđi Wa Laqad Fađđalnā Ba`đa A n -Nabīyī na `Alá Ba`đin Wa 'Ā taynā Dāwū da Zabūrāan [17.55] Раббыгыз белүчерәктер күкләрдә вә җирдә булган мәхлукләрне. Тәхкыйк пәйгамбәрләрнең кайберләрен кайберләреннән артык кыйлдык, вә Дауд пәйгамбәргә – Зәбур исемле китап бирдек. وَرَبُّكَ أَعْلَمُ بِمَن ْ فِي ا ل سَّمَاوَا تِ وَا لأَرْضِ وَلَقَد ْ فَضَّلْنَا بَعْضَ ا ل نّ َبِيِّي نَ عَلَى بَعْض ٍ وَآتَيْنَا دَاوُو دَ زَبُورا ً
Quli A d `ū A l-Ladh ī na Za`am tum Min Dūnihi Falā Yam likū na Kash fa A đ-Đurr i `An kum Wa Lā Taĥwīlāan [17.56] Ий Мухәммәд г-м, мөшрикләргә әйт: "Аллаһудан башка сынымнарны Аллаһ дип гыйбадәт кыйласыз, ул сынымнарыгыз сездән зарарны җибәрергә кадир түгелләр, ул зарарны сездән алып башка кешегә бирергә дә көчләре җитми. قُلِ ا د ْعُوا ا لَّذِي نَ زَعَمْتُم ْ مِن ْ دُونِه ِ ِ فَلاَ يَمْلِكُو نَ كَشْفَ ا ل 'Ū lā 'ika A l-Ladh ī na Yad `ū na Yab tagh ū na 'Ilá Rab bihimu A l-Wasīlata 'Ayyuhum 'Aq rabu Wa Yarjū na Raĥmatahu Wa Yakh āfū na `Adh ābahu 'Inn a `Adh ā ba Rab bika Kā na Maĥdh ūrāan [17.57] Мөшрикләр Аллаһ дип белеп гыйбадәт кыйлган затлар, ягъни Гыйса вә Гозәерләр үзләре Аллаһуга гыйбадәт кыйлып һәм итагать итеп Аңа ярарга, якын булырга тырышалар вә рәхәтен өмет итеп, ґәзабыннан куркалар иде. Әлбәттә, Раббыңның ґәзабы бик каты булу сәбәпле саклану тиеш булган ґәзабдыр. أُ وْلَا ئِكَ Wa 'In Min Qaryatin 'Illā Naĥnu Muhlikūhā Qab la Yawmi A l-Qiyāmati 'Aw Mu`adh dh ibūhā `Adh ābāan Sh adīdāan Kā na Dh ālika Fī A l-Kitā bi Masţūrāan [17.58] Дөньяда нинди генә шәһәр вә авыл булмасын, һәммәсен кыямәттән элек һәлак итәрбез, яки кешеләрен каты газап белән газап кыйлырбыз, ошбу хөкем Ләүхүл Мәхфуздә язылмыштыр. وَإِن ْ مِن ْ قَرْيَة ٍ إِلاَّ نَحْنُ مُهْلِكُوهَا قَب ْلَ يَوْمِ ا لْقِيَامَةِ أَوْ مُعَذِّبُوهَا عَذَابا ً شَدِيدا ً كَا نَ ذَلِكَ فِي ا لْكِتَا بِ مَسْطُورا ً
Wa Mā Mana`anā 'An Nursila Bil-'Ā yā ti 'Illā 'An Kadh dh aba Bihā A l-'Awwalū na Wa 'Ā taynā Th amū da A n -Nāqata Mub şiratan Fažalamū Bihā Wa Mā Nursilu Bil-'Ā yā ti 'Illā Takh wīfāan [17.59] Пәйгамбәрләргә төрле могҗизалар иңдерүдән Безне һичнәрсә тыймады, мәгәр әүвәлге кавемнәрнең могҗизаларны инкяр итүләре тыйды, ягъни һәр кавем могҗизаларны сихер диделәр. Сәмуд кавеменә ачык могҗиза итеп таштан тере дөя чыгардык, ул дөяне алар золым итеп үтерделәр. Шундый кавемнәргә могҗизалар җибәрмибез, м
Wa 'Idh Qulnā Laka 'Inn a Rab baka 'Aĥā ţa Bin -Nā si Wa Mā Ja`alnā A r-Ru'uyā A llatī 'Araynā ka 'Illā Fitnatan Lilnn ā si Wa A sh -Sh ajarata A l-Mal`ūnata Fī A l-Qur'ā ni Wa Nukh awwifuhum Famā Yazīduhum 'Illā Ţugh yānāan Kabīrāan [17.60] Тәхкыйк синең Раббың кешеләрне барчасын чолгап алды, дип, сиңа әйткәнебезне хәтерлә! Мигьраҗ кичәсендә сиңа күрсәткән нәрсәләребез кешеләргә фетнә вә имтихан булды, вә җәһәннәмдә үсеп тора торган ләгънәт кыйлынган агачның Коръәндә әйтелүе ышанучыларга имтихан, ышанмаучыларга фетнә булды. Вә Коръән белән га
Wa 'Idh Qulnā Lilmalā 'ikati A sjudū Li'dama Fasajadū 'Illā 'Ib lī sa Qā la 'A'asjudu Liman Kh alaq ta Ţīnāan [17.61] Фәрештәләргә, адәмгә сәҗдә кыйлыгыз дидек, фәрештәләр барчасы сәҗдә кыйлдылар, мәгәр Иблис сәҗдә кыйлмады, вә әйтте: "Балчыктан халык кыйлынган адәмгә сәҗдә кыйламмы соң?" – дип. وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلاَئِكَةِ ا سْجُدُوا لِأدَمَ فَسَجَدُو ا إِلاَّ إِب ْلِي سَ قَا لَ أَأَسْجُدُ لِمَنْ خَلَق ْتَ طِينا ً
Qā la 'Ara'aytaka Hādh ā A l-Ladh ī Karram ta `Alayya La'in 'Akh kh artanī 'Ilá Yawmi A l-Qiyāmati La'aĥtanikann a Dh urr īyatahu 'Illā Qalīlāan [17.62] Янә Иблис әйтте: "Йә Рабби, ни өчен бу Адәмне миннән артык кыйлдың? Әгәр миңа кыямәткә чаклы яшәргә ирек бирсәң, әлбәттә, Адәмнең балаларын йөгәнләп яман юлга, бозык эшләргә тартырмын, мәгәр бик азлары калыр. قَا لَ أَرَأَيْتَكَ هَذَا ا لَّذِي كَرَّمْتَ عَلَيَّ لَئِنْ أَخَّرْتَنِي إِلَى يَوْمِ ا لْقِيَامَةِ لَأَحْتَنِكَنّ َ ذُرِّيَّتَهُ~ ُ إِلاَّ قَلِيلا ً
Qā la A dh /hab Faman Tabi`aka Minhum Fa'inn a Jahann ama Jazā 'uukum Jazā 'an Mawfūrāan [17.63] Аллаһ әйтте: "Кит алдымнан! Кем сиңа иярсә, аларның һәм синең ґәзабыгыз камил җәһәннәм ґәзабы булыр. قَا لَ ا ذْهَب ْ فَمَن ْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ فَإِنّ َ جَهَنّ َمَ جَزَا ؤُكُمْ جَزَا ء ً مَوْفُورا ً
Wa A stafziz Mani A staţa`ta Minhum Bişawtika Wa 'Aj lib `Alayhim Bikh aylika Wa Rajilika Wa Sh ār ik/hum Fī A l-'Am wli Wa A l-'Awlā di Wa `Id /hum Wa Mā Ya`iduhumu A sh -Sh ayţā nu 'Illā Gh urūrāan [17.64] Ий Иблис, тавышың белән өндәп кешеләрдән көчең җиткәннәрене аздыр вә аларны аздыру өчен атлы вә җәяүле гаскәреңнән ярдәм сорагыл һәм аларның малларында вә балаларында уртак бул, дәхи ялган вәгъдәңне әйт! Шайтанның вәгъдәсе алдаудан башка нәрсә түгелдер. وَاسْتَفْزِزْ مَنِ ا سْتَطَعْتَ مِنْهُم ْ بِصَوْتِكَ وَأَج ْلِب ْ عَلَيْهِم 'Inn a `Ibādī Laysa Laka `Alayhim Sulţā nun Wa Kafá Birab bika Wa Kīlāan [17.65] Әмма минем ихлас колларыма синең ихтыярың булмас, ягъни көчең җитмәс. Үзе теләгән кешеләрне синең зарарыңнан сакларга Раббың үзе җитәдер. إِنّ َ عِبَادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَا ن ٌ وَكَفَى بِرَبِّكَ وَكِيلا ً
Rab bukumu A l-Ladh ī Yuzjī Lakumu A l-Fulka Fī A l-Baĥr i Litab tagh ū Min Fađlihi 'Inn ahu Kā na Bikum Raĥīmāan [17.66] Аның фазлы рәхмәтеннән дөнья малын кәсеп итүегез өчен дәрьяларда сезгә көймә йөртүче зат Раббыгыздыр, Ул сезгә бик рәхимледер. رَبُّكُمُ ا لَّذِي يُزْجِي لَكُمُ ا لْفُلْكَ فِي ا لْبَحْر ِ لِتَب ْتَغُوا مِن ْ فَضْلِهِ~ ِ إِنّ َه ُ ُ كَا نَ بِكُمْ رَحِيما ً
Wa 'Idh ā Massakumu A đ-Đurru Fī A l-Baĥr i Đalla Man Tad `ū na 'Illā 'Ī yā hu Falamm ā Naj jākum 'Ilá A l-Barr i 'A`rađtum Wa Kā na A l-'In sā nu Kafūrāan [17.67] Әгәр сез диңгезләрдә йөргәндә бер куркыныч ирешсә, сынымнарыгызны ташлап, бер Аллаһуга ялварасыз, әгәр сезне ул куркынычтан коткарып корыга чыгарса, янә Аллаһудан башкага табына башлыйсыз, яки башка бозык эшләрне эшли башлыйсыз! Кеше Аллаһу тәгаләнең нигъмәтләренә көфран нигъмәт кыйла торган булды. وَإِذَ
'Afa'amin tum 'An Yakh sifa Bikum Jāniba A l-Barr i 'Aw Yursila `Alaykum Ĥāşibāan Th umm a Lā Tajidū Lakum Wa Kīlāan [17.68] Коры җиргә чыккач җирнең сезне йотывыннан имин буласызмы? Әгәр җир сезне йота калса, бит сезгә ярдәмче булмас. أَفَأَمِن تُمْ أَن ْ يَخْسِفَ بِكُمْ جَانِبَ ا لْبَرِّ أَوْ يُرْسِلَ عَلَيْكُمْ حَاصِبا ً ثُمّ َ لاَ تَجِدُوا لَكُمْ وَكِيلا ً
'Am 'Amin tum 'An Yu`īdakum Fī hi Tāratan 'Ukh rá Fayursila `Alaykum Qāşifāan Mina A r-R ī ĥi Fayugh r iqakum Bimā Kafartum Th umm a Lā Tajidū Lakum `Alaynā Bihi Tabī`āan [17.69] Яки сезне икенче мәртәбә диңгезгә кайтаруыннан имин буласызмы? Икенче мәртәбә диңгездә булганыгызда өстегезгә каты җил җибәреп, үзегезне суга батырыр кәфер булганыгыз өчен, батырганыбыздан соң Безне шелтә итүчене тапмассыз. أَمْ أَمِن تُمْ أَن ْ يُعِيدَكُمْ فِي ه ِ ِ تَارَةً أُخْرَى فَيُرْسِلَ عَلَيْكُمْ قَاصِفا ً مِنَ ا ل رّ Wa Laqad Karram nā Banī 'Ā dama Wa Ĥamalnāhum Fī A l-Barr i Wa A l-Baĥr i Wa Razaq nāhum Mina A ţ -Ţayyibā ti Wa Fađđalnāhum `Alá Kath ī r in Mimm an Kh alaq nā Tafđīlāan [17.70] Адәм балаларын ничә җәһәттән башка хайваннарга караганда өстен вә хөрмәтле кыйлдык, вә аларны корыда, суда, һавада төрле нәрсәләргә утыртып йөртәбез, вә аларга яхшы ризыклар ашатабыз, һәм Үзебез халык кыйлган мәхлукларның күбрәгеннән кешеләрне артык кыйлдык. وَلَقَد ْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي ا لْبَرِّ وَا لْبَحْ Yawma Nad `ū Kulla 'Unā sin Bi'imāmihim Faman 'Ū tiya Kitābahu Biyamīnihi Fa'ū lā 'ika Yaq ra'ū na Kitābahum Wa Lā Yužlamū na Fatīlāan [17.71] Хисаб көнендә кешеләрне үзләренең пәйгамбәрләре, имамнары вә башка хуҗалары белән хөкемгә чакырырбыз, берәүгә гамәл дәфтәре уң яктан бирелсә, андый кешеләр дәфтәрләрен шатланып укырлар, алар җеп очы хәтле дә золым итмәсләр. يَوْمَ نَد ْعُو كُلَّ أُنَا س ٍ بِإِمَامِهِمْ فَمَنْ أُ وتِيَ كِتَابَه ُ ُ بِيَمِينِه ِ ِ فَأُ وْلَا ئِكَ يَ Wa Man Kā na Fī Hadh ihi 'A`m á Fahuwa Fī A l-'Ā kh irati 'A`m á Wa 'Ađallu Sabīlāan [17.72] Әгәр бер кеше дөньяда вакытта сукыр булса, ахирәттә дә сукыр булыр, ягъни Коръән хөкемнәрен белмәсә, яки белеп тә Коръән күрсәткән юлдан бармаса, ахирәттә җәннәт нигъмәтләреннән мәхрүм булып җәһәннәм ґәзабыннан котылырга юл тапмас, вә ул кеше дөньяда вакытта Коръән күрсәткән юлдан бармаганы өчен ераграк ныгра&
Wa 'In Kādū Layaftinūnaka `Ani A l-Ladh ī 'Awĥaynā 'Ilayka Litaftar iya `Alaynā Gh ayrahu Wa 'Idh āan Lā ttakh adh ū ka Kh alīlāan [17.73] Без сиңа иңдергән Коръәннән сине адаштырмаклары, тәхкыйк, якын булды, Коръән хөкемнәреннән башка хөкемнәрне Миңа ифтира кыйлмаклыгың өчен әгәр шулай кыйлсаң, ягъни Коръән хөкемнәрен куеп, мөшрикләр сүзенә иярсәң, алар сине дус тотар иделәр. Кәфергә дус булган кешенең иманы каламы? Әлбәттә, юк! Кәфергә дус булган
Wa Lawlā 'An Th ab batnā ka Laqad Kid tta Tarkanu 'Ilayhim Sh ay'ā an Qalīlāan [17.74] Әгәр Без сине Коръән юлына таза сабит кыйлмаган булсак иде, әлбәттә, син мөшрикләр сүзенә алданып, аз гына булса да алар ягына авышкан булыр идең. وَلَوْلاَ أَن ْ ثَبَّتْنَا كَ لَقَد ْ كِد ْتَّ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئا ً قَلِيلا ً
'Idh āan La'adh aq nā ka Đi`fa A l-Ĥayāati Wa Đi`fa A l-Mamā ti Th umm a Lā Tajidu Laka `Alaynā Naşīrāan [17.75] Әгәр син алар ягына авышкан булсаң, әлбәттә, Без сине дөньяда һәм ахирәттә каты газап кыйлыр идек, соңра Безнең ґәзабыбыздан сине коткарырга ярдәмче табылмас иде. إِذا ً لَأَذَق ْنَا كَ ضِعْفَ ا لْحَيَا ةِ وَضِعْفَ ا لْمَمَا تِ ثُمّ َ لاَ تَجِدُ لَكَ عَلَيْنَا نَصِيرا ً
Wa 'In Kādū Layastafizzūnaka Mina A l-'Arđi Liyukh r ijū ka Minhā Wa 'Idh āan Lā Yalbath ū na Kh ilāfaka 'Illā Qalīlāan [17.76] Мәккә кәферләре сине Мәккә җиреннән чыгармак өчен төрле хәйләләр ясыйлар, әгәр син Мәккәдән чыксаң, үзләре дә Мәккәдә күп тормаслар. Вакыйгән бәдер сугышында Мухәммәд г-мнең иң зур дошманнары үтерелде. وَإِن ْ كَادُوا لَيَسْتَفِزُّونَكَ مِنَ ا لأَرْضِ لِيُخْر ِجُو كَ مِنْهَا وَإِذا ً لاَ يَلْبَثُو نَ خِلاَفَكَ إِلاَّ قَلِيلا ً
Sunn ata Man Qad 'Arsalnā Qab laka Min Rusulinā Wa Lā Tajidu Lisunn atinā Taĥwīlāan [17.77] Ий Мухәммәд г-м! Синнән элек җибәрелгән рәсүлләребездә дә гадәтебез шул иде ки, расүлгә карышсалар һәлак итәдер идем. Безнең гадәтебезнең үзгәрүен тапмассың. سُنّ َةَ مَن ْ قَد ْ أَرْسَلْنَا قَب ْلَكَ مِن ْ رُسُلِنَا وَلاَ تَجِدُ لِسُنّ َتِنَا تَحْوِيلا ً
'Aqimi A ş-Şalāata Lidulū ki A sh -Sh am si 'Ilá Gh asaqi A l-Layli Wa Qur'ā na A l-Faj r i 'Inn a Qur'ā na A l-Faj r i Kā na Mash /hūdāan [17.78] Ий мөэмин бәндәләрем! Төш авышкач – өйлә, икенде, кичен – ахшам, йәстү намазларын укыгыз! Һәм таң аткач -иртә намазын укыгыз! Чөнки иртә намазында фәрештәләр хазер буладыр һәм Коръәнне иртә белән күп укырга кирәк! أَقِمِ ا ل صَّلاَةَ لِدُلُو كِ ا ل شَّمْسِ إِلَى غَسَقِ ا ل لَّيْلِ وَقُرْآنَ ا لْفَج ْر ِ إِنّ َ قُرْآنَ Wa Mina A l-Layli Fatahaj jad Bihi Nāfilatan Laka `Asá 'An Yab `ath aka Rab buka Maqāmāan Maĥmūdāan [17.79] Вә төнлә торып Коръән һәм намаз укыгыл! Бу намаз сиңа күп сәваблы нәфел намазы булыр, шаять сине Раббың, мактаулы вә олугъ дәрәҗәле урында кубарыр. وَمِنَ ا ل لَّيْلِ فَتَهَجَّد ْ بِه ِ ِ نَافِلَة ً لَكَ عَسَى أَن ْ يَب ْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَاما ً مَحْمُودا ً
Wa Qul Rab bi 'Ad kh ilnī Mud kh ala Şid qin Wa 'Akh r ij nī Mukh raja Şid qin Wa A j `al Lī Min Ladun ka Sulţānāan Naşīrāan [17.80] Әйт: "Йә Рабби! Мине кабергә куйганда һәм кабердән чыгарганда ихлас бәндәләреңнән санап куй вә чыгар! Йә Рабби! Дин эшләрендә ярдәм итәчәк дәлилләр бир, һәр эшемдә ярдәм бир!" وَقُلْ رَبِّ أَد ْخِلْنِي مُد ْخَلَ صِد ْق ٍ وَأَخْر ِج ْنِي مُخْرَجَ صِد ْق ٍ وَا ج ْعَل ْ لِي مِن ْ لَدُن ْكَ سُلْطَانا ً نَصِيرا ً
Wa Qul Jā 'a A l-Ĥaq qu Wa Zahaqa A l-Bāţilu 'Inn a A l-Bāţila Kā na Zahūqāan [17.81] Кешеләргә әйт: "Хаклык – Коръән килде, батыл-ялган китте, чөнки хаклык янында батыл бетә торган булды". وَقُلْ جَا ءَ ا لْحَقُّ وَزَهَقَ ا لْبَاطِلُ إِنّ َ ا لْبَاطِلَ كَا نَ زَهُوقا ً
Wa Nunazzilu Mina A l-Qur'ā ni Mā Huwa Sh ifā 'un Wa Raĥmatun Lilmu'uminī na Wa Lā Yazī du A ž-Žālimī na 'Illā Kh asārāan [17.82] Без мөэминнәрнең күңелләренә шифалы аятьләрне вә Коръәннән рәхмәтле хөкемнәрне иңдерәбез, әмма Коръән белән гамәл кыйлмаган залимнәргә Коръән аятьләре хәсрәтне вә һәлакәтне генә арттырыр. وَنُنَزِّلُ مِنَ ا لْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَا ء ٌ وَرَحْمَة ٌ لِلْمُؤْمِنِي نَ وَلاَ يَزِي دُ ا ل ظَّالِمِي نَ إِلاَّ خَسَارا ً
Wa 'Idh ā 'An`am nā `Alá A l-'In sā ni 'A`rađa Wa Na'á Bijānibihi Wa 'Idh ā Massahu A sh -Sh arru Kā na Ya'ū sāan [17.83] Әгәр адәм баласына киңлек, рәхәтлек бирсәк, аның, Шөкереннән баш тартып, яны белән әйләнеп, шәригатебездән ерак йөридер, вә әгәр аны каза авырлык тотса, Аллаһуның рәхмәтеннән өметсез буладыр. وَإِذَا أَنْعَمْنَا عَلَى ا لإِن سَا نِ أَعْرَضَ وَنَأَى بِجَانِبِه ِ ِ وَإِذَا مَسَّهُ ا ل شَّرُّ كَا نَ يَئُ وسا ً
Qul Kullun Ya`malu `Alá Sh ākilatihi Farab bukum 'A`lamu Biman Huwa 'Ahd á Sabīlāan [17.84] Әйт: "Һәркем нәфесенә ияреп үзе теләгәнчә эш кыйладыр, әмма Раббыгыз беләдер туры юлга кем ныгырак күнелүче икәнне. Үз белдеге белән йөргән кеше туры юлны таба алмас. قُلْ كُلّ ٌ يَعْمَلُ عَلَى شَاكِلَتِه ِ ِ فَرَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَنْ هُوَ أَهْدَى سَبِيلا ً
Wa Yas'alūnaka `Ani A r-Rū ĥi Quli A r-Rū ĥu Min 'Am r i Rab bī Wa Mā 'Ū tītum Mina A l-`Ilmi 'Illā Qalīlāan [17.85] Синнән рух турында сорашалар, син аларга әйт: "Рух Аллаһуның бер мәхлукы ки, аны Аллаһудан башка һичкем белмидер, сезгә, ий кешеләр, белемнән өлеш бик аз бирелде". وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ ا ل رُّو حِ قُلِ ا ل رُّو حُ مِنْ أَمْر ِ رَبِّي وَمَا أُ وتِيتُم ْ مِنَ ا لْعِلْمِ إِلاَّ قَلِيلا ً
Wa La'in Sh i'nā Lanadh /habann a Bial-Ladh ī 'Awĥaynā 'Ilayka Th umm a Lā Tajidu Laka Bihi `Alaynā Wa Kīlāan [17.86] Ий Мухәммәд г-м, әгәр теләсәк сиңа иңдергән Коръәнне кәгазьдән һәм күңелеңнән алыр идек, соңра бу эштән Безне тыярга ярдәмче тапмас идең. وَلَئِن ْ شِئْنَا لَنَذْهَبَنّ َ بِا لَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ ثُمّ َ لاَ تَجِدُ لَكَ بِه ِ ِ عَلَيْنَا وَكِيلا ً
'Illā Raĥmatan Min Rab bika 'Inn a Fađlahu Kā na `Alayka Kabīrāan [17.87] Мәгәр Раббыңнан рәхмәт йөзеннән Коръән Кәрим сакланадыр, чөнки Аллаһуның фазълы рәхмәте сиңа олугъдыр. إِلاَّ رَحْمَة ً مِن ْ رَبِّكَ إِنّ َ فَضْلَه ُ ُ كَا نَ عَلَيْكَ كَبِيرا ً
Qul La'ini A j tama`ati A l-'In su Wa A l-Jinn u `Alá 'An Ya'tū Bimith li Hādh ā A l-Qur'ā ni Lā Ya'tū na Bimith lihi Wa Law Kā na Ba`đuhum Liba`đin Žahīrāan [17.88] Гакыллы кешеләргә әйт: "Әгәр кешеләр һәм җеннәр барчасы бер урынга җыелып, Коръән кебек бер китап иҗат итәргә теләсәләр бер-берсенә ярдәмләшеп Коръәнгә охшатып бер китап иҗат итәргә тырышсалар да, һич тә иҗат итә алмаслар". قُل ْ لَئِنِ ا ج ْتَمَعَتِ ا لإِن سُ وَا لْجِنّ ُ عَلَى أَن ْ يَأْتُو Wa Laqad Şarrafnā Lilnn ā si Fī Hādh ā A l-Qur'ā ni Min Kulli Math alin Fa'ab á 'Akth aru A n -Nā si 'Illā Kufūrāan [17.89] Тәхкыйк Без бу Коръәндә кешеләр өчен һәртөрле мисалларны вә ґәҗәеп гыйбрәтләрне күрсәттек, хөкемнәрен ачык аңлаттык, шулай булса да кешеләрнең күбрәге Коръән белән гамәл кыйлудан баш тарталар, мәгәр кәфер булудан баш тартмыйлар. وَلَقَد ْ صَرَّفْنَا لِلنّ َا سِ فِي هَذَا ا لْقُرْآنِ مِن ْ كُلِّ مَثَل ٍ فَأَبَى أَكْثَرُ Wa Qālū Lan Nu'umina Laka Ĥattá Tafjura Lanā Mina A l-'Arđi Yan bū`āan [17.90] Кәферләр әйттеләр: "Син безгә җирдән чишмә чыгарып бирмичә торып, сиңа, ягъни пәйгамбәрлегеңә, ышанмыйбыз. وَقَالُوا لَن ْ نُؤْمِنَ لَكَ حَتَّى تَفْجُرَ لَنَا مِنَ ا لأَرْضِ يَن ْبُوعا ً
'Aw Takū na Laka Jann atun Min Nakh ī lin Wa `Inabin Fatufaj jir a A l-'Anhā ra Kh ilālahā Tafjīrāan [17.91] Яки йөзем, хөрмә бакчаң булып араларыннан чишмәләрне агызганыңча. أَوْ تَكُو نَ لَكَ جَنّ َة ٌ مِن ْ نَخِي ل ٍ وَعِنَب ٍ فَتُفَجِّر َ ا لأَنهَا رَ خِلاَلَهَا تَفْجِيرا ً
'Aw Tusqiţa A s-Samā 'a Kamā Za`am ta `Alaynā Kisafāan 'Aw Ta'tiya Bil-Lahi Wa A l-Malā 'ikati Qabīlāan [17.92] Яки үзең әйткәнчә, күкне кисәк-кисәк итеп өстебезгә төшергәнеңәчә, яки Аллаһуны вә фәрештәләрне алдыбызга килтереп бастырганыңача. أَوْ تُسْقِطَ ا ل سَّمَا ءَ كَمَا زَعَمْتَ عَلَيْنَا كِسَفاً أَوْ تَأْتِيَ بِا ل لَّهِ وَا لْمَلاَئِكَةِ قَبِيلا ً
'Aw Yakū na Laka Baytun Min Zukh rufin 'Aw Tarq á Fī A s-Samā 'i Wa Lan Nu'umina Liruqīyika Ĥattá Tunazzila `Alaynā Kitābāan Naq ra'uuhu Qul Sub ĥā na Rab bī Hal Kun tu 'Illā Bash arāan Rasūlāan [17.93] Яки синең алтыннан өең булгангача, яки күккә менгәнеңәчә, күккә менсәң дә ышанмабыз, аннан китап алып килеп безгә укытмасаң, шушы нәрсәләрне эшләмәсәң сиңа иман китермибез", – диделәр. Син аларга әйт: "Минем Раббым һәр кимчелектән пакьтер, мин үзем дә әүвәлге рәсүлләр кебек кешедән булган бер расүлмен, сез сораган нә
Wa Mā Mana`a A n -Nā sa 'An Yu'uminū 'Idh Jā 'ahumu A l-Hud á 'Illā 'An Qālū 'Aba`ath a A l-Lahu Bash arāan Rasūlāan [17.94] Аллаһудан пәйгамбәрләр аркылы һидәят килгәннән соң иман китерүдән кешеләрне нәрсә тыйды? Тыймады һичнәрсә, мәгәр: "Аллаһ кеше затыннан пәйгамбәр җибәрәме? Аллаһудан килгән пәйгамбәр булса, әлбәттә, фәрештәдән булыр иде" – дигән сүзләре Коръәнгә вә пәйгамбәргә иман китерүдән тыйды. وَمَا مَنَعَ ا ل Qul Law Kā na Fī A l-'Arđi Malā 'ikatun Yam sh ū na Muţ ma'inn ī na Lanazzalnā `Alayhim Mina A s-Samā 'i Malakāan Rasūlāan [17.95] Әйт: "Әгәр җирдә яши торган затлар – кешеләр урынында фәрештәләр булса иде, әлбәттә, ул вакытта аларга пәйгамбәр итеп күктән бер фәрештә җибәрер идек. قُل ْ لَوْ كَا نَ فِي ا لأَرْضِ مَلاَئِكَة ٌ يَمْشُو نَ مُط ْمَئِنّ ِي نَ لَنَزَّلْنَا عَلَيْهِم ْ مِنَ ا ل سَّمَا ءِ مَلَكا ً رَسُولا ً
Qul Kafá Bil-Lahi Sh ahīdāan Baynī Wa Baynakum 'Inn ahu Kā na Bi`ibādihi Kh abīrāan Başīrāan [17.96] Әйт: "Сезнең белән минем арамда һәм пәйгамбәрлегемне исбат итүдә шаһит булырга Аллаһ җитәдер". Әлбәттә, Аллаһ бәндәләренең хәлләрен белүче вә күрүче булды. قُلْ كَفَى بِا ل لَّهِ شَهِيدا ً بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ إِنّ َه ُ ُ كَا نَ بِعِبَادِه ِ ِ خَبِيرا ً بَصِيرا ً
Wa Man Yahdi A l-Lahu Fahuwa A l-Muhtadi Wa Man Yuđlil Falan Tajida Lahum 'Awliyā 'a Min Dūnihi Wa Naĥsh uruhum Yawma A l-Qiyāmati `Alá Wajūhihim `Um yāan Wa Bukmāan Wa Şumm āan Ma'wāhum Jahann amu Kullamā Kh abat Zid nāhum Sa`īrāan [17.97] Аллаһу тәгалә кемне туры юлга кертсә, шул кеше һидәяттәдер, әмма бер кешене Аллаһ адаштырса, бәс аны туры юлга кертер өчен Аллаһудан башка ярдәмчене тапмассың, вә ул адашкан кешеләрне кыямәт көнендә йөзтүбән кубарырбыз, алар сукыр, телсез вә саңгырау булырлар, вә урыннары җәһәннәмдер, әгәр ул җәһәннәмнең ялкыны к
Dh ālika Jazā 'uuhum Bi'ann ahum Kafarū Bi'ā yātinā Wa Qālū 'A'idh ā Kunn ā `Ižāmāan Wa Rufātāan 'A'inn ā Lamab `ūth ū na Kh alqāan Jadīdāan [17.98] Аларны бу рәвешчә ґәзаб кыйлуыбыз Без иңдергән Коръән белән гамәл кыйлуны инкяр иткәннәре өчендер, һәм без үлеп, сөякләребез череп таралып беткәннән соң, әлбәттә, тереләчәк түгелбез дигәннәре өчендер. ذَلِكَ جَزَا ؤُهُم ْ بِأَنّ َهُمْ كَفَرُوا بِآيَاتِنَا وَقَالُو ا أَئِذَا كُنّ َا عِظَاما ً وَرُفَاتاً أَئِنّ َا لَمَب ْعُوثُو نَ خَلْقا 'Awalam Yaraw 'Ann a A l-Laha A l-Ladh ī Kh alaqa A s-Samāwā ti Wa A l-'Arđa Qādirun `Alá 'An Yakh luqa Mith lahum Wa Ja`ala Lahum 'Ajalāan Lā Rayba Fī hi Fa'ab á A ž-Žālimū na 'Illā Kufūrāan [17.99] Әйә алар җирне вә күкләрне бар кыйлган Аллаһуның алар кеби кешеләрне халык кыйлырга кадир икәнен белмиләрме? Дәхи Аллаһу тәгалә аларга бер мәгълүм әҗәл вакытын куйды, кәферләр барча яхшылыктан баш тарталар, мәгәр кәфер булудан баш тартмыйлар. أَوَلَمْ يَرَوْا أَنّ َ ا ل لَّهَ ا لَّذِي خَلَقَ ا ل سَّ
Qul Law 'An tum Tam likū na Kh azā 'ina Raĥmati Rab bī 'Idh āan La'am saktum Kh ash yata A l-'In fā qi Wa Kā na A l-'In sā nu Qatūrāan [17.100] Аларга әйт: "Әгәр сез Раббымның рәхмәт хәзинәләренә хуҗа булсагыз, ул байлыкның бетүеннән куркып, әлбәттә, саранлык кыйлыр идегез, тәхкыйк кеше тар күңелле, саран табигатьле булды". قُل ْ لَوْ أَن تُمْ تَمْلِكُو نَ خَزَا ئِنَ رَحْمَةِ رَبِّي إِذا ً لَأَمْسَكْتُمْ خَشْيَةَ ا لإِن فَا قِ وَكَا نَ ا لإِن ْسَا نُ قَتُ
Wa Laqad 'Ā taynā Mūsá Tis`a 'Ā yā tin Bayyinā tin Fās'l Banī 'Isrā 'ī la 'Idh Jā 'ahum Faqā la Lahu Fir `awnu 'Inn ī La'ažunn uka Yāmūsá Masĥūrāan [17.101] Дөреслектә Муса г-мгә тугыз төрле могҗиза бирдек, Муса белән Фиргаун арасында булган хәлләрне Ягъкуб балаларыннан сора! Фиргаун Муса г-мгә әйтте: "Ий Муса! Мин сине сихерләнгән кеше дип беләмен", – дип. وَلَقَد ْ آتَيْنَا مُوسَى تِسْعَ آيَا ت ٍ بَيِّنَا ت ٍ فَاسْألْ بَنِي إِسْرَا ئِي لَ إِذْ جَا ءَهُمْ فَقَا لَ لَه ُ ُ فِرْعَوْنُ إِ Qā la Laqad `Alim ta Mā 'An zala Hā 'uulā ' 'Illā Rab bu A s-Samāwā ti Wa A l-'Arđi Başā 'ir a Wa 'Inn ī La'ažunn uka Yā Fir `awnu Math būrāan [17.102] Муса г-м Фиргаунга әйтте: "Ий Фиргаун син үзең дә беләсең, минем бу могҗизаларымны, җир вә күкләр Раббысы булган Аллаһудан башка зат иңдермәде, боларның барчасын Ул үзе генә иңдерде, аны һичкем булдыра алмый. Ий Фиргаун! Мин сине хактан бик ерак һәм һәлак булачак кеше дип беләмен. قَا لَ لَقَد ْ عَلِمْتَ مَا أَFa'arā da 'An Yastafizzahum Mina A l-'Arđi Fa'agh raq nā hu Wa Man Ma`ahu Jamī`āan [17.103] Фиргаун Муса г-мне вә Ягькуб балаларын Мысыр җиреннән куып җибәрергә теләде, Без аны һәм дә аның белән бергә булганнарны һәммәсен суга батырып һәлак иттек. فَأَرَا دَ أَن ْ يَسْتَفِزَّهُم ْ مِنَ ا لأَرْضِ فَأَغْرَق ْنَا ه ُ ُ وَمَن ْ مَعَه ُ ُ جَمِيعا ً
Wa Qulnā Min Ba`dihi Libanī 'Isrā 'ī la A skunū A l-'Arđa Fa'idh ā Jā 'a Wa`du A l-'Ā kh irati Ji'nā Bikum Lafīfāan [17.104] Фиргаунне һәм аның кавемен һәлак иткәч Ягъкуб балаларына әйттек: "Фиргаун сезне куып чыгарырга теләгән җирдә хәзер инде сез торыгыз! Кыямәт көне килсә, барчагызны каберләрегездән кубарып мәхшәр җиренә китерербез, анда мәгълүм булыр, кем яхшы, кем яман икәнлеге". وَقُلْنَا مِن ْ بَعْدِه ِ ِ لِبَنِي إِسْرَا ئ Wa Bil-Ĥaq qi 'An zalnā hu Wa Bil-Ĥaq qi Nazala Wa Mā 'Arsalnā ka 'Illā Mubash sh irāan Wa Nadh īrāan [17.105] Вә Без Коръәнне кешеләргә барча хакны бәян кылып күрсәтеп һәм аңлатып иңдердек һәм ул хаклык белән иңде, ягъни фәкать хакны алып килде. Ий Мухәммәд г-м, сине җибәрдек, фәкать хак мөэминнәрне җәннәтләр белән шатландырып, кәферләргә җәһәннәм ґәзабы булачагы белән хәбәр бирүче итеп. Югыйсә, кешеләрне дингә көчләп ке
Wa Qur'ā nāan Faraq nā hu Litaq ra'ahu `Alá A n -Nā si `Alá Mukth in Wa Nazzalnā hu Tan zīlāan [17.106] Коръәнне аять төшендереп иңдердек кешеләргә һәр аятьне аңлатып укымаклыгың өчен вә ул Коръәнне кешеләрнең гакыл фикерләренә һәм көчләренә карата иңдердек. وَقُرْآنا ً فَرَق ْنَا ه ُ ُ لِتَق ْرَأَه ُ ُ عَلَى ا ل نّ َا سِ عَلَى مُكْث ٍ وَنَزَّلْنَا ه ُ ُ تَن زِيلا ً
Qul 'Ā minū Bihi 'Aw Lā Tu'uminū 'Inn a A l-Ladh ī na 'Ū tū A l-`Ilma Min Qab lihi 'Idh ā Yutlá `Alayhim Yakh irrū na Lil'adh qā ni Suj jadāan [17.107] Әйт: "Теләсәгез ышаныгыз бу Коръәнгә, теләмәсәгез ышанмагыз ихтыяр сезнеке, ләкин Коръәнгә ышану, аның белән гамәл кылу белән булыр. Коръәннән элек иңгән китапны укый торган галимнәр, әгәр Коръән укылганны ишетсәләр, Аллаһуны зурлап сәҗдә кылалар. قُلْ آمِنُوا بِهِ~ ِ أَوْ لاَ تُؤْمِنُو ا إِنّ َ ا لَّذ Wa Yaqūlū na Sub ĥā na Rab binā 'In Kā na Wa`du Rab binā Lamaf`ūlāan [17.108] Алар әйтерләр: "Раббыбызны һәр кимчелектән пакь дип беләбез, Раббыбызның әүвәлге китапларда "Мухәммәд исемле пәйгамбәр җибәреп Коръән иңдерермен" дигән вәгъдәсе хак булды". وَيَقُولُو نَ سُب ْحَا نَ رَبِّنَا إِن ْ كَا نَ وَعْدُ رَبِّنَا لَمَفْعُولا ً
Wa Yakh irrū na Lil'adh qā ni Yab kū na Wa Yazīduhum Kh ush ū`āan [17.109] Дәхи елап сәҗдә кылырлар вә ул Коръән аларга иманны вә хошугъны арттырыр. Ягъни алар исламны кабул итеп Коръән белән гамәл кылучылардыр. وَيَخِرُّو نَ لِلأَذْقَا نِ يَب ْكُو نَ وَيَزِيدُهُمْ خُشُوعا ً
Qul A d `ū A l-Laha 'Aw A d `ū A r-Raĥmana 'Ayyāanan Mmā Tad `ū Falahu A l-'Asmā 'u A l-Ĥusn á Wa Lā Taj har Bişalātika Wa Lā Tukh āfit Bihā Wa A b tagh i Bayna Dh ālika Sabīlāan [17.110] Әйт: "Аллаһуга дога кылганда кирәк "Аллаһ" исеме илә вә кирәк "Рахмән" исеме илә кылыгыз! Кайсы белән генә дога кылсагыз да яхшыдыр, Аллаһуның исемнәре күптер. Намазда кыйаәтне бик кычкырып укыма һәм бөтенләй яшереп тә укыма, бәлки кычкыру илә яшерен арасында уртача тавыш белән укыгыл! قُلْ ا د ْعُوا Wa Quli A l-Ĥam du Lillahi A l-Ladh ī Lam Yattakh idh Waladāan Wa Lam Yakun Lahu Sh ar ī kun Fī A l-Mulki Wa Lam Yakun Lahu Wa Lī yun Mina A dh -Dh ulli Wa Kab bir hu Takbīrāan [17.111] Янә әйт: "Барча мактау хакыйкый мактау Аллаһуга хасдыр ки. Ул үзенә бала кылмады вә Аның Илаһәлектә һич тиңе вә охшашы булмады, дәхи Ул хурлыктан котылырга ярдәмчегә мохтаҗ булмады, чөнки Ул хурлыкка төшүдән бик пакьтыр, вә Ул – Аллаһу тәгаләне һәрвакыт вә һәр эштә зурла! Аллаһудан курку Аны зурлау буладыр, һәм Коръән&